Dzieci w Etiopii nie chodzą do szkoły. Caritas rusza z nowym programem

Aż 88% szkół zniszczonych w regionie Tigraj, połowa uczniów do nich nie wróciła. Dlaczego? Przesiedlenia, poczucie głodu, powojenna trauma u dzieci oraz złe warunki sanitarne – to tylko niektóre z powodów, dla których edukacja bywa niemożliwa.

Caritas Polska działa na rzecz dzieci, wspierając szkoły w regionie Tigraj w Etiopii, gdzie wciąż trwa kryzys humanitarny. Mimo oficjalnego zakończenia konfliktu w 2022 roku, nadal stacjonuje tam wojsko. Wojna pochłonęła już 600 tys. ofiar i zabrała przyszłość kolejnym milionom.

– 1,2 mln dzieci nie wróciło do nauki – to ponad połowa wszystkich uczniów w regionie.
– 1 mln zachorowań na malarię, najdłuższa w historii epidemia cholery w Etiopii, brak bezpieczeństwa żywnościowego i masowe migracje wewnętrzne: kryzys humanitarny w Etiopii trwa.
– w Tigraju ruszają pierwsze programy wsparcia psychologicznego dla dzieci z traumą wojenną prowadzone przez Caritas Polska.
– 70% placówek edukacyjnych nie ma toalety dla dziewczynek, a w niemal połowie szkół nie ma toalet wcale.
– Po wojnie tylko 7% szkół umożliwiało dzieciom dostęp do ławek, mat lub krzeseł do siedzenia, a pomoce dydaktyczne były dostępne zaledwie w 5% placówek.
– W latach 2020–2022 w Tigraj doszło do brutalnego konfliktu wewnętrznego, który doprowadził do kryzysu humanitarnego, zniszczenia szkół i masowych przesiedleń.

>>> Etiopia: chrześcijanin bez rodziny, domu i ziemi [MISYJNE DROGI]

Lekcja o dzieciach w Etiopii

W regionie Tigraj życie dzieci jest dalekie od normalności. Po oficjalnym zakończeniu konfliktu w 2022 roku, Etiopię dotknęły susza oraz powodzie, które m.in zniszczyły plony i dodatkowo najdłuższa w historii epidemia cholery i malarii. Wszystko to wpływa na brak bezpieczeństwa żywnościowego u społeczności lokalnej. Kryzys humanitarny w szczególności dotyka dzieci. Jak wygląda ich codzienność? Według badania przeprowadzonego w regionie Tigraj, 26% dzieci pracuje i nie chodzi do szkoły. Praca odbiera im szansę na edukację i lepszą przyszłość.

Spośród tych, które mogłyby się uczyć, aż 1,2 mln nie wróciło do szkół – to ponad połowa uczniów w regionie. Powody tego kryzysu to przede wszystkim dramatyczna sytuacja infrastrukturalna – 88% szkół zostało zniszczonych, a wiele budynków jest wykorzystywanych jako schronienia dla osób wewnętrznie przesiedlonych. Kolejnym problemem jest niedożywienie uniemożliwiające dzieciom zarówno dotarcie do szkoły, jak i skupienie się na nauce.

Istotnym powodem, który zamyka dzieci na edukację jest trauma wojenna. Dzieci dotknięte wojną mają problemy z koncentracją a brak wsparcia psychologicznego sprawia, że wielu z nich nie jest w stanie kontynuować edukacji. Kluczowe jest zrozumienie, jak trudne doświadczenia wpływają na naukę, zachowanie i emocje dziecka. Tworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska, wyposażenie uczniów w skuteczne narzędzia radzenia sobie ze strachem oraz emocjami to fundamentalna potrzeba. Bez tego trudno mówić o celach edukacyjnych dzieci – mówi Nina Mocior, kierownik ds. pomocy humanitarnej i rozwojowej Caritas Polska.

Szkoła podstawowych potrzeb

Caritas Polska, we współpracy z Caritas Etiopia, podejmuje działania na rzecz odtworzenia infrastruktury szkolnej w regionie Tigraj, tworząc szkoły jako bezpieczne i przyjazne przestrzenie dla dzieci, młodzieży oraz nauczycieli. Dzięki temu uczniowie mogą powrócić do edukacji i otrzymywać wsparcie niezbędne do ich rozwoju:

– pomoc w radzeniu sobie z konsekwencjami wydarzeń traumatycznych – (trauma healing) dzieci, które doświadczyły wojny, nie myślą o przyszłości. Program wsparcia psychospołecznego pomaga im odzyskać dzieciństwo i nauczyć się radzenia sobie z emocjami. W 2025 roku Caritas rozpoczyna cykl zajęć psychospołecznych w 8 szkołach;
– program dożywiania – Caritas zapewnia drugie śniadanie dla ponad 7000 dzieci w 34 szkołach. Dostarczane są wysokokaloryczne przekąski. Każda z nich ma 427 kalorii. Dla wielu dzieci to jedyny posiłek w ciągu dnia – mówi Nina Mocior. Dzięki programowi dożywiania Caritas, w szkołach dziesięciokrotnie zmniejszyła się liczba nieobecności na zajęciach;
– bezpieczeństwo – choć wojna oficjalnie się zakończyła, sytuacja w regionie pozostaje niestabilna;
– odbudowa toalet brak dostępu do podstawowej infrastruktury sanitarnej,
powszechny problem w regionie, dotyczy też szkół. Około 70% dzieci uczących się to dziewczynki. Te nastoletnie, podczas menstruacji muszą rezygnować z udziału w lekcjach ze względu na brak bezpiecznych sanitariatów i artykułów higienicznych. W planach Caritas Polska na ten rok jest wybudowanie przynajmniej jednej toalety w każdej szkole.

Wojna odebrała dzieciom domy, rodziny i poczucie bezpieczeństwa. Szkoła to miejsce, które ma być przyjazne i wspierać ich rozwój. Jeśli nie zadbamy o ich kondycję i nie odtworzymy szkół, jako przyjaznych miejsc, stracą wszystko – podkreśla Ireneusz Krause, zastępca dyrektora Caritas Polska.

Działania Caritas Polska w Etiopii pokazują, że pomoc humanitarna to więcej niż przekazywanie żywności – to tworzenie warunków, w których dzieci mogą dorastać bez głodu, strachu i szansą na lepszą przyszłość.

– 130 mln – tyle ludzi liczy Etiopia,
– 10 mln osób ma być w 2025 r. objętych pomocą przez rząd Etiopii i partnerów humanitarnych,
– 34 szkoły wspiera Caritas Polska zapewniając posiłki dla 7 tysięcy dzieci oraz budując infrastrukturę sanitarną,
– 70% placówek nie ma toalety dla dziewczynek, a niemal połowa szkół nie ma toalet wcale,
– 10-krotnie zmniejszyła się liczba dzieci porzucających szkołę po pierwszym półroczu wprowadzanego dożywiania przez Caritas Polska,
– 40% dzieci poniżej 5 roku życia i 25% kobiet w ciąży jest niedożywionych,
– 40% placówek służby zdrowia w regionie zostało splądrowanych lub uszkodzonych.