Aleksandria: synodalność przedmiotem prac komisji dialogu katolicko-prawosławnego

„Synodalność i prymat w drugim tysiącleciu i dziś” to temat prac obradującej w dniach od 1-7 czerwca w Aleksandrii (Egipt) Międzynarodowej Komisji Wspólnej ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Kościołami Prawosławnymi. Była to 15 sesja plenarna, a obecnych było 18 przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego, z kardynałem Kurtem Kochem oraz dziesięciu Kościołów prawosławnych. Nieobecny był Patriarchat Moskiewski, nie utrzymujący więzi z Konstantynopolem.

Jak czytamy w komunikacie, Komisja pracowała pod kierunkiem dwóch współprzewodniczących, metropolity Hioba z Pizidii (Patriarchat Ekumeniczny) oraz kardynała Kurta Kocha (Dykasteria ds. Krzewienia Jedności Chrześcijan), przy wsparciu współsekretarzy, protoprezbitera Alexisa Torrance’a i ks. prał. Andrei Palmieriego. W jej pracach brał także udział biskup sandomierski, Krzysztof Nitkiewicz oraz dwaj przedstawiciele Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Podczas inauguracyjnej sesji plenarnej, która odbyła się w czwartek 1 czerwca w Patriarchacie Aleksandrii, Komisja została powitana przez gospodarza, Papieża i Patriarchę Teodora II, który podkreślił, że „dialog teologiczny musi być kultywowany, rozwijać się, przynosić owoce na wszystkich poziomach, z uczciwością, godnością i wzajemnym szacunkiem”.

>>> Poznań: dyrektorzy wydziałów duszpasterskich dyskutowali o synodalności Kościoła

W odpowiedzi obaj współprzewodniczący podziękowali za gościnność zaoferowaną przez Patriarchat Aleksandrii i przekazali Jego Świątobliwości pozdrowienia od Papieża Franciszka i Ekumenicznego Patriarchy Bartłomieja, podkreślając znaczenie spotkania w kraju tak wielu Ojców i wybitnych przedstawicieli Kościoła.

Pierwszego dnia spotkania, zgodnie ze zwyczajem, członkowie rzymskokatoliccy i prawosławni spotkali się osobno, aby skoordynować swoją pracę. Następnie Komisja zebrała się na sesji plenarnej w patriarchalnej katedrze Zwiastowania, aby przeanalizować projekt tekstu opracowany przez Komitet Koordynacyjny na spotkaniach w Bose we Włoszech (2018 i 2019) oraz w Retimno na Krecie (2022). Podczas dyskusji zaproponowano liczne poprawki, które zostały następnie wdrożone do tekstu przez katolicko-prawosławny komitet redakcyjny. Poprawiony tekst został następnie przedłożony na posiedzeniu plenarnym, które osiągnęło porozumienie w sprawie dokumentu zatytułowanego „Synodalność i prymat w drugim tysiącleciu i dziś”. Delegacja Patriarchatu Gruzji wyraziła sprzeciw wobec niektórych paragrafów dokumentu.

Dyskusja koncentrowała się na synodalności i prymacie na Wschodzie i Zachodzie w ciągu drugiego tysiącleci. W konkluzji dokument przyjęty przez Komisję stwierdził, że „współzależność synodalności i prymatu jest fundamentalną zasadą w życiu Kościoła” i że zasada ta „powinna być przywoływana, aby sprostać potrzebom i wymaganiom Kościoła w naszych czasach”.

Ponadto Komisja uwzględniła fakt, że pewne nieporozumienie było widoczne w odbiorze stwierdzenia „Odwołania dotyczące spraw dyscyplinarnych były również składane do Stolicy Apostolskiej w Konstantynopolu i do innych stolic” zawartego w Dokumencie z Chieti (2016). Komisja ustaliła, że wspomniany zapis należy odczytywać w świetle kanonu 9 IV Soboru Ekumenicznego (Chalcedon 451): „Jeśli którykolwiek duchowny toczy spór sądowy z duchownym, niech nie opuszcza swego biskupa i niech się nie zwraca do trybunałów świeckich. Lecz najpierw niech sprawę przekaże swemu biskupowi, lub na skutek postanowienia tegoż biskupa, niech wybrani przez obydwie strony rozsądzą sprawę. Kto zaś wbrew temu postąpi, podlega karze w myśl kanonów. Jeśli zaś duchowny ma zatarg z własnym lub z innym biskupem, niech wniesie swoją sprawę przed sobór prowincjonalny. Jeśli zaś biskup lub duchowny jest niezadowolony z metropolity prowincji, niech się zwróci do egzarchy wielkiej prowincji, lub do stolicy panującego Konstantynopola, i tam niech dochodzi swoich praw”.

W sobotę, 3 czerwca, członkowie rzymskokatoliccy celebrowali Eucharystię w katedrze św. Katarzyny pod przewodnictwem kardynała Kurta Kocha, w obecności Papieża i Patriarchy Teodora II oraz członków prawosławnych. W uroczystości uczestniczyli nuncjusz apostolski w Egipcie, arcybiskup Nicolas Thévenin, oraz Wikariusz Apostolski Aleksandrii, biskup Claudio Lurati wraz z duchowieństwem i wiernymi wspólnoty lokalnej. Po nabożeństwie odbyło się przyjęcie zorganizowane przez wspólnotę franciszkańską w Aleksandrii.

W niedzielę, 4 czerwca, prawosławni odprawili Boską Liturgię z okazji Pięćdziesiątnicy w Klasztorze Świętego Sabbasa w Aleksandrii. Celebracji przewodniczył Papież i Patriarcha Teodor II, w obecności członków rzymskokatolickich. Później grecka wspólnota z Aleksandrii zorganizowała przyjęcie. Po południu członkowie odwiedzili słynną bibliotekę w Aleksandrii.

Podczas nabożeństw odprawionych w sobotę 3 czerwca i niedzielę 4 czerwca modlono się o pokój na Ukrainie oraz za zmarłych członków Komisji.

We wtorek, 6 czerwca, członkowie Komisji zostali powitani i ugoszczeni przez Konsula Generalnego Republiki Greckiej w Aleksandrii, Athanassiosa B. Kotsionisa, w obecności Patriarchy.

W środę, 7 czerwca, delegaci odwiedzili Bibliotekę i Muzeum Patriarchatu Aleksandrii. Wieczorem koptyjski katolicki patriarcha Aleksandrii, Ibrahim Isaac Sidrak gościł delegację Komisji na spotkaniu ze Zgromadzeniem Katolickich Hierarchów Egiptu.

Podczas sesji zamykającej spotkanie, Komisja Wspólna wyraziła chęć zorganizowania spotkania Komitetu Koordynacyjnego w przyszłym roku, aby kontynuować prace Komisji.

Spotkanie Komisji Wspólnej było naznaczone duchem przyjaźni i współpracy opartej na zaufaniu – głosi wydany po wydarzeniu komunikat. Członkowie Komisji wyrazili gospodarzom wdzięczność za gościnność i proszą wiernych o wspieranie kontynuacji dialogu swoimi modlitwami.

Zobacz także