Frombork: naukowcy zbadają kryptę bp. Szembeka

Naukowcy otworzą kryptę biskupa Krzysztofa Andrzeja Jana Szembeka w kaplicy Zbawiciela archikatedry we Fromborku (Warmińsko-Mazurskie). Zbadają sposób pochówku, sprawdzą, czy krypta była wcześniej otwierana, i czy nie została sprofanowana w 1945 roku.

Jak poinformował PAP ksiądz proboszcz dr Jacek Wojtkowski specjaliści mają otworzyć kryptę w archikatedrze pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła we Fromborku w poniedziałek. Naukowcy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu mają przeprowadzić badania sondażowe, po których podjęta zostanie decyzja, co do dalszych prac archeologicznych – podkreślił ks. Wojtkowski.

„Otwarcie krypty i jej inwentaryzacja będzie kontynuacją prac konserwatorskich kaplicy, której fundatorem był bp Krzysztof Szembek. Duchowny także ją wyposażył. Kaplica Zbawiciela jest niezwykle cenna z uwagi ołtarz z licznymi relikwiarzami i polichromię wykonaną przez Macieja Meyera. Jest on także autorem polichromii w Sanktuarium w Świętej Lipce i kaplicy w katedrze w Gnieźnie i Wozławkach”- wyjaśnił ks. Wojtkowski.

Kaplica Zbawiciela, św. Teodora i Wszystkich Świętych, znana jest powszechnie pod nazwą kaplicy Szembeka. Wzniesiona na planie kwadratu, zakryta kopułą, na wzór i podobieństwo renesansowej grobowej kaplicy Zygmuntowskiej w Krakowie. Wybudowano ją jako oratorium relikwiarzowe z konfesją św. Teodora i jako grobowiec rodziny biskupa Szembeka.

Oprócz fundatora w krypcie nie spoczął nikt więcej z rodziny Szembeków. Stała się ona jednak grobowcem późniejszych ordynariuszy warmińskich od połowy XIX wieku, kiedy stolicę diecezji po ponad 500 latach przeniesiono z Lidzbarka do Fromborka. Spoczęli tam kolejni biskupi: A. Hatten, J. Geritz, A. Thiel, A. Bludau oraz kanonik A. Ossoliński.

Eksploracja krypty nie będzie wymagała zdjęcia posadzki, ponieważ kaplica posiada specjalnie przygotowane zejście. Naukowcy podniosą płytę i zejdą do podziemi po schodach. W środku zbadają sposób pochówku fundatora kaplicy bp Krzysztofa Szembeka oraz 4 innych biskupów i kanonika. Istnieją zapisy testamentowe duchownych, w jaki sposób mieli być pochowani.

Biskup warmiński Krzysztof Andrzej Jan Szembek, zmarły w 1724 r., wyraził w testamencie życzenie, aby pochowano go w kaplicy przezeń fundowanej, w dwóch trumnach, z których trumna drewniana, okryta fioletowym całunem, miała być umieszczona wewnątrz trumny cynowej.

Naukowcy sprawdzą także czy krypta była wcześniej otwierana i jaki jest stan zachowania po 1945 r. Czy nie była sprofanowana przez żołnierzy Armii Czerwonej. 

„Taki los spotkał kryptę kanoników warmińskich pod posadzką prezbiterium katedry” – wyjaśnił ks. Wojtkowski.

„Warto również wspomnieć przy tej okazji, że rok 2017 został ustanowiony Rokiem 300-lecia Koronacji Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Koronacji wizerunku Matki Boskiej na Jasnej Górze w 1717 r. dokonał właśnie bp Szembek, wówczas biskup chełmski. 7 lat później w 1724 r. Szembek został biskupem warmińskim” – przypomniał ksiądz Wojtkowski.

O archikatedrze fromborskiej stało się głośno w 2005 r., kiedy odnaleziono w niej i zidentyfikowano szczątki kanonika warmińskiego i astronoma Mikołaja Kopernika.

Do czasu poszukiwań archeologicznych, nie było wiadomo, w którym miejscu katedry Kopernik spoczywa. Po identyfikacji szczątki astronoma zostały uroczyście pochowane w sarkofagu pod szklaną posadzką, po prawej stronie głównej nawy.

„Archikatedra we Fromborku kryje w sobie jeszcze wiele tajemnic. Rozpoznana jest krypta kanoników warmińskich pod posadzką katedry, wkrótce będziemy mogli ocenić stan krypty w kaplicy Zbawiciela – jednak zagadką pozostaje krypta biskupów warmińskich m.in. Łukasza Watzenrodego – wuja Mikołaja Kopernika, Jana Dantyszka i Marcina Kromera. Nie udało się jej zlokalizować mimo znanych przekazów historycznych i badań archeologicznych w 2005 roku”- podkreślił ks. Wojtkowski.

Zobacz także