Cerkiew: najstarsza liturgia Kościoła w warszawskiej kaplicy
W prawosławnej kaplicy akademickiej świętych Cyryla i Metodego w Warszawie odprawiona została w sobotę dawna liturgia św. Jakuba Apostoła. Uznawana jest za jedną z najstarszych znanych liturgii Kościoła powszechnego i celebrowana tylko raz w roku.
5 listopada przypada dzień pamięci apostoła Jakuba, pierwszego biskupa Jerozolimy. To z tej okazji celebrowane są liturgie autorstwa tego świętego.
W kaplicy świętych Cyryla i Metodego w Warszawie przewodniczył jej bp siemiatycki Jerzy, prawosławny ordynariusz polowy Wojska Polskiego. To prawdopodobnie jedyna świątynia w Polsce, gdzie w sobotę taka liturgia była celebrowana.
Tradycyjnie przypisuje się jej autorstwo pierwszemu biskupowi Jerozolimy – świętemu Jakubowi. Współcześni liturgiści w większości przyjmują, że powstała ona w okresie między końcem IV i początkiem V wieku. Nie wykluczają jednak, że niektóre modlitwy i gesty sięgają czasów apostolskich.
Trudnością dla duchownych, którzy w latach 90. ubiegłego wieku doprowadzili do wznowienia odprawiania tej liturgii w Polsce, był przede wszystkim tekst. Udało się go zdobyć z zagranicy dopiero w latach 80.
Jedną z głównych cech liturgii św. Jakuba jest jej prostota. Na czas trwającego ok. 2-3 godzin nabożeństwa biskup przywdziewa szaty liturgiczne należne zwykłemu kapłanowi, nie ma ponadto nakrycia głowy. Podczas kazania hierarcha i towarzyszący mu koncelebransi siedzą, wierni stoją. Wszystkie czytania, pochodzące zarówno ze Starego, jak i Nowego Testamentu, kapłan czyta stojąc przodem do wiernych. Modlitwa Pańska nie jest śpiewana, lecz recytowana.
W Kościele prawosławnym powszechnie odprawia się trzy inne rodzaje liturgii: najczęstszą – Św. Jana Chryzostoma, a także Św. Bazylego oraz tzw. liturgię „Uprzednio Poświęconych Darów”.
Kilkunastoletnią tradycję ma odprawianie liturgii św. Jakuba 5 listopada w prawosławnej katedrze św. Mikołaja w Białymstoku, najważniejszej świątyni diecezji białostocko-gdańskiej. W dniu swoich imienin przewodniczy jej wtedy abp Jakub, ordynariusz tej diecezji. W sobotę jej nie odprawiano, bo od kilku dni hierarcha przebywa w Moskwie, gdzie wraz z przedstawicielami monasteru w Supraślu bierze udział w konferencji poświęconej irmologionowi supraskiemu, w 50. rocznicę jego odnalezienia.
Irmologion to cerkiewna księga liturgiczna, zawierająca teksty śpiewane podczas nabożeństw. Rękopis irmologionu supraskiego, liczący 700 stron, powstał w latach 1598-1601 i uważany jest za najstarszą na świecie transkrypcję zapisu melodii przy pomocy tzw. notacji nutowo-liniowej.
Przedstawiciele polskiej Cerkwi liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. osób. Według danych GUS – uznawanych jednak przez hierarchów za niemiarodajne – w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób.
Przyjmuje się, że centrum prawosławia jest województwo podlaskie, bo to tam są największe w kraju skupiska wiernych Cerkwi.
Fot. flickr.com
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
| Zobacz także |
| Wasze komentarze |
Wiadomości
Wideo
Modlitwy
Sklep
Kalendarz liturgiczny