Czy Bóg jest okrutny? 

Z jednej strony przeczuwamy, że tak nie jest, że Bóg nie jest okrutny. Ale z drugiej strony znajdujemy w Biblii słowa czy opisy sytuacji, w których trudno nam powiedzieć, że Bóg jest łagodny i pełen miłosierdzia. Z tymi kwestiami mierzy się ojciec Michał Baranowski w 16. odcinku „Rozmów o apologetyce”. 

Wygnani z raju Adam i Ewa, Abraham i jego syn Izaak, którego Bóg kazał złożyć w ofierze, Bóg, który każe mordować – to tylko niektóre momenty biblijne, wobec których trudno nam mówić o kochającym, współczującym i dobrym Bogu. 

Ojciec Michał Baranowski jest franciszkaninem, doktorem teologii biblijnej, wykładowcą Franciszkańskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi oraz autorem „Nowego Komentarza Biblijnego. Księga Powtórzonego Prawa”. 

Czy Bóg postąpił sprawiedliwie, wyrzucając Adama i Ewę z raju? 

Prowadząca rozmowę Małgorzata Madej zapytała, czy Bóg postąpił sprawiedliwie, czy nie okazał się okrutnym, wyrzucając Adama i Ewę z raju z powodu jednego błędu? 

Ojciec Baranowski mówił o tym, że przyzwyczailiśmy się do myślenia w kategoriach kary, ale trzeba na to spojrzeć też z inne perspektywy. Wygnanie jest pewną konsekwencją decyzji, którą podjęli pierwsi ludzie. Do tego Bóg nie mówi, że ta „kara”, czyli konsekwencje grzechu, będzie trwała wiecznie, ale zapowiada, że szatan, zło i śmierć zostaną przezwyciężone. Odkupienie już się dokonało przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, skutki jednak w postaci cierpienia, naszej śmiertelności, trudów życia jeszcze trwają. Ale trzeba pamiętać o tym, że nie są one wieczne. 

>>> Czy rozwodnik może być zbawiony?

Dlaczego Bóg kazał Abrahamowi zabić swojego syna? 

Wiemy, że Izaak ostatecznie nie zginął, a Bóg wskazał na baranka, który był w krzakach jako na to, co ma być złożone w ofierze zamiast syna Abrahama. „Ale czy nie było okrucieństwem wystawianie Abrahama na próbę? I co musiał czuć Izaak prowadzony przez ojca na górę, aby być złożonym w ofierze?” – pytała franciszkanina Małgorzata Madej. 

Franciszkanin, a zarazem biblista, mówił o tym, że historia Abrahama uczy zaufania Bogu, że nawet w cierpieniu można szukać w sobie postawy zawierzenia Panu. Można oczywiście zadawać pytania, można szukać pomocy, ale to zaufanie Bogu jest pierwotną relacją między Bogiem a człowiekiem, która panowała w raju. 

Dlaczego Bóg kazał mordować? 

Małgorzata Madej zwróciła uwagę na pewien paradoks. Z jednej strony Bóg dał Izraelitom przykazanie, które brzmi „nie zabijaj”. A z drugiej strony, kiedy Izraelici mają wejść do Ziemi Obiecanej, to mówi do nich, że mają wymordować wszystkich, których tam zastaną.  

Ojciec Michał Baranowski zwrócił uwagę, że wydarzenia historyczne opisane w Biblii należy czytać nie tylko jako opis wydarzeń, ale także jako refleksję nad wiarą. Izraelici nie spełnili tego polecenia Boga i nie wymordowali wszystkich, kiedy przybyli do Ziemi Obiecanej. Później przez wiele wieków borykali się z wojnami, ulegali pokusie oddawania czci pogańskim bogom, czczonym przez plemiona zamieszkujące Ziemię Świętą. Myśląc w perspektywie wiary, można powiedzieć, że gdyby postąpili w sposób, w jaki Bóg tego oczekiwał to odsunęliby od siebie pokusy.  

Trzeba jednak zaznaczyć, że do końca nie wiemy, czy przekaz o nakazie Boga jest opisem faktu, czy też owocem historycznej refleksji autora natchnionego, który spisał daną księgę. 

Zobacz także