Czego nie wolno jeść Żydom? 

Nasi mędrcy zakazali nam spożywania chleba, który został wypieczony przez osobę nie będącą Żydem nawet wówczas, gdy chleb ten nie zawiera żadnych niekoszernych składników.  

W świetle halachy istnieje różnica pomiędzy chlebem wypiekanym przez osobę nie będącą Żydem w piekarni, której wypieki przeznaczone są do sprzedaży, a chlebem wypieczonym przez tę samą osobę w domu, dla celów prywatnych, niekomercyjnych. Halachy są znacznie bardziej surowe w tym ostatnim przypadku. W miejscach, w których nie ma żydowskiego piekarza, w niektórych społecznościach istnieje zwyczaj kupowania pieczywa (po upewnieniu się, iż jest ono koszerne) w piekarni prowadzonej przez nie-Żyda. W jeszcze innych społecznościach dozwolone jest kupowanie chleba wypiekanego przez osobę nie będącą Żydem, nawet jeśli w danym mieście dostępny jest chleb wypieczony przez Żyda. Nie można korzystać z chleba, który nie został wypieczony przez nie-Żyda z przeznaczeniem do sprzedaży, chyba że w okolicy nie ma żadnego innego koszernego chleba wypieczonego przez Żyda. Jeśli przy wypiekaniu pomagał Żyd, nawet w niewielkim stopniu, wówczas taki chleb może być spożywany. Rola Żyda przy wypiekaniu może być tak znikoma jak zapalenie w piekarniku. 

Haszgacha – certyfikat koszerności 

Zabronione jest spożywanie pokarmów przygotowanych przez osobę nie będącą Żydem. Zakaz ten obowiązuje nawet w przypadku pokarmów, które nie zawierają niedozwolonych składników. Nawet wówczas, gdy jedzenie zostało przygotowane przez nie-Żyda specjalnie dla Żyda, nie można, mimo wszystko spożywać tego typu jedzenia, jeśli w jego przyrządzeniu nie brał udziału Żyd. Mleko, które jest dojone przez nie-Żyda bez nadzoru Żyda określa się jako chalaw akum. Zabronione jest picie chalaw akum. Jeśli jednak mleko dojone jest pod nadzorem Żyda, wówczas nie uznaje się go za chalaw akum. Zaleca się, by Żyd sprawdził kankę z mlekiem, zanim przystąpi się do dojenia zwierzęcia, by miał pewność, iż nie zawiera ona żadnego niekoszernego mleka. Wielu ludzi postępuje według opinii, która zezwala na picie zwykłego mleka w krajach, w których prawo zabrania producentom mleka mieszania mleka pochodzącego od zwierząt niekoszernych z mlekiem krowim. Zabronione jest ponadto spożywanie sera wyprodukowanego przez osobę nie będącą Żydem, nawet jeśli nie zawiera on żadnych składników niekoszernych. Można jeść jedynie taki ser, który posiada haszgachę (certyfikat koszerności), na którym można polegać. Zabrania się picia wina, które zostało wyprodukowane lub choćby dotknięte przez nie-Żyda. Dlatego też nie powinno się przysyłać wina przez posłańca nie będącego Żydem, chyba że butelka zostanie zalakowana dwiema pieczęciami. W świetle halachy sok z winogron jest tym samym co wino. Zabronione jest również picie wina, które zostało dotknięte przez Żyda, który dopuścił się zbezczeszenia Szabatu.  

Nowe naczynia wymagają zanurzenia w mykwie 

Nowe naczynia i przybory kuchenne, których używa się do jedzenia, często wymagają zanurzenia w mykwie zanim zostaną po raz pierwszy użyte. To, czy dane naczynie wymaga zanurzenia, zależy od jego rodzaju oraz tego, z jakiego materiału zostało wykonane. Istnieje halacha, która nakazuje zanurzanie wszystkich nowych przedmiotów kuchennych, niezależnie od materiału, z jakiego zostały zrobione. Przybory i naczynia kuchenne wykonane przez osobę nie będącą Żydem lub zakupione od takiej osoby powinny zostać zanurzone w mykwie zanim będzie można ich używać (mykwą jest każdy akwen, który zawiera w sobie wodę „żywą”, czyli naturalną – jak rzeka, jezioro, morze czy zgromadzona woda deszczowa). Zakłada się, iż naczynia oraz przybory kuchenne wyprodukowane poza granicami Izraela zostały wykonane przez osoby nie będące Żydami. Z tego powodu wymagają one zanurzenia. Naczynia oraz przybory kuchenne, które zostały wykonane przez nie-Żyda i które były używane do przygotowywania lub przechowywania niekoszernego jedzenia, powinny zostać poddane zarówno koszerowaniu, jak i zanurzeniu. W pierwszej kolejności należy takie naczynie koszerować, a następnie należy je zanurzyć w mykwie. W przypadku zanurzania nowych przyborów kuchennych należy usunąć wszelki brud, rdzę oraz naklejone etykietki, a także klej, który mogły pozostawić. Nic nie może oddzielać przedmiotu od wody. Przed zanurzeniem naczynia należy odmówić błogosławieństwo. Woda w mykwie powinna całkowicie zakryć naczynie. Nawet najmniejsza część naczynia nie może wystawać ponad powierzchnię wody. Jeśli najpierw zanurzona została jedna połowa naczynia, a następnie druga, wówczas uznaje się, iż naczynie to w ogóle nie zostało zanurzone. Woda powinna dotykać całego przedmiotu jednocześnie. Dlatego należy na chwilę wypuścić naczynie z rąk lub jedynie luźno trzymać je podczas zanurzania. Należy upewnić się, że woda dotknęła zarówno powierzchni zewnętrznej, jak i wewnętrznej jednocześnie. Zabrania się korzystania z naczynia, które stało się niekoszerne (na przykład naczynie przeznaczone do produktów mlecznych, które zostało użyte do mięsa), dopóki nie zostanie ono poddane koszerowaniu.  

Niektórych naczyń, ze względu na materiał, z jakiego zostały wykonane, nie można koszerować. Jeśli staną się one niekoszerne, to nie można z nich więcej korzystać przy przygotowywaniu czy przechowywaniu jedzenia. Celem koszerowania naczyń i przyborów kuchennych jest usunięcie wszelkich zapachów jedzenia, które mogły zostać wchłonięte przez dany przedmiot. W świetle halachy naczynie po koszerowaniu jest uznawane za zupełnie nowe. Metoda koszerowania wymagana dla danego przedmiotu zależy od tego, w jaki sposób był on wcześniej wykorzystywany. Dla przykładu, naczynie, którego używano do gotowania, należy koszerować przez zanurzenie w gotującej się wodzie, zaś naczynie używane do pieczenia koszeruje się ogrzewając je do bardzo wysokich temperatur. 

***

Pan Szymon Zadumiński jest podrabinem gminy żydowskiej w Poznaniu. 

Zobacz także