Czy będziemy odwiedzać św. Mikołaja podczas wakacji w Turcji? 

W komercyjnym wyobrażeniu św. Mikołaj to starszy, okrągły pan z długą, siwą brodą, ubrany w czerwony strój. Coraz częściej mówi się jednak o tym, że św. Mikołaj był biskupem. W Turcji odnaleziono jego grób.

Według tradycji św. Mikołaj żył na przełomie III i IV w. Brakuje jednak wzmianek z epoki na ten temat. Jako biskup Miry w Licji (dziś tereny te znajdują się na terytorium Turcji, południowo-wschodniej części Azji Mniejszej) zyskał sławę osoby pomagającej biednym oraz potrafiącej sprawiać cuda. Kult świętego rozpowszechnił się znacznie po jego śmierci i współcześnie św. Mikołaj jest jednym z najbardziej znanych i czczonych świętych zarówno wśród katolików, jak i prawosławnych. Według przekazu hagiograficznego Mikołaj pochodził z majętnej, pobożnej rodziny. Kiedy poczuł powołanie, wyrzekł się wszystkiego, co proponował mu świat. Pomagał biednym i słabszym, rozdał odziedziczony po rodzicach majątek, żeby pomagać potrzebującym. Wybór na biskupa zawdzięczał swojej pobożności, ponieważ wcześniej postanowiono, że tę godność obejmie ten, kto pierwszy rano wejdzie do kościoła. Tą osobą był oczywiście pobożny Mikołaj. Niestety podczas zażartej walki z pogaństwem przyczynił się również do burzenia pogańskich świątyń.  

Gdzie są święte szczątki? 

Ostatnie bardzo ciekawe doniesienia z Turcji mówią, że tureccy archeolodzy natrafili na szczątki pochowane w grobowcu w mieście Demre, które zostało zbudowane na ruinach starożytnego miasta Mira. Sarkofag znajduje się pod posadzką kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja (z XIX w.), który jednak został zbudowany na ruinach świątyni z wieku IV. Jeśli po wykonaniu badań doniesienia o znalezieniu ciała biskupa Mikołaja okażą się prawdziwe, będzie to tym bardziej zaskakujące, że powszechne było przekonanie o przeniesieniu jego szczątków do włoskiego miasta Bari. W XI w. kupcy z Bari wywieźli z Miry szczątki świętego (chcieli je uratować przed Turkami oraz uprzedzić Wenecjan). Po przywiezieniu ciała do Bari wzniesiono bazylikę, w której je złożono. Relikwie słynęły z uzdrowień i cudów.  

Relikwie 

Nie tylko kupcy z Bari twierdzili, że są w posiadaniu szczątków św. Mikołaja. Wenecjanie utrzymywali, że podczas pierwszej wyprawy krzyżowej udało im się odnaleźć „prawdziwe” relikwie i sprowadzić do Wenecji. Spoczęły one w kościele na weneckiej wyspie Lido. Przez wiernych za prawdziwe uważane były jednak szczątki z Bari. Relikwie z tamtej świątyni zostały rozesłane do innych kościołów, oraz to właśnie fragment tej relikwii przekazał w 1972 r. papież Paweł VI przedstawicielom prawosławia na znak dobrej woli i próby nawiązania pozytywnych relacji z nimi.  

Mikołaj z Miry w Mirze? 

Jeśli od średniowiecza powszechna była wiara, że szczątki tak czczonego w całym świecie chrześcijańskim świętego znajdują się we włoskim Bari, to części relikwii z tego miejsca została rozdana do różnych świątyń. Co jednak, jeśli się okaże, że tureccy archeolodzy mają rację i tak naprawdę biskup Mikołaj nadal spoczywa w miejscu, w którym został pochowany w IV w.? Czy to jakoś wpłynie na kult świętych relikwii? A może Turcja stanie się jeszcze popularniejszym miejscem wycieczkowo-pielgrzymkowym? Odpowiedzi na te pytania można szukać dopiero po potwierdzeniu tożsamości odnalezionych szczątków. 

Karolina Wanda Olszowska @KOlszowska

Karolina Wanda Olszowska - historyk, turkolog, doktorantka na Wydziale Historycznym oraz Wydziale Filologicznym na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Wiadomości

Przegląd prasy katolickiej

Azja

Afganistan: w zamachu w meczecie zginęło co najmniej 30 osób

Wiadomości

Empatia o ograniczonym zasięgu

Europa

Franciszek: niech Pan da nam łaskę „prawdy wewnętrznej”

Kościół

Nie tylko różaniec – sznury modlitewne w tradycjach religijnych 

Europa

Florencja: tragiczna śmierć turysty w bazylice Santa Croce