Fot. pixabay

Czym jest koszerność? 

„Trzymaj się znaków koszerności zwierząt. Nie mieszaj mleka z mięsem”. W tych dwóch zdaniach, najogólniej rzecz ujmując, zamykają się zasadnicze warunki koszerności. Jednak nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy nie rozwinęli tych wątków i nie dodali całej masy dodatkowych przepisów.  

A może inaczej… Wszelkie przepisy związane z zagadnieniem koszerności wynikają z logicznego ciągu myślowego. Musimy zadawać pytania, patrząc na każdy aspekt nawet lekko ocierający się o tak ważne zagadnienie, jakim jest koszerność. Dzięki naszym mędrcom nie dochodzimy w jakimś zagadnieniu do pytania: „i co teraz?”, bo pomyśleli oni o wszystkim. Prawa dotyczące koszerności zawsze stanowiły jedną z podstaw żydowskiego życia. W Torze możemy znaleźć wiele przestróg, w których ostrzega się nas przed spożywaniem niekoszernych pokarmów. 

Oprócz tego, że jedzenie i picie pokarmów niekoszernych jest samo w sobie przekroczeniem zakazów zawartych w Torze, to istnieją również inne konsekwencje spożywania tego typu jedzenia. Wpływa ono mianowicie na przyćmienie świętości – wszystkie te rzeczy mogą zostać naruszone w wyniku takiego postępowania. 

Jak możemy przeczytać w Mesilat jeszarim: „Zakazane pokarmy kalają serce człowieka oraz jego duszę dopóty, dopóki Boska świętość nie odciągnie ich od niego. W ten oto sposób mędrcy nasi wyjaśniają znaczenie wersetu: „bo stalibyście się skażeni przez nie” (Wajikra 11:43). Grzech ten powoduje, iż serce człowieka staje się niewrażliwe na prawdziwą wiedzę oraz na ducha mądrości, którym Bóg obdarza sprawiedliwych. Wnioskuje się o tym na podstawie wersetu: „ponieważ to Bóg jest tym, który obdarza mądrością” (Przysłowia 2:6). Człowiek pozostaje istotą materialistyczną i prostacką, pochłoniętą przyziemną egzystencją w tym świecie. Pod tym względem pokarmy, których spożywanie jest zabronione, są znacznie gorsze od pozostałych rzeczy zakazanych, ponieważ są wchłaniane do wnętrza ciała człowieka i stają się częścią jego istoty. Każdy człowiek obdarzony wyczuciem będzie postrzegał zakazane pokarmy jako truciznę bądź też jako jedzenie, do którego dodano trucizny. Czy ktokolwiek spożyłby tego typu pokarm, podejrzewając, że jest w nim choćby odrobina trucizny?” (Mesilat jeszarim, rozdz. 11). 

Dziś mówimy, że produkty są koszerne bądź nie. Natomiast nasza Święta Tora, wymieniając gatunki zwierząt dobrych do spożycia, używa słowa „czyste” – „właściwe”. I, co ciekawe, dozwolenie Boga, czy też może polecenie, dotyczące spożywania zwierząt, pojawia się w historii ludzkości dopiero po potopie. Wcześniej ludzie jedli tylko warzywa i owoce. Zapewne nie bez znaczenia jest fakt, jak podają nasze księgi, że Adam Riszon, czyli Pierwszy Człowiek, wyglądem był zupełnie do nas niepodobny: miał inną powłokę, a nie dzisiejszą skórę i jego wnętrze też inaczej wyglądało – według midraszy było świetliste. 

W przeszłości wszystkie pokolenia naszych przodków przyrządzały spożywane potrawy z dobrze znanych składników. Większość pokarmów była przygotowywana w domu lub w jego pobliżu i wszyscy doskonale wiedzieli, jakie składniki zostały użyte. Z tej przyczyny doglądanie koszerności było znacznie łatwiejsze. Z uwagi na rozwój przemysłu spożywczego produkty spożywcze, takie jak żywność sztucznie konserwowana, jedzenie w puszkach, pieczywo, pokarmy pieczone, cukierki, napoje bezalkoholowe itp. zawierają wiele dodatków. Dodatki owe obejmują, między innymi, różnego typu wyciągi, środki konserwujące oraz barwniki, z których wiele nie jest uwzględnianych wśród składników wymienionych na opakowaniu. Znaczna ilość tego typu substancji jest uzyskiwana z niekoszernych produktów pochodzenia zwierzęcego. Konsumenci nie mają żadnych możliwości uzyskania wiedzy na temat każdego składnika zawartego w danym produkcie oraz tego, czy jest on koszerny, czy też nie. Co więcej, wiele przetwórni spożywczych produkuje żywność, używając w tym celu systemu parowego, który obejmuje całe hale produkcyjne. Z tego powodu produkty spożywcze, które same w sobie są koszerne, mogą stać się niekoszerne na skutek podgrzewania ich na parze, na której podgrzewano również wcześniej produkty niekoszerne. 

W drugiej części dotyczącej koszerności przyjrzymy się temu, jak powinna wyglądać koszerna kuchnia, omówimy zagadnienie uboju rytualnego oraz określimy, które zwierzęta są dla nas czyste i dlaczego. 

 

Wybrane dla Ciebie

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze