Jutro 25. rocznica „Deklaracji o wzajemnym uznaniu chrztu”

Jutro przypada 25. rocznica podpisania przez Kościoły w naszym kraju „Deklaracji o wzajemnym uznaniu chrztu”. Stanowi ona, że chrzest przyjęty w jednym z Kościołów chrześcijańskich w Polsce będzie uznawany jako ważny w każdym z nich.

Deklarację podpisano w ewangelicko-augsburskim kościele Świętej Trójcy w Warszawie. Jutro w tej świątyni zostanie odprawione centralne nabożeństwo trwającego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Kazanie wygłosi metropolita warszawski abp Adrian Galbas SAC. „Deklarację o wzajemnym uznaniu chrztu” podpisały Kościoły zrzeszone w Polskiej Radzie Ekumenicznej (PRE) i Kościół rzymskokatolicki. Dokument stanowi, że chrzest przyjęty w jednym z Kościołów chrześcijańskich w Polsce będzie uznawany jako ważny w każdym z nich. W praktyce oznacza to, że w sytuacji, gdy np. katolik przechodzi do jednego z Kościołów protestanckich czy Kościoła prawosławnego nie jest powtórnie chrzczony.

Podobnie, jeśli wierny jednego z Kościołów protestanckich czy Kościoła prawosławnego przechodzi do Kościoła katolickiego – nie będzie powtórnie chrzczony. Jest to uroczyste potwierdzenie tradycji Kościoła, że sakrament chrztu przyjmuje się tylko raz, jest on wspólny wszystkim Kościołom chrześcijańskim i stanowi ich fundament.

Wzajemną ważność chrztu świętego udzielonego przez duchownego poszczególnych Kościołów uznały: Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Katolicki, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. W imieniu Kościoła rzymskokatolickiego, swój podpis złożył kard. Józef Glemp, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.

Podczas nabożeństwa ekumenicznego, w trakcie którego podpisano deklarację, kard. Glemp zaznaczył, że rozdarcie chrześcijaństwa trwa już od wieków, więc i „na powrót do jedności trzeba dużo czasu” i dodał, że “jesteśmy dopiero na początku drogi trudnej, ale pięknej”. Przypomniał także najważniejsze wydarzenia na drodze dialogu ekumenicznego, np. spotkania patriarchy Konstantynopola Atenagorasa z