Jest decyzja TK. Rozporządzenie minister Nowackiej zawieszone

Trybunał Konstytucyjny przychylił się do wniosku I prezes SN i wydał dziś postanowienie zabezpieczające, zawieszając stosowanie rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania lekcji religii. Chodzi o ułatwienia w łączeniu klas – prezes SN uważa, że doszło do złamania ustawy zasadniczej, bo nie osiągnięto porozumienia ze związkami wyznaniowymi. Za wątpliwą uważa też możliwość realizacji podstawy programowej w tych warunkach.

Poinformowała o tym na antenie Telewizji wPolsce prezes TK Julia Przyłębska. – W dniu dzisiejszym Trybunał przychylił się do wniosku I prezes Sądu Najwyższego i wydał postanowienie zabezpieczające. Zabezpieczył, poprzez zawieszenie stosowania tego aktu prawnego, czyli rozporządzenia, do czasu wydania orzeczenia przez TK – wskazała.

Obecnie przedszkola i szkoły są zobowiązane do organizowania lekcji religii w oddziale przedszkola lub klasie szkoły, jeśli zgłosi się co najmniej siedmiu wychowanków danego oddziału w przedszkolu lub uczniów danego oddziału (klasy) w szkole. Jeśli liczba zgłaszających się jest mniejsza, przedszkole lub szkoła muszą zorganizować lekcje religii w grupie międzyoddziałowej lub międzyklasowej. Od 1 września 2024 r. tworzenie łączonych grup miało być być łatwiejsze.

>>> Rzecznik KEP o rozporządzeniu ME ws. lekcji religii: jest ono krzywdzące dla dzieci [AUDIO]

Proponowane zmiany

Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 26 lipca 2024 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach, placówka zobowiązana jest do zorganizowania lekcji religii w danym oddziale lub klasie, jeśli na te lekcje zgłosiło się nie mniej niż 7 uczniów lub wychowanków danego oddziału lub klasy.

Wprowadzana zmiana polega m.in. na tym, że grupy międzyoddziałowe lub międzyklasowe organizowane mogą być nie tylko w sytuacji, gdy w danym oddziale chętnych do uczestnictwa w lekcji religii jest mniej niż 7 osób ale i więcej. Jak wyjaśniała w mediach minister Nowacka, jeżeli w jednej klasie jest np. 10 uczniów chodzących na religię a w drugiej 8 – można ich połączyć w jedną grupę.

Rozporządzenie przewiduje też możliwość łączenia w grupy dzieci z różnych roczników. Dotychczas było to możliwe wyłącznie na jednym poziomie nauczania. W szkole podstawowej grupa będzie mogła obejmować dzieci z klas I-III, IV-VI i VII-VIII. Liczba wychowanków w grupie międzyoddziałowej w przedszkolu oraz w klasach I-III nie może przekraczać 25. Liczba uczniów w grupie międzyoddziałowej lub międzyklasowej w szkole w pozostałych klasach nie może przekraczać 28.

>>> Jak wygląda nauczanie religii w Polsce i co może się zmienić? [ANALIZA]

Rozporządzenie, zgodnie z planami ministerstwa, miało wejść w życie 1 września br.

Minister Edukacji Barbara Nowacka zapowiedziała też, że ministerstwo rozpoczęło prace nad redukcją liczby godzin lekcji religii w szkole, z dwóch do jednej tygodniowo. Te zmiany mają wejść w życie od 1 września 2025 r.

Czy zmiany są zgodne z prawem?

Na żadne proponowane zmiany ani Kościół katolicki ani jakikolwiek inny związek wyznaniowy nie wyraził zgody, nie podpisano też żadnego wspólnego protokołu po rozmowach, które odbyły się w maju br. z przedstawicielami MEN.

Zwracano uwagę m.in. na to, że rozporządzenie wprowadzi w nauczaniu religii ogromny chaos, utrudni realizację programu oraz stworzy realne zagrożenie utraty pracy przez część nauczycieli religii.

W komunikacie z czerwcowego zebrania plenarnego Episkopatu biskupi uznali działania podejmowane przez MEN za „niesprawiedliwe i krzywdzące”. Przypomnieli, że wszelkie zmiany w tym zakresie powinny być dokonywane na drodze dialogu, w porozumieniu z Kościołami i związkami wyznaniowymi. Zapowiadane zmiany określono jako “niezgodne ze standardami europejskimi”.

Propozycje MEN skrytykowały też inne Kościoły i związki wyznaniowe, które wzięły udział w konsultacjach. Nie nastąpiło porozumienie z żadnym z nich, bowiem żaden nie wyraził na nie zgody. Niektórym zaproponowano rozmowy wyłącznie w trybie on-line, co było ewidentnym wyrazem lekceważenia.

>>> Rozporządzenie w sprawie lekcji religii jest wbrew wszelkim zasadom pedagogiki. Będziemy protestować [ROZMOWA]

Zdaniem prof. Pawła Boreckiego z Zakładu Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, minister Nowacka, wydając 26 lipca rozporządzenie zmieniające, bez porozumienia z Kościołami i związkami wyznaniowymi rozporządzenie MEN z 1992 r. naruszyła art. 12 ust. 2 ustawy z 1991 r. o systemie oświaty, postąpiła też niezgodnie z § 74 rozporządzeniem premiera z 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”. Naruszyła zatem konstytucyjną zasadę legalizmu, stanowiącą, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.

Petycje KEP i Polskiej Rady Ekumenicznej do SN

22 sierpnia br. Kościół katolicki i Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej złożyły petycję do Sądu Najwyższego. Obie petycje zawierały podobne zastrzeżenia oraz prośbę o wystąpienie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności trybu wydania rozporządzenia z innymi aktami prawnymi.

– Wnieśliśmy ponadto o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego o udzielenie wnioskowi zabezpieczenia przez zobowiązanie ministra edukacji narodowej do zmiany rozporządzenia z dnia 26 lipca br. przez przesunięcie terminu jego wejścia w życie na 1 września 2025 r. Co powinno pozwolić Trybunałowi na spokojne rozpatrzenie sprawy – poinformował rzecznik KEP. Obie petycje zostały przekazane do wiadomości prezydenta Andrzeja Dudy.

W odpowiedzi na te petycje I Prezes Sądu Najwyższego wystąpiła z wnioskiem do TK o zbadanie konstytucyjności znowelizowanego rozporządzenia MEN.

Pierwsza Prezes SN zarzuca zaskarżonemu rozporządzeniu szereg wad prawnych, m.in. niezgodność w całości z art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, niezgodność z art. 12 ust. 2 ustawy o systemie oświaty w związku z art. 2 i 7 Konstytucji RP, niezgodność z art. 53 ust. 3 w związku z art. 48 ust. 1 Konstytucji RP, niezgodności z art. 2 i art. 24 Konstytucji w związku z art. 65 ust. 5 ustawy zasadniczej oraz niezgodność z art. 12 ust. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską.

Wnioskowi o kontrolę konstytucyjności zaskarżonego rozporządzenia, towarzyszył wniosek o zabezpieczenie polegające na zawieszeniu stosowania zaskarżonych przepisów do czasu rozpatrzenia wniosku SN przez Trybunał Konstytucyjny.

Dziś TK wydał postanowienie zabezpieczające, zawieszające stosowanie przepisów rozporządzenia z 26 lipca do czasu ostatecznego orzeczenia Trybunału. Zatem rozporządzenie nie może być realizowane od 1 września br. czyli od początku nowego roku szkolnego.