Abp Szewczuk: ukraińskie dzieci stały się epicentrum rosyjskich prześladowań

Dziś to właśnie ukraińskie dzieci stały się epicentrum rosyjskich prześladowań, dlatego trzeba zadbać o ich los i wychowanie – mówił w codziennym orędziu wojennym 30 listopada 2022 roku abp Światosław Szewczuk. Apelował on do rodziców i wychowawców, by pomimo wojny nie zaniedbywali nauczania i wychowania najmłodszych, bo od tego zależy ich przyszłość.

Na froncie toczą się ciężkie walki. Z tego, co dowiedzieliśmy się dziś rano, najtrudniejsze z nich koncentrują się w obwodach donieckim i ługańskim. Jednak na całej Ukrainie wróg stara się systematycznie niszczyć wszystko, co zapewnia naszym ludziom możliwość życia, przeżycia, egzystencji, zwłaszcza w okresie chłodów. Wróg metodycznie unicestwia naszą infrastrukturę, niszczy ukraiński system energetyczny. Ponadto w dniu dzisiejszym otrzymaliśmy wiadomość, że w Zaporożu nieprzyjaciel zniszczył stację dystrybucji gazu, uszkadzając tym samym i przerywając dostawę ciepła do dużej części okręgu zaporoskiego. Cała Ukraina żyje w oczekiwaniu na nowe masowe ataki każdego dnia, rosyjskie ataki rakietowe na nasz system energetyczny, nasze miasta i wsie.

Nieprzyjaciel nieustannie bombarduje wszystkie terytoria, do których może dotrzeć jego mordercza broń. Ale najbardziej boli nas jednak serce na myśl o naszych braciach i siostrach, którzy pozostali na tymczasowo okupowanych terenach, bo represje wobec ludności ukraińskiej są coraz bardziej dramatyczne.. Rozpoczęły się też kontrole rodzin, których dzieci nie chodzą do rosyjskich szkół, a szczególnie prześladowane są te dzieci, które kontynuują naukę online w ukraińskim systemie edukacji.

>>> Abp Szewczuk o tym, jak zadbać o właściwą edukację i wychowanie ukraińskich dzieci

Nasilają się represje

Wiadomości napływające z tamtych rejonów są coraz bardziej dramatyczne. Nasilają się represje wobec ludności ukraińskiej. Wydaje się, że rosyjski okupant, bezsilny wobec strat i porażek na froncie, wyładowuje swój gniew i nienawiść na najbardziej bezbronnych ludziach. Co ciekawe, niedawno rozpoczęły się kontrole tych rodzin, których dzieci nie uczęszczają do rosyjskich szkół przymusowo ustanowionych na terenach okupowanych. W szczególności prześladowane są dzieci, które kontynuują naukę przez Internet w ramach ukraińskiego systemu edukacji. Dlatego dzieci stają się epicentrum nacisku, prześladowania i pogardy.

Ale Ukraina stawia opór! Ukraina walczy! Ukraina się modli!

Dziś dziękujemy Panu Bogu i Siłom Zbrojnym Ukrainy za to, że dziś rano żyjemy i możemy dalej modlić się i pracować, staje zbliżając się do dnia zwycięstwa, dnia całkowitego wyzwolenia Ukrainy spod rosyjskiego okupanta. Ale już dziś chciałbym się z Wami zastanowić, jak nawet w obecnych okolicznościach zadbać o naszą przyszłość. Kontynuujmy zatem refleksję nad tym, jak w warunkach wojny zadbać o edukację i wychowanie naszych dzieci.

Powiedzieliśmy, że zabezpieczenie procesu kształcenia jest bardzo ważne dla zapewnienia przyszłości naszych dzieci. Zakłócenie procesu edukacji szkolnej byłoby ciężką krzywdą dla naszych dzieci. Wspomnieliśmy też, że szkolnictwo wojenne ma swoje osobliwości, swój szczególny charakter. Wychowywać to znaczy przekazywać wartości. Wychowywać to znaczy rozwijać zdolności dziecka, zapewnić mu możliwość świadomego i dobrowolnego wyboru dobra. Odczuwać to dobro jako osoba, pragnąć go, kochać. Dzieci kształcą się poprzez doświadczenie wartości.

Przekazywanie wartości

Chciałbym dzisiaj wspólnie z wami zastanowić się nad tym, jak ten proces przekazywania wartości nabiera szczególnego charakteru, zwłaszcza w dramatycznych warunkach wojny, ponieważ właśnie poprzez doświadczenie przeżywania tych okoliczności wojny rodzice i wychowawcy przekazują doświadczenie wartości swoim dzieciom, uczniom i studentom.

