Ewa Kusz członkinią Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich

Ewa Kusz, wicedyrektor Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum w Krakowie 30 września została powołana przez papieża Franciszka jako członkini Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich na pięcioletnią kadencję.

Pochodząca ze Śląska psycholog i terapeutka zajmuje się tematyką i pomocą osobom wykorzystanym seksualnie, także w strukturach kościelnych od 2009 roku. Prowadzi gabinet terapeutyczny w Katowicach, jest biegłą sądową w Sądzie Okręgowym w Gliwicach.

W 2013 roku była project managerem pierwszej grupy 60 duchownych i świeckich w Polsce szkolonych w formule e-learningu przez rzymskie Centrum Ochrony Dziecka na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. Wielu z nich zostało później delegatami biskupów ds. ochrony dzieci i młodzieży lub zaangażowało się w profilaktykę wykorzystywania seksualnego.

Współtworzyła polskie Centrum Ochrony Dziecka (COD) w Krakowie i jest współautorką programu pierwszych w Polsce studiów podyplomowych: Profilaktyka przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży, realizowanych od 2016 r. na Akademii Ignatianum w Krakowie. Na zaproszenie wielu diecezji, zgromadzeń zakonnych i różnych środowisk szkoliła ich członków i współpracowników. Opiniowała liczne kodeksy dobrych praktyk w trosce o zapobieganie wykorzystywaniu seksualnemu dzieci i młodzieży.

>>> Franciszek do Komisji ds. Ochrony Małoletnich: coroczne sprawozdanie będzie czynnikiem przejrzystości

Z ramienia COD jest odpowiedzialna za projekt współpracy międzynarodowej Sieci ds. Ochrony Małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej (ReteEco) i przy tym projekcie współpracowała też z Papieską Komisją ds. Ochrony Małoletnich, która we wrześniu 2021 r. w Warszawie zorganizowała konferencję regionalną.

Ewa Kusz dwukrotnie, na zaproszenie Benedykta XVI, była audytorką synodu biskupów biskupów: w 2008 r. na temat „Słowo Boże w życiu i misji w Kościoła” a w 2012 r. „Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej”.

Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich została powołana do istnienia w 2014 r. jako organ doradczy papieża. Od reformy Kurii Rzymskiej promulgowanej w marcu 2022 r. przez papieża Franciszka Papieska Komisja weszła w skład Dykasterii ds. Nauki Wiary. Jej przewodniczącym jest kard. Seán O’Malley, arcybiskup Bostonu.

>>> Duchowni stanowią 0,2% skazanych za przestępstwa wykorzystywania seksualnego małoletnich

W oparciu o nową konstytucję apostolską „Praedicate Evangelium” oraz o papieskie przemówienie do członków Komisji z 29 kwietnia br., Komisja otrzymała nową misję proponowania dobrych i skutecznych praktyk ochrony małoletnich oraz pomagania osobom zranionym przestępstwem w procesie zdrowienia. Ma też towarzyszyć Kościołom lokalnym we wprowadzaniu w życie motu proprio „Vos estis lux mundi”, w szczególności art. 2 dotyczącego posługi towarzyszenia osobom skrzywdzonym.

„Chciałbym, abyście zaproponowali Kościołowi najlepsze metody ochrony małoletnich i osób bezbronnych oraz pomocy osobom skrzywdzonym w uzdrowieniu, pamiętając o tym, że sprawiedliwość i prewencja wzajemnie się uzupełniają. Wasza posługa zapewnia bowiem proaktywne i wybiegające w przyszłość spojrzenie na najlepsze praktyki i procedury, które można wdrożyć w całym Kościele. W tym właśnie kierunku przez wielu uczestników [tej pracy] zostało zasiane ważne ziarno. Konstytucja wyznacza nowy początek” – podkreślił papież Franciszek w swoim kwietniowym przemówieniu do członków Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich.

Zaznaczył mocno, że choć komisja wchodzi w skład struktury organizacyjnej Kurii Rzymskiej to pozostaje niezależna, z własnym przewodniczącym mianowanym przez papieża. „Waszym zadaniem jest rozszerzanie zakresu dotychczasowej misji, tak aby ochrona małoletnich i opieka nad osobami pokrzywdzonymi stała się normą we wszystkich sferach życia Kościoła” – powiedział Franciszek.

Mając na uwadze, że tam gdzie są dostępne wiarygodne dane i zasoby, spada liczba przypadków wykorzystania przez duchownych, papież wyraził życzenie, aby odtąd Komisja co roku przygotowywała raport na temat inicjatyw podejmowanych w Kościele w zakresie ochrony małoletnich i bezbronnych dorosłych oraz koniecznych zmian, tak aby kompetentne władze mogły podejmować odpowiednie działania.

>>> Watykan: aktualizacja vademecum dot. postępowania w sprawie wykorzystywania małoletnich

Franciszek ma nadzieję, że takie sprawozdanie przyczyni się do przejrzystości i pobudzi do odpowiedzialności, oraz że będzie wyraźnym potwierdzeniem postępu w tym zakresie. Papież dał wyraz przekonaniu, że brak postępów będzie powodował dalszą utratę zaufania wiernych do pasterzy, utrudniając coraz bardziej głoszenie Ewangelii i dawanie jej świadectwa.

Przypomniał też o spotkaniu z przewodniczącymi konferencji biskupów przed trzema laty, którego pokłosiem było m.in. motu proprio „Vos estis lux mundi”, które nakazało konferencjom episkopatów powołanie w swoich krajach punktów przyjęcia i wysłuchania osób zranionych i ich rodzin oraz zapewnienie wszelkich środków aby rozwijać proces opieki towarzyszenia skrzywdzonym oraz zapewnić karanie sprawców. Papieska Komisja Ochrony Małoletnich ma to kontrolować i pomagać w realizacji, w dialogu z konferencjami episkopatów.

Przez dwie poprzednie kadencje, w latach 2014-2022, członkiem Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich była prof. Hanna Suchocka, ekspertka w dziedzinie prawa konstytucyjnego i praw człowieka, w latach 2001-2013 ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej. W latach 1992-1993 sprawowała urząd premiera rządu RP.

Prymas Polski: wielki profesjonalizm

Za tą nominacją przemawia wielki profesjonalizm, wiedza i praktyka – tak abp Wojciech Polak, prymas Polski i delegat Episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży skomentował wiadomość o nominacji dla Ewy Kusz. Papież Franciszek powołał ją 30 września do Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich na pięcioletnią kadencję. – Przyjąłem tę wiadomość z radością i wielką nadzieją – mówi prymas Polski.

W tej nominacji abp Polak odczytuje „uznanie dla wszystkich wysiłków pani Ewy Kusz na gruncie polskim, ale także w różnych gremiach międzynarodowych, które zmierzają do zapobiegania wykorzystywaniu małoletnich i tworzenia całościowego systemu prewencji”.

Zdaniem abp. Polaka dostrzeżone zostały jej wysiłki na rzecz systemowej pracy: utworzenie i prowadzenie razem z o. Adamem Żakiem SJ Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie, studiów podyplomowych na Akademii Ignatianum ale także animowanie wielu działań, które – jak się wyraził – zwłaszcza w ostatnim okresie po międzynarodowej konferencji, „dzięki jej osobistemu wysiłkowi i staraniom, mają szansę przynosić owoce także dla wielu krajów Europy” w postaci współpracy międzynarodowej Sieci ds. Ochrony Małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej (ReteEco).

>>> Zaczyna działać Sieć ds. Ochrony Małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej

– To jest bardzo istotne i ważne – uważa Prymas Polak, że jako przedstawicielka krajów Europy Środkowo-Wschodniej, które zmagają się z przestępstwem wykorzystania małoletnich przez niektórych duchownych, będzie mogła dzielić się też doświadczeniem przebytej drogi, jakim Kościół w Polsce może dzielić się z innymi.

Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży podkreśla też, że „za tą nominacją przemawia wielki profesjonalizm i wiedza Ewy Kusz ale także praktyka podejmowania tych tematów w pracy psychologa, psychoterapeuty czy biegłego sądowego”. Zarówno jej teoretyczne przygotowanie, jak i nabyte poprzez kontakty z różnymi gremiami w Europie i Stanach Zjednoczonych, w połączeniu z jej praktyką sprawia, iż ma rzeczywiście bardzo szerokie rozeznanie i wielkie kompetencje w tej dziedzinie – ocenia abp Polak.