Augsburg: ekumeniczne spotkanie biskupów zachęca do większej jedności

Chrześcijanie różnych wyznań powinni z wigorem „żyć i świadczyć” o swojej ekumenicznej wspólnocie i przyjaźni. Według Ruchu Focolari jest to przesłanie 40. Międzynarodowego Ekumenicznego Spotkania Biskupów, które zakończyło się w piątek w Augsburgu. Na zaproszenie wspólnoty, 60 biskupów bliskich Ruchowi Focolari z 26 krajów i 30 różnych wyznań spotykało się od wtorku pod hasłem „Odważna jedność”. „Tematami spotkania były jedność w różnorodności, synodalność i zaangażowanie na rzecz pokoju”, poinformował Ruch Focolari w komunikacie prasowym. 

„W czasach, gdy wiele rzeczy w społeczeństwie się rozpada, a w wielu częściach świata szaleją wojny, biskupi starali się dać przykład swoim spotkaniem. Wspólne życie – w przyjaźni – i pójście naprzód jest możliwe, a nawet konieczne, pomimo wszelkich różnic” – powiedział bp Wilhelm Krautwaschl z Grazu w Austrii. Jego zdaniem „ekumenizm życia” daje wspólne świadectwo w świecie, „który obecnie bardzo potrzebuje pokoju i jedności”.

Według Ruchu Focolari, program spotkania biskupów oferował przestrzeń do wymiany poglądów, wkład w inicjatywy ekumeniczne w różnych regionach pochodzenia przedstawicieli Kościoła, a także duchowe impulsy z duchowości Focolari.

W środę uczestnicy zebrali się w ewangelickim kościele św. Anny w Augsburgu na modlitwie ekumenicznej. Przedstawiciele Kościołów katolickiego i luterańskiego podpisali w tym kościele 25 lat temu „Wspólną deklarację w sprawie nauki o usprawiedliwieniu”.

Świadkowie podpisania Wspólnej Deklaracji wypowiedzieli się również podczas dyskusji panelowej. „To wydarzenie dało nam nadzieję i pokazało, jak ważne są przyjaźnie! Musimy stać się przyjaciółmi i nie lekceważyć mocy modlitwy” – powiedział ks. Ishmael Noko z Zimbabwe, który podpisał deklarację w 1999 roku jako ówczesny sekretarz generalny Światowej Federacji Luterańskiej i dodał: „Nawet jeśli nadal istnieje wiele nierozwiązanych kwestii dotyczących rozumienia posługi i Kościoła, sakramentów i władzy kościelnej, sygnałem, który wyszedł z Augsburga, była przypieczętowana przyjaźń”.

Biskup Augsburga Bertram Meier podkreślił potencjał, jaki widzi we wspólnym rozważaniu nauczania Chrystusa. „Możemy zrobić znacznie więcej ekumenicznie: nasza edukacja religijna, opieka duszpasterska w szpitalach i więzieniach. Ludzie szukają Ewangelii, więc denominacja ma drugorzędne znaczenie” – zaznaczył biskup.

Bp Meier już na początku spotkania biskupów ostrzegał przed „wąskimi horyzontami” wśród chrześcijan różnych wyznań. „Żaden Kościół nie wydzierżawił prawdy dla siebie. Odmienność nie jest zagrożeniem, ale daje możliwość uczenia się od siebie nawzajem” – powiedział biskup Augsburga”. Jego zdaniem spotkanie było znakiem „ekumenizmu miłości”, jak chciałby papież Franciszek. „Ludzie spotykają się tutaj w miłości bez zawalenia się ich własnego domu wiary” – zaznaczył.

Przewodnicząca Focolari Margaret Karram wyjaśniła, że „kluczową kwestią” konferencji było słuchanie siebie nawzajem i Ducha Świętego, aby uzyskać nowy impuls na drodze do jedności chrześcijan. Mówiła o swoich doświadczeniach na Światowym Synodzie Katolickim w Rzymie: „Mogę uczyć się sercem, jeśli czasami milczę”.

Brendan Leahy, katolicki biskup z Limerick w Irlandii i moderator setek biskupów z całego świata, którzy są blisko Focolare, powiedział: „Ekumenizm poczynił ogromne postępy w ciągu ostatnich 100 lat. Ale wszyscy wiemy, że potrzeba trochę więcej”. Leahy dodał, że ma nadzieję, iż spotkanie zapewni „doświadczenie Wieczernika Jezusa”. To doświadczenie powinno być następnie pomnażane z pomocą Ducha Świętego. „Jesteśmy wezwani do głębszego doświadczenia tego, jak wzajemne relacje mogą być miejscem doświadczania Boga. Chcemy pozwolić Chrystusowi kształtować się pośród nas”.

Brendan Leahy, biskup z Limerick w Irlandii i moderator biskupów z całego świata zbliżonych do Fokolare, powiedział, że „w ciągu ostatnich 100 lat ekumenizm poczynił ogromne postępy. Ale wszyscy wiemy, że potrzeba trochę więcej”. Bp Leahy wyraził nadzieję, iż spotkanie zapewni „doświadczenie Wieczernika Jezusa”. To doświadczenie powinno być następnie pomnażane z pomocą Ducha Świętego. „Jesteśmy wezwani do głębszego doświadczenia tego, jak wzajemne relacje mogą być miejscem doświadczania Boga. Chcemy, aby Chrystus był stale obecny wśród nas” – powiedział.  

Charles May, anglikański biskup z Highveld w RPA, podkreślił, że ekumenizm przynosi korzyści społeczne. Na przykład współpraca między Kościołami w jego ojczystym kraju nadal przyczynia się do rozliczania się z apartheidem i porozumienia między różnymi grupami etnicznymi. 

Spotkanie biskupów odbyło się 25 lat po ogłoszeniu „Wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu”. Dokument ten, opracowany przez Papieską Radę ds. Popierania Jedności Chrześcijan i Światową Federację Luterańską, podpisali 31 października 1999 w Augsburgu w 1999 roku ówczesny przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, kard. Edward I. Cassidy, a ze strony luterańskiej – przewodniczący Światowej Federacji Luterańskiej, bp Christian Krause. Obie strony sformułowały w deklaracji „konsens w podstawowych zagadnieniach nauki o usprawiedliwieniu”, będącej jednym z punktów spornych w czasach reformacji. Jak stwierdzono w dokumencie, wzajemne potępienia z XVI wieku nie dotyczą współczesnych partnerów w ekumenizmie.

W dużej mierze rozwiązał on kontrowersyjną kwestię, która przyczyniła się do rozłamu między reformacją a Kościołem katolickim. Zgodnie z deklaracją, luteranie i katolicy są zgodni co do tego, że w żaden sposób człowiek nie może powoływać się przed Bogiem na swoje starania i dobre uczynki, a odpuszczenie mu grzechów zależy jedynie od łaski Bożej.  

Biskupi, związani z Ruchem Focolari, spotykają się od 1977 r., zgodnie z sugestią zmarłego biskupa Klausa Hemmerle z Akwizgranu. Celem tych konferencji jest duchowa wymiana i braterskie spotkania między biskupami.

Ruch Focolari – Dzieło Maryi – założyła w swoim rodzinnym Trydencie w 1943 r. 23-letnia wówczas Chiara Lubich. Założycielka jednego z największych ruchów świeckich katolików w Kościele urodziła się 22 stycznia 1920 r., zmarła 14 marca 2008 r. w międzynarodowym ośrodku Ruchu Focolari w Rocca di Papa pod Rzymem.

Ideą tego ruchu przebudzenia duchowego jest umacnianie szacunku i tolerancji między ludźmi w duchu Ewangelii oraz przyczynianie się do większego braterstwa i jedności w świecie. Do wspólnoty należą również osoby nie związane z żadną religią. Na całym świecie funkcjonuje 35 miasteczek – modeli nowego społeczeństwa. Najstarsze z nich – „formacyjny bastion” Ruchu Focolari – założyła Chiarę Lubich przed niemal 60 laty w Loppiano we włoskiej Toskanii. Mieszka tam blisko tysiąc fokolarynów z 70 krajów świata, starających się wcielić w życie ideał chrześcijańskiego współistnienia w różnorodności kultur. Loppiano odwiedził w maju 2018 r. papież Franciszek.

Proces beatyfikacyjny Chiary Lubich rozpoczął się 27 stycznia 2015 r. w diecezji Frascati koło Rzymu.

Obecnie liczy on 140 tys. aktywnych członków i ponad 5 mln zaangażowanych przyjaciół i sympatyków. Oprócz katolików należą do niego chrześcijanie z ok. 300 Kościołów oraz wyznawcy innych religii. Ruch Focolari oficjalnie został uznany przez Stolicę Apostolską w 1964 r. Jest obecny w 182 krajach świata, w tym również w Polsce.

Zobacz także