fot. Pexels
24 marca Trybunał Konstytucyjny orzeknie ws. zakazu handlu w niedzielę
Na 24 marca został wyznaczony termin ogłoszenia wyroku w sprawie przepisów wprowadzających co do zasady zakaz handlu w niedziele. Wniosek w tej sprawie w TK złożyła jeszcze w 2018 r. Konfederacja Lewiatan.
Sprawa zostanie rozpoznana w TK przez skład pięciorga sędziów pod przewodnictwem Jarosława Wyrembaka. Sprawozdawcą sprawy będzie sędzia Justyn Piskorski, zaś w składzie znaleźli się jeszcze – prezes TK Julia Przyłębska oraz sędziowie Zbigniew Jędrzejewski i Andrzej Zielonacki. Publiczne ogłoszenie orzeczenia wyznaczono na środę 24 marca br. o godz. 10.30. Prace w parlamencie nad ustawą o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni zakończyły się 10 stycznia 2018 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał te przepisy 30 stycznia 2018 r., zaś ustawa weszła w życie od 1 marca 2018 r.
Wniosek strony skarżącej
Wniosek Konfederacji Lewiatan do TK w sprawie tych przepisów trafił już w maju 2018 r. Generalnie we wniosku tym zaskarżone zostały cztery przepisy ustawy – w tym kluczowy artykuł stanowiący, że „w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane”. Jak wskazano we wniosku, regulacja ta „nie spełnia kryteriów dopuszczalnej ingerencji w wolność pracy w rozumieniu (…), skoro wywołuje skutki, które nie dają się pogodzić z obrazem demokratycznego państwa prawa, czyli prowadzi do grupowych zwolnień w niektórych branżach, powoduje obniżenie dochodów lub zwiększenie wymiaru pracy w dni dotychczas wolniejsze, a także wywołuje skutek dyskryminacyjny, tworząc grupę uprzywilejowanych pracodawców i pracowników”.
>>> Biskupi apelują o poszanowanie niedzieli jako dnia wolnego od pracy
fot. PAP/Radek Pietruszka
Lewiatan zaskarżył także kolejny z przepisów ustawy, który – zdaniem organizacji – „różnicuje pracowników co do swobody wykonywania przez nich pracy w określone dni”. Chodzi o artykuł wyliczający wyjątki od zakazu niedzielnego handlu. W ustawie dopuszczono bowiem szereg wyjątków od zakazu, np. na stacjach paliw, a także gdy na przykład przeważająca działalność placówki polega na handlu kwiatami, pamiątkami lub dewocjonaliami, prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych, sprzedaży wyrobów piekarniczych oraz w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna. „Skutkiem tej regulacji jest powstanie grupy pracowników oraz pracodawców, których nie dotkną ujemne konsekwencje wejścia w życie ustawy, z utratą pracy, przychodów lub koniecznością zapłaty odpraw włącznie” – oceniono we wniosku. Ostatni z zaskarżonych przez Lewiatana artykułów dotyczył vacatio legis. „Ustawa weszła w życie z dniem 1 marca 2018 r. Zważywszy, że ustawa ta została opublikowana w dniu 5 lutego 2018 roku w Dzienniku Ustaw, vacatio legis wynosiło zaledwie 23 dni” – napisano.
Odpowiedź Sejmu i Prokuratora Generalnego
W skierowanych do TK stanowiskach Sejm i Prokurator Generalny wnieśli o uznanie części zaskarżonych przepisów za konstytucyjne, zaś w części o umorzenie sprawy przez Trybunał. „Ustanawiając niedzielę dniem wolnym od handlu, ustawodawca zapewnił jednak dostateczne gwarancje wolności pracy (…) rozszerzył jedynie obowiązujący dotychczas zakaz pracy w placówkach handlowych, zmierzając do skuteczniejszej jego realizacji” – zaznaczono na przykład w stanowisku Sejmu. Kwestią przepisów o zakazie niedzielnego handlu zajmuje się także Sąd Najwyższy. Na rozstrzygnięcie oczekuje w SN zagadnienie prawne odnoszące się do rozumienia zwrotu „przeważającej działalności” sklepu przy ocenie dopuszczalności zwolnienia placówki handlowej z tego zakazu. Pytanie zadał w końcu zeszłego roku słupski sąd. Już w grudniu 2018 r. SN podjął uchwałę odnoszącą się do jednego z punktów przepisu określających wyjątki od zakazu, a mianowicie zapisu o „handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych”. SN uznał wtedy, że do zwolnienia z zakazu niedzielnego handlu wystarczy, aby w placówce handlowej przeważającą działalnością była sprzedaż tylko jednego z towarów przewidzianych w tym punkcie jako wyjątki – czyli np. prasy. Do zastosowania tego wyjątku nie jest więc konieczne prowadzenie łącznej sprzedaży wszystkich tych produktów.
fot. unsplash
Obchodzenie zakazu
Konfederacja Lewiatan zmierza więc do usunięcia w części lub całości zakazu handlu w niedzielę. Z kolei NSZZ „Solidarność” chce zaostrzyć zakaz handlu w niedziele tak, aby sieci handlowe nie mogły go obchodzić. Związki zawodowe chcą zmian, które zakażą placówkom pocztowym sprzedaży alkoholu. Zakaz handlu w niedziele został wprowadzony w Polsce od 2018 roku. Na przestrzeni lat zakaz był sukcesywnie zaostrzany, a punktem kulminacyjnym jest 2021 roku, w którym to będzie zaledwie siedem niedziel handlowych. Z biegiem lat wzrasta jednak liczba sklepów, które obchodzą przepisy. Wkrótce planowane są zmiany, które mają ukrócić ten proceder.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w niedziele mogą być otwarte sklepy, które mają status placówki pocztowej. Jako pierwsza zdecydowała się to wykorzystać sieć sklepów Żabka. Ostatnio informowaliśmy o tym, że w niedziele czynnych jest 15 sklepów sieci Intermarche, w których również można odbierać i nadawać paczki. Na podobny ruch zdecydowało się 60 sklepów sieci Prim, która działa na Mazowszu, a w planach ma to również Lewiatan, do którego należą takie sklepy, jak Delikatesy Centrum, ABC czy Groszek. Z miesiąca na miesiąc liczba sklepów rośnie. Jest to legalne, gdyż większość sklepów należy do prywatnych przedsiębiorców działających na zasadzie franczyzy i to oni decydują o polityce danej placówki handlowej.
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
| Zobacz także |
| Wasze komentarze |
Wiadomości
Wideo
Modlitwy
Sklep
Kalendarz liturgiczny