Dziś musimy zrozumieć pewne zasady, które powinny leżeć u podstaw naszego procesu wychowawczego w warunkach wojny. Musimy zrozumieć, że dorośli i dzieci inaczej reagują na stres wojenny, ponieważ dorosły, dojrzały człowiek ma swoje doświadczenia, jego psychika jest również ukształtowana przez dotychczasowe doświadczenia emocjonalne. Dlatego dorośli są bardziej podatni na stres i mogą być bardziej niespokojni, rozdrażnieni, ponieważ lepiej rozumieją wszystkie niebezpieczeństwa związane z okolicznościami, w których się znaleźli. Dzieci, ze względu na to, że ich psychika jest na innym etapie rozwoju, często postrzegają wojnę jako zabawę, nie rozumiejąc w pełni wszystkich niebezpieczeństw, które na nie czyhają.

Dzieci w wieku 2-3 lat w ogóle nie rozumieją, co się wokół nich dzieje. W tym są całkowicie zależne od rodziców, od tego jak rodzice odczytują i przeżywają te okoliczności. Jeżeli mówimy o nieco starszych, szkolnych dzieciach, to one same teraz interesują się tym, co się dzieje, i tej ciekawości trzeba towarzyszyć, trzeba ją monitorować, aby pomóc im zrozumieć stan rzeczy i ukształtować prawidłową postawę osobową, aby budować własne doświadczenie także w tych dramatycznych okolicznościach. W ten sposób są w stanie nauczyć się od rodziców wartości behawioralnych, które w takiej sytuacji są fundamentalne.

>>> Abp Światosław Szewczuk: prąd, aby mogło oddychać małe dziecko, to obraz dzisiejszej Ukrainy!

Dziecko jest odzwierciedleniem rodziców

Nastolatki mają teraz własne zdanie, które należy uszanować. Być może, jest to wręcz konieczne, aby dzieliły się z rodzicami i wychowawcami swoją oceną wydarzeń i miały poczucie, że ich zdanie jest ważne. Dziecko jest odzwierciedleniem rodziców. Jeśli rodzice, w jak najbardziej pozytywny sposób, potrafią wytłumaczyć, że w przyszłości wszystko będzie dobrze i wojna się skończy, że sytuacja, którą teraz przeżywamy, nie jest na zawsze, że będzie jeszcze pozytywne zakończenie tej tragedii, to psychika dzieci będzie mniej straumatyzowana. Jeśli rodzice są zdenerwowani, rozdrażnieni, zdezorientowani, przygnębieni, dziecko będzie odzwierciedlać ten stan i będzie w takim samym stanie jak oni.

W ten sposób rodzice swoją postawą mogą skrzywdzić swoje dzieci. Dlatego wszystko zależy od rodziców i wychowawców, od tego, jak przekazują informacje. Jeśli zrobią to spokojnie, z pozytywnym nastawieniem, to cóż, dziecko będzie mogło równie spokojnie i pozytywnie przeżywać te trudne momenty w naszej historii.

Jeśli jest to dziecko w wieku szkolnym, należy wyjaśnić, że pewne emocje, które odczuwają ludzie, są naturalne. Bez przesady, należy wyjaśnić dziecku jego uczucia: szczerze i otwarcie. Dzieci powinny widzieć, że rodzice są wobec nich szczerzy i otwarci. Jeśli dziecko czuje, że rodzice coś ukrywają lub nie mówią mu całej prawdy, to będzie żyło w ciągłym niepokoju. Jeśli ten moment zaufania między dzieckiem a rodzicami zostanie utracony, a dziecko zacznie szukać własnych wyjaśnień dla okoliczności, w których żyje, to oczywiste jest, że będzie narażone na wielkie niebezpieczeństwo.

Kontroluj siebie

Zwracam się więc do rodziców. Nawet w tak trudnych okolicznościach, przede wszystkim kontroluj siebie, swoje uczucia. Pamiętaj o zalecanej przez psychologów zasadzie samolotu. Wiemy, że w czasie wypadku maska tlenowa powinna być założona najpierw przez nas, a dopiero potem założona dziecku. Bo tylko wtedy będziemy mogli mu pomóc. Więc kontroluj siebie, swoje emocje, nawet gdy trzeba pozwolić sobie na płacz, trzeba być szczerym w swoich obawach o te tragiczne chwile. Wtedy możesz pomóc swojemu dziecku. Pamiętaj jednak, że masz dzieci, za które jesteś odpowiedzialny.

Dzieci rozumieją, że w czasie wojny ujawniają się najgłębsze podstawy wartościującego postępowania ich rodziców. I dlatego dramatyczne okoliczności są bardzo szczególnym momentem wychowawczym, który kształtuje, przygotowuje dziecko do przyszłego życia i dalszego rozwoju.

>>> Abp Szewczuk: heroicznie trwamy w walce i dbamy o przyszłość

Boże, powierzamy nasze dzieci Twojej opiece. Boże, daj nam siłę do bycia prawdziwymi, szczerymi i otwartymi wobec siebie i naszych dzieci! Boże, pomóż nam chronić nasze dzieci, ich umysły, ich życie! Mocą łaski Ducha Świętego pomóż nam przemienić dramatyczne okoliczności wojny w cenny moment wychowania na rzecz dobra i prawdy! Boże, błogosław naszą ukraińską armię, która chroni życie i broni naszej przyszłości! Boże, pobłogosław naszą Ukrainę Twoim sprawiedliwym niebiańskim pokojem!