Izrael: ostrzeżenia przed pielgrzymką chasydów na Ukrainę

Tradycyjna pielgrzymka ortodoksyjnych Żydów do ukraińskiego miasta Humań z okazji żydowskiego święta Nowego Roku – Rosz ha-Szana stała się przedmiotem sporu i krytyki izraelskich kręgów rządowych. Ostrzeżenie premiera Izraela Benjamina Netanjahu o niebezpiecznej sytuacji w tym mieście z powodu wojny spotkało się z ostrą krytyką ze strony religijnych żydowskich parlamentarzystów, donosi w poniedziałek izraelski dziennik „Times of Israel”. Zgodnie z oświadczeniem wydanym przez jego biuro w niedzielę wieczorem Netanjahu ostrzegł, że „Bóg nie zawsze nas chronił, zarówno na ziemi europejskiej, jak i ukraińskiej”. Członkowie koalicji rządowej nazwali jego komentarz „herezją”.

Tradycyjnie dziesiątki tysięcy chasydów pielgrzymują do grobu cadyka Ben Simcha Nachmana (1772-1810) w ukraińskim mieście Humań (Umań) z okazji Rosz Haszana – żydowskiego Nowego Roku, który w tym roku rozpoczyna się wieczorem 15 i potrwa do 17 września. Nachman jest jednym twórców głęboko mistycznego nurtu religijnego w judaizmie – chasydyzmu.

Także Ministerstwo Spraw Zagranicznych Izraela ostrzega przed podróżami na Ukrainę ze względu na sytuację wojny. Pomimo ostrzeżeń dotyczących podróży, rząd zatwierdził równowartość miliona euro na wsparcie pielgrzymów do Humania. Fundusze zostaną wykorzystane na utworzenie centrów zarządzania kolejkami na granicy, aby pomóc przyspieszyć kontrole bezpieczeństwa w koordynacji z ukraińskimi władzami i służbami bezpieczeństwa oraz na utworzenie sztabu kryzysowego.

Podczas niedzielnego posiedzenia rządu Netanjahu wezwał Izraelczyków do odpowiedzialnego działania. „Obywatele Izraela podróżujący na Ukrainę muszą wziąć osobistą odpowiedzialność za swoje podróże” – powiedział. W Humaniu nie ma wystarczającej liczby miejsc noclegowych dla mieszkańców, nie mówiąc już o zagranicznych turystach. Co więcej, nie ma żadnej ochrony przed skutkami wojny.

>>> Izrael: kobiety powołały własną milicję do walki z religijnymi ekstremistami

Jisrael Eichler z religijnej żydowskiej partii Zjednoczony Judaizm Tory nazwał Netanjahu ignorantem. Powiedział, że Bóg „ratował Izrael przed bałwochwalstwem władzy, wulgarnością i asymilacją świeckiego reżimu” przez ponad sto lat. Nawiązując do Holocaustu, powiedział, że to Bóg, a nie syjoniści, powstrzymał Niemców na drodze do podboju Izraela.

Z kolei ortodoksyjna partia Szas ortodoksyjnych Żydów sefardyjskich odpowiedziała Netanjahu oświadczeniem: „Bóg zawsze chronił naród izraelski podczas wszystkich jego wygnań i prześladowań”. Warunkiem wstępnym tej boskiej ochrony było „bycie wiernym i przestrzeganie Tory i przykazań”.

Jak poinformował ukraiński portal religijny „risu.ua” kilka dni temu odbyła się rozmowa telefoniczna między Netanjahu a prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Tematem rozmowy była pielgrzymka chasydów do Humania, w związku z czym Zełenski zapewnił izraelskiego szefa rządu, że Ukraina zawsze wita pielgrzymów z ciepłem i gościnnością i jest odpowiedzialna za ich bezpieczeństwo.

Według izraelskich źródeł w Humaniu spodziewanych jest 50 tys. chasydzkich pielgrzymów. Jednak schrony w miejscu pielgrzymki mogą pomieścić tylko około 11 000 osób. „W kontekście agresji Rosji na pełną skalę i ciągłego zagrożenia atakami rosyjskich rakiet i irańskich dronów, tegorocznej pielgrzymce towarzyszyć będzie wysokie ryzyko dla bezpieczeństwa, które pilnie wymaga wspólnego działania” – poinformowała kancelaria prezydenta po rozmowie.

Rosz ha-Szana – Nowy Rok obchodzone jest pierwszego i drugiego dnia miesiąca tiszri, który obejmuje również najważniejsze żydowskie święto Jom Kippur – Dzień Pojednania (wigilia 24 września), a także ośmiodniowe Święto Namiotów (Sukkot) i Święto Radości Tory (Simchat Tora).

Tradycja odwiedzania Humania przez wyznawców judaizmu sięga początków XIX wieku, gdy w 1810 zmarł tam i został tam pochowany cadyk Ben Simcha Nachman (1772-1810) – założyciel bracławskiej gałęzi chasydyzmu, prawnuk legendarnego cadyka – Baal Szem Towa. To właśnie do miejsca spoczynku swego mistrza i nauczyciela przybywają co roku tysiące jego uczniów. Uważają oni, że początek kolejnego roku, spędzony przy jego grobie, zapewni im szczęście i pomyślność.

Swą bogatą spuściznę rabin Nachman przekazał ustnie. „Ilekroć chciał posiać w sercach uczniów mistyczną ideę lub prawdę życiową, tworzył symboliczną baśń, mistyczną kechdę, mądrą i piękną” – pisał o nim austriacki filozof i religioznawca pochodzenia żydowskiego, Martin Buber, który zrekonstruowane teksty tych nauk opublikował w napisanej przez siebie książce pt. „Opowieści rabina Nachmana”.

Chasydyzm jest religijno-mistyczno-społecznym ruchem żydowskim, stworzonym w pierwszej połowie XVIII w. przez Baala Szem Towa (zm. w 1761 r.) na dawnych kresach Rzeczypospolitej, na ziemiach dzisiejszej Litwy, Ukrainy i Białorusi. Później rozpowszechnił się także na Węgrzech i w Rumunii. Podstawę nauki stanowi tradycyjny judaizm w połączeniu z kabałą.

Zobacz także