Kościół

Madagaskar, fot. Papieskie Dzieła Misyjne

KAI 2023-10-22

12 min. zajmie Ci przeczytanie tego artykułu.

Jak Kościół w Polsce pomaga misjonarzom i wspiera misje?

Od dwudziestolecia międzywojennego działają w Polsce Papieskie Dzieła Misyjne. Służą one ewangelizacji, animacji i współpracy misyjnej. Bezpośrednio pozostając do dyspozycji papieża, podlegają Kongregacji Ewangelizacji Narodów. Projekty misyjne są co roku hojnie wspierane przez wiernych.

W niedzielę 22 października przypada Światowy Dzień Misyjny.

Papieskie Dzieła Misyjne

Na Papieskie Dzieła Misyjne składają się Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary, Papieskie Dzieło św. Piotra Apostoła, Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci i Papieska Unia Misyjna.

Papieskie Dzieła Misyjne w Polsce prowadzą wiele akcji propagujących misje wśród wiernych Kościoła w Polsce. Zajmują się również materialnym wspieraniem misji. Od lat prowadzą takie akcje, jak: Adoptuj Misyjnych Seminarzystów (AdoMiS), Żywy Różaniec dla Misji czy Misyjne Apostolstwo Chorych. Dyrektorem krajowym Papieskich Dzieł Misyjnych w Polsce jest ks. Maciej Będziński.

>>> Orędzie papieża na Światowy Dzień Misyjny 2023

Ks. Maciej Będziński, fot. Maciej Kluczka/Misyjne Drogi/misyjne.pl

Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary

Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary realizuje projekty pomocowe z ofiar składanych na tacę w Światowy Dzień Misyjny we wszystkich polskich parafiach. Z tych środków utrzymywani są księża i katechiści pracujący na misjach. Prośby o wsparcie dotyczą najczęściej pomocy w budowie kościoła lub jego remoncie.

Papieskie Dzieło Rozkrzewiania Wiary w 2022 r. przekazało: 805 153,97 dol. na pomoc misjom oraz 219 048,74 dol. na pomoc w utrzymaniu domów studenckich w Rzymie dla kleryków misyjnych i sióstr zakonnych.

Papieskie Dzieło św. Piotra Apostoła

Papieskie Dzieło św. Piotra Apostoła przekazało w 2022 r. 78 311,98 dol. na pomoc seminarzystom misyjnym. Dofinansowało też działalność seminariów duchownych w Etiopii, Ghanie, na Madagaskarze, w Peru oraz Indiach.

Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci

Najpopularniejsze doroczne akcje Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci to „Kolędnicy Misyjni” i „Dzieci Komunijne Dzieciom Misji”. Prowadzi ono również katechezy w szkołach i przedszkolach oraz promuje pracę misyjnych grup parafialnych dla młodzieży. W 2021 r. Papieskie Dzieło Misyjne Dzieci zebrało 1 650 473,26 zł i sfinansowało 60 projektów. Pomoc dotarła na dwa kontynenty – do Azji i Afryki, do 11 państw.

Projekty sfinansowane ze zbiórek Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci: 15 projektów edukacyjnych (przedszkola, szkoły, ochronki, podręczniki, pomoce szkolne, wyrównywanie szans edukacyjnych); 12 projektów dotyczących ochrony zdrowia i życia (ambulatoria, szpitaliki, dożywianie dzieci, studnie z czystą wodą, ośrodki dla matek oczekujących narodzin dzieci i z małymi dziećmi); 12 projektów dotyczących duszpasterstwa parafialnego (prowadzenie grup dziecięcych w parafiach, spotkania parafialne, formacja dzieci przy parafiach, świetlice); 11 projektów wspierających domy dziecka, bursy i internaty; 10 projektów dotyczących tzw. pomocy zwyczajnej (pomoc diecezjom w organizowaniu duszpasterstwa dzieci oraz prowadzeniu różnych ośrodków).

>>> W niedzielę znowu mocniej zabije misyjne serce Kościoła

Peru, fot. Press Papieskie Dzieła Misyjne

Komisja Episkopatu Polski ds. Misji

Komisja, której przewodniczy bp Jan Piotrowski, współpracuje z Papieskimi Dziełami Misyjnymi oraz delegatami biskupów ds. misji w diecezjach. Komisja wspiera wyjazdy księży diecezjalnych, osób konsekrowanych i świeckich na misje, a także utrzymuje kontakty z misjonarzami i pomaga im finansowo i materialnie. Dzięki ofiarności darczyńców dysponuje Krajowym Funduszem Misyjnym utworzonym z ofiar zbieranych corocznie w kościołach na tacę 6 stycznia, w uroczystość Objawienia Pańskiego.

Komisja Episkopatu Polski ds. Misji w 2022 r. wydała 976 000 zł na utrzymanie Centrum Formacji Misyjnej. Z tego 622 000 zł zostało przekazane misjonarzom, 800 025 zł wyniosły dotacje urlopowe dla misjonarzy, 175 000 zł zostało przeznaczone na dotacje specjalne (wsparcie finansowe w leczeniu, transport chorych misjonarzy).

Redakcja portalu misyjne.pl. z Medalem „Benemerenti in Opere Evangelizationis”, fot. KEP

W 2017 r., w 50. rocznicę powstania Komisji Episkopatu Polski ds. Misji, ustanowiono Medal „Benemerenti in Opere Evangelizationis”, którym honorowane są osoby i instytucje zasłużone dla misji.

Agendy pomocowe Komisji Episkopatu Polski ds. Misji

1. Centrum Formacji Misyjnej w Warszawie

Od 1984 r. działa w Warszawie Centrum Formacji Misyjnej. Jest to jedyna tego typu placówka w Europie. Formacja, trwająca dziewięć miesięcy, skupia się nie tylko na nauce języków obcych, lecz także na formacji duchowej i misjologicznej.

W tym roku do wyjazdu na placówki misyjne przygotowuje się dziewięć osób: czterech księży diecezjalnych, cztery siostry zakonne i jedna osoba świecka. Wyruszą oni m.in. do Burundi, Boliwii, Ekwadoru i na Jamajkę.

Dla misjonarzy pobyt w centrum jest bezpłatny. Przez 38 lat funkcjonowania CFM formację ukończyło 1085 osób.

2. MIVA Polska

MIVA Polska (Mission Vehicle Association Polska) od ponad 20 lat wspiera polskich misjonarzy w zdobywaniu środków transportu, które są podstawowym narzędziem ich pracy.

Największe przedsięwzięcia to: „Akcja św. Krzysztof – 1 grosz za 1 kilometr szczęśliwej jazdy”. Akcja trwa cały rok, ale jej finał ma miejsce w czasie corocznych obchodów Ogólnopolskiego Tygodnia św. Krzysztofa. Warto wymienić ważną akcję „Promienie Miłosierdzia” – podczas której zbierane są fundusze na wózki dla niepełnosprawnych na misjach. W 2022 r. z prośbą o pomoc w zakupie wózków inwalidzkich dla swoich podopiecznych zgłosiło się do MIVA Polska 21 polskich misjonarzy i misjonarek z 14 krajów Afryki i Ameryki Południowej. Łączne potrzeby dotyczyły prawie 450 wózków. Na ten cel przeznaczono 69 210 euro.

Łącznie w 2022 r. MIVA Polska zrealizowała 86 projektów na zakup 844 pojazdów w 28 krajach świata: 37 samochodów, 1 ambulansu, 1 barki rzecznej (pływającej przychodni), 3 busów, 42 motocykli (23 dla misjonarzy i 19 dla katechistów), 1 łodzi motorowej, 1 motofurgonu, 1 quada, 447 wózków inwalidzkich, 310 rowerów dla katechistów misyjnych. Suma przekazanej pomocy wyniosła 774 467 euro, a całkowita wartość zrealizowanych projektów to 1 440 702,40 euro.

3. Dzieło Pomocy „Ad Gentes”

Dzieło powołane w 2005 r. przez Komisję Episkopatu Polski ds. Misji wspiera polskich misjonarzy w dziełach ewangelizacyjnych, medycznych, charytatywnych i edukacyjnych. Ze środków pozyskiwanych przez „Ad Gentes” misjonarze budują kościoły i kaplice, wyposażają sale katechetyczne i świetlice dla dzieci i młodzieży, kształcą katechistów, prowadzą ośrodki zdrowia i szpitale, opiekują się starcami i niepełnosprawnymi w hospicjach i schroniskach. Pomagają matkom samotnie wychowującym dzieci w zdobywaniu zawodu i wspiera rodziny wielodzietne.

W Polsce Dzieło Pomocy „Ad Gentes” jest m.in. organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu „Mój szkolny kolega z misji”, w którym biorą udział uczniowie szkół podstawowych. „Ad Gentes” organizuje w drugą niedzielę Wielkiego Postu Dzień Modlitwy, Postu i Solidarności z Misjonarzami. W tym dniu prowadzona jest zbiórka do puszek na wsparcie misjonarzy. W 2022 r. zebrano 1 883 302,92 zł.

Projekty są konkretną formą rozwiązywania codziennych problemów na placówkach misyjnych. Pisze o tym np. s. Barbara Pustułka ze Zgromadzenia Sióstr od Aniołów, pracująca w Essengu w Kamerunie: „Codziennie przychodzą do naszego szpitalika chorzy, którym potrzeba nie tylko lekarstw, ale także żywności. Docierają do nas z odległych wiosek. Przygotowaliśmy dla nich kuchenkę, gdzie mogą coś ugotować, i najczęściej jest to ryż i sardynki, którymi ich wspieramy. Dla dzieci mamy także specjalną mąkę oraz mleko i cukier. Chorzy zgłaszający się do nas są wyniszczeni wcześniejszym pobytem u tradycyjnych znachorów. Niestety, jest to tak mocno zakorzenione w ich kulturze, że niewiele możemy z tym zrobić. Aby ich ratować, potrzeba wielu kroplówek, antybiotyków, a czasami natychmiastowej transfuzji krwi. Odwiedzamy także osoby starsze, samotne w domach, dzielimy się słowem Bożym i zanosimy Komunię św. Przy tej okazji także ich wspieramy żywnością i lekarstwami”.

Obecnie priorytetowe projekty Dzieła Pomocy „Ad Gentes” to budowa domów dla Pigmejów w Burundi we współpracy z ojcami karmelitami oraz budowa studni w Zambii razem z miejscową Caritas.

Pomoc Kościołowi na Wschodzie

Kościół w Polsce wspiera odradzające się wspólnoty wiary na Wschodzie. Warto pamiętać, że posługa duszpasterska w krajach, gdzie chrześcijaństwo jest lub było obecne od dawna (czyli np. w większości państw byłego Związku Radzieckiego), to nie są misje ad gentes (łac. „do narodów” – sformułowanie pochodzi od tytułu dekretu o działalności misyjnej Kościoła Soboru Watykańskiego II), więc duszpasterze pracujący na Wschodzie nie zaliczają się do misjonarzy.

W drugą niedzielę Adwentu w Polsce i we wspólnotach polonijnych na świecie organizowany jest Dzień Modlitwy i Solidarności z Kościołem na Wschodzie i prowadzona jest zbiórka na ten cel. Przewodniczącym Zespołu obecnie jest bp Krzysztof Chudzio, a dyrektorem biura – chrystusowiec ks. Leszek Kryża.

W 2022 r. pracę Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie zdominowało zapewnienie pomocy materialnej i finansowej Ukrainie, która padła ofiarą agresji ze strony Rosji. Zespół zorganizował w 2022 r. 26 transportów z pomocą humanitarną na Ukrainę. Na zakup żywności, artykułów medycznych, środków czystości, piecyków do ogrzewania i agregatorów prądotwórczych dla Ukraińców pozostających na terenach objętych wojną Zespół przeznaczył 1 504 000 zł. Uciekinierów do Polski wsparł kwotą 156 000 zł.

Młodzi katolicy w Ukrainie, fot. EWTN Ukraine / Paweł Gomulak OMI

W 2022 r. Zespół dofinansował 214 próśb o pomoc spoza Ukrainy na kwotę 2 121 000 zł. Poza tym zorganizowano letni wypoczynek dzieci i młodzieży (32 grupy z Ukrainy, Białorusi, Uzbekistanu, Kazachstanu i Syberii). Cenną inicjatywą Zespołu było powołanie Wolontariatu Syberyjskiego zrzeszającego osoby świeckie, które pomagają duszpasterzom i siostrom zakonnym. W 2022 r. 12 osób przeznaczyło swój urlop na pracę na Ukrainie, w Kazachstanie i we Włoszech.

Media misyjne

Kościół w Polsce stara się angażować media katolickie i publiczne do informowania o misjonarzach i ich dziełach. Czasopisma misyjne to m.in.: „Echo z Afryki”, „Misyjne Drogi”, „Horyzonty Misyjne”, „Misje Dzisiaj”, „Misjonarz”, „Posyłam Was”, „Świat Misyjny”, „Głos Afryki”, „Głoście Ewangelię”, „Kapucyni i Misje”, „My a Trzeci Świat”, „Nasze Misje Franciszkańskie”, „Wiadomości Misyjne”, „Wrota Afryki”, „Annales Missiologici Posnanienses”, „Biuletyn Misjologiczno-Religioznawczy”, „Lumen Gentium”, „Nurt SVD”, „Studia Misjologiczne”.

Portale misyjne to m.in.: www.misyjne.pl, adgentes.misje.pl, www.misje.pl, www.missio.org.pl, www.misje-ofm.pl, www.sma.pl, misjesalezjanie.pl.

Na misje do Polski?

Coraz więcej młodych Kościołów misyjnych, głównie z Afryki i Azji, otwiera się na potrzeby Kościołów w Europie przeżywających kryzys powołań. Wysyłają one niekiedy kapłanów i siostry zakonne do Europy na studia i do pracy duszpasterskiej. Przestają postrzegać siebie wyłącznie jako biorców i dzielą się swoim bogactwem duchowym. To znak uniwersalności Kościoła. W Polsce jak na razie mamy niewielu misjonarzy z Afryki, Ameryki Łacińskiej czy Azji. Jednak także w naszych parafiach i wspólnotach zakonnych coraz częściej możemy spotkać duchownych z innych kontynentów.