Dyrektor Caritas w Ukrainie: minął jeden dzień a mam wrażenie, że to trwa kilka miesięcy [ROZMOWA]

– Minął jeden dzień a ja mam wrażenie, że to już trwa kilka miesięcy. W naszych scenariuszach nie mieściło się to, że wojna zacznie się ze wszystkich stron na raz – mówi w rozmowie z KAI ks. Wiaczesław Gryniewicz SAC, dyrektor Caritas Spes na Ukrainie.

Publikujemy treść rozmowy, przeprowadzonej w późnych godzinach wieczornych 24 lutego.

Paweł Kęska (KAI): Jest ksiądz w tej chwili w Kijowie, co robią mieszkańcy miasta, jakie są ich nastroje?

Ks. Wiaczesław Gryniewicz SAC: Ludzie schowali się do piwnic albo do w schronów, słychać w syreny, na ulicach pusto, czuć zapach wojny.

Jak ksiądz przeżył pierwszy dzień inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę?

Ks. W.G.: Koleżanka z Caritas zadzwoniła o wpół do piątej. Moja pierwsza myśl była taka, że pewnie się pomyliła i coś wcisnęła przypadkowo. To dla mnie była taka wiadomość jak nieraz się mówi o śmierci rodziców. Straciłem ojca w młodym wieku i mama mi podobnie mówiła, że ojciec nie żyje. Dla mnie to była bardzo podobna wiadomość. Później wypiłem dwie herbaty, zaczęliśmy rozmawiać, zabrałem się do pracy i wrócił zdrowy rozsądek. Minął jeden dzień a ja mam wrażenie, że to już trwa kilka miesięcy. Nie miałem czasu przeczytać wielu informacji. Wiem, że elektrownia atomowa w Czarnobylu już nie jest pod naszą kontrolą. Wiem tylko jedno, że muszę być trzeźwy w podejmowaniu decyzji i bardzo czujny, żeby nie popełnić błędów… chociaż mam też prawo do błędów. Jak sytuacja będzie się rozwijać tak będziemy reagować.

>>> Austria: międzywyznaniowa minuta pamięci w intencji pokoju na Ukrainie

Czym się ksiądz teraz zajmuje jako dyrektor Caritas Spes?

– Koordynuję działanie Caritasu na całej Ukrainie. Mamy zrobioną analizę potrzeb, plany działania, które przygotowaliśmy znacznie wcześniej. Pierwsze, czym się teraz zajmujemy, to ewakuacja ludzi ze stref zagrożonych. Przygotowujemy teraz transporty z Odessy do miejsc w których dzieci będą się czuły bezpieczne – bo to w pierwszej kolejności dzieci. Zwracają się też do nas też z państwowych domów dziecka. Dobro dziecka, do którego jesteśmy powołani misją Kościoła – jest najcenniejsze.

Problem jest z tym, że trudno teraz znaleźć bezpieczne miejsce. Są najczęściej małe miejscowości. Ośrodki, które miały przyjąć dzieci były poinformowane. W naszych scenariuszach nie mieściło się to, że wojna zacznie się ze wszystkich stron na raz – więc są problemy, głównie ceny i korki. Korek na wyjeździe z Kijowa sięga 100 km, do tego można zatankować jednorazowo tylko 20 litrów paliwa. Autokar z Odessy do Kijowa dla 50 dzieci kosztuje 5000 dolarów.

Skąd taka cena?

– Jutro może kosztować 10000 tysięcy a mamy bardzo ograniczone środki finansowe. To jest język wojny, który jest trudny. Są też ośrodki, które skoncentrowały się teraz na rozdzielaniu pożywienia, medykamentów i ciepłej odzieży.

>>> Caritas Archidiecezji Przemyskiej przygotowała tysiąc miejsc dla uchodźców z Ukrainy

Ile jest oddziałów Caritas Spes na Ukrainie i kto w nich działa?

– Jesteśmy w siedmiu diecezjach i w siedmiu głównych miastach. W jednych oddziałach działają bardziej wolontariusze, w innych bardziej pracownicy. Poza tym są jeszcze ośrodki parafialne. W dużych miastach Mamy bardzo dobrą ekipę! To są ludzie Wielkiego serca, którzy nie chcą wyjeżdżać ze swoich miast ale przychodzą teraz do pracy, działają, koordynują. Jesteśmy dobrzy w tym i damy sobie radę. Chociaż teraz pracujemy na bieżąco bo nie wiadomo co się wydarzy.

W Polsce, jest bardzo wiele osób, które chcą coś robić. Co teraz my, Polacy możemy zrobić?

– Rozmawiamy teraz ze stroną polską, żeby była możliwość przewiezienia ludzi, przede wszystkim dzieci do niektórych miast w Polsce, które są gotowe je przyjąć. Są komplikacje z dokumentami. Te miejsca gdzie chcemy zabrać ludzi będą tymczasowe. Caritas Polska ogłosiła zbiórkę i przekazała nam 100 tys. zł. To ważne bo w tej sytuacji po prostu potrzebujemy pieniędzy, żeby zorganizować pomoc ludziom. Obawiamy się problemów z systemem bankowym więc operujemy gotówką. Dla nas najważniejsze jest, żeby z nami być. Ważna jest też modlitwa. Jeśli ktoś ma możliwość nas wesprzeć… to szczerze mówiąc – to jest teraz potrzebne. Można nam pomagać przez Caritas Polska. To będzie wielkim wsparciem dla nas.

Jak ksiądz przeżywa tą sytuację jako kapłan i pallotyn?

– Moja wspólnota pallotyńska przyjęła 37 osób większość z nich to matki z dziećmi. Tak że teraz nie mogę pójść napić się wody bo tam wszędzie śpią dzieciaki, też i w piwnicach. U nas jest wielu księży z Polski. Zastanawiają się czy wyjechać czy zostać ale większość zostaje. To jest bardzo cenne świadectwo dla naszego państwa i wdzięczność dla narodu polskiego za dzielenie się najlepszymi synami, którzy mogą być z nami w tej trudnej sytuacji.

Ja sam w 2014 roku byłem w Kijowie na Majdanie a w 2015 roku byłem kapelanem wojskowym. Niektóre rzeczy były bardzo daleko schowane, żeby nie przypominały tego strasznego czasu. Ale dziś odkopałem na przykład kamizelkę kuloodporną.

>>> Siostra zakonna z Odessy: modlimy się i wierzymy, że Bóg zatrzyma to zło

Ma ksiądz jakieś przeczucia, wyobrażenia co może się stać?

– Nie mam wyobrażeń. Po prostu działam – ale patrząc na tą sytuację, na te zmasowane działania… to nie ma dla mnie wątpliwości, że Ukraina to tylko pierwszy krok. Jest czego się bać w całej Europie.

Czego ksiądz potrzebuje?

– Modlitwy. Moje powołanie jest takie, żeby był teraz z ludźmi. Kiedy czuję, że ktoś się modli, że Pan Bóg jest obok mnie to mogę funkcjonować. To jest dla mnie jest tajemnicą skąd te siły przychodzą.