123 lata temu zmarł sługa Boży bp Vital Justin Grandin OMI – oblat tworzący misje w Ameryce Północnej

3 czerwca przypada rocznica śmierci biskupa Vitala Justina Grandina OMI (1829–1902) – jednego z czołowych oblatów tworzących misje w Ameryce Północnej, pierwszego biskupa diecezji Saint-Albert w Kanadzie, budowniczego lokalnego Kościoła na peryferiach.

Vital Grandin urodził się 8 lutego 1829 r. w Saint-Pierre-la-Cour (dziś Saint-Pierre-sur-Orthe) w zachodniej Francji. Był dziewiątym z czternaściorga dzieci. W młodości wstąpił do niższego seminarium w Précigné, a następnie studiował filozofię i teologię w Le Mans. Marzył o misjach, ale z powodu wady wymowy odrzucono go z Seminarium Misji Zagranicznych w Paryżu. W 1851 r. został przyjęty do nowicjatu Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej w Notre Dame de l’Osier.

Jego mistrz nowicjatu, ojciec Gustave Richard OMI, napisał o nim następująco: „Dobre zdrowie, wzrost i postawa dość dostojna, dużo cnót, będzie miał niewielkie trudności w przygotowaniu się do życia zakonnego, charakter dość dobry, choć nieco poważny…Wierzę, że jest powołany, aby być dobrym zakonnikiem”. Miesięczne raporty ojca Richarda zawsze go chwalą. W lipcu 1852 r. pisze: „Grandin, święty młodzieniec”. Śluby zakonne złożył 1 stycznia 1853 r., a już 23 kwietnia 1854 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk założyciela Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej – św. Eugeniusza de Mazenoda.

„Bóg wybrał to, co słabe w oczach świata”

W tym samym roku otrzymał obediencję do Red River (dziś okolice Winnipegu). Udał się do Kanady jako jedyny ochotnik na tę trudną, wymagającą posługę. Ojciec założyciel pisał o nim:

„Posyłam ci znakomitego księdza, ojca Grandina… nie przejmując się trudami zimna, sam zgłosił się na ochotnika” [źródło: OMI World].

W latach 1855–1857 pracował w Île-à-la-Crosse i Fort Chipewyan, a później w Athabaska. W 1857 r., w wieku zaledwie 28 lat, został mianowany przez papieża Piusa IX biskupem tytularnym Satala i koadiutorem biskupa Saint-Boniface. W liście św. Eugeniusza do ojca Grandina czytamy:

„Widzę stąd, jak Ojciec leży twarzą do ziemi, wylewa łzy, odpycha w pokorze pontyfikalną koronę, która będzie włożona na Ojca głowę. Niech się Ojciec uspokoi! Jest ona Ojcu nakładana przez posłuszeństwo” (List z 8 stycznia 1858 r. W: Écrits oblats I, t. 2, nr 244, s. 181)

Święcenia biskupie przyjął 30 listopada 1859 r. w Marsylii. Jako swoje biskupie motto Grandin przyjął słowa z Pierwszego Listu do Koryntian: Infirma mundi elegit Deus („Bóg wybrał to, co słabe w oczach świata”) [1 Kor 1,27].

Pasterz Saint-Albert

W 1871 r. został mianowany pierwszym biskupem nowej diecezji Saint-Albert, obejmującej rozległe terytoria dzisiejszej Alberty i Saskatchewan. Mieszkał wśród Metysów i rdzennych mieszkańców Kanady (Kri, Czarnych Stóp). Wielokrotnie przemierzał setki kilometrów, odwiedzając odległe misje i zakładając nowe placówki duszpasterskie. Dążył do budowania lokalnego Kościoła – wysyłał młodych chłopców na studia do seminariów w Quebecu i Saint-Boniface, a w 1900 r. założył własne niższe seminarium w Saint-Albert. Biskup Vital Grandin zabiegał o „chwałę Bożą i zbawienie dusz”, o czym czytamy w jego liście do biskupa Eugeniusza de Mazenoda:

„Wszyscy nasi ojcowie czują się dobrze; troszczą się o chwałę Bożą, a wszystko pozwala wierzyć, że Pan będzie nagradzał nasze wysiłki coraz bardziej” (List z 1 czerwca 1860 r. W: Missions, 1 [1866], s. 53).

Od lat 80. XIX w. często podróżował do Ottawy i Europy, szukając pomocy dla ubogiej diecezji. Czterokrotnie odwiedzał Francję i Rzym. Zabiegał też o ochronę praw rdzennych ludów i Metysów, choć nie poparł ich powstania w 1885 r.

Jako gorący zwolennik edukacji rdzennych dzieci, bp Grandin wspierał powstawanie szkół z internatem, gdzie miały one być „cywilizowane”. Jako jeden z twórców systemu szkół rezydencjalnych, kierował się wiarą i przekonaniem o konieczności wychowania chrześcijańskiego, co dziś jest dziś poddawane krytycznej ocenie.

Śmierć i proces beatyfikacyjny

Biskup Vital Grandin zmarł 3 czerwca 1902 r. – w miesiącu szczególnego kultu Serca Jezusa, w którym pokładał dużą ufność. W dzienniku, myśląc o swoich doświadczeniach – pożarze nad Czerwoną Rzeką, znieważaniu przez pastora protestanckiego, trudnościach zdrowotnych i o podróżach, pisał: „W końcu przybyłem dość dobrze usposobiony do misji Serca Jezusowego w Fort Simpson. Serce Jezusa umocniło moje serce” (Journal de Mgr Vital Grandin, 26 sierpnia 1861 r. W: Missions, 3 [1864], s. 225.)

Został pochowany w katedrze w Edmonton. Jego proces beatyfikacyjny rozpoczęto w 1937 r. Papież Paweł VI ogłosił go czcigodnym sługą Bożym w 1966 r. – uznając heroiczność jego cnót.

Zobacz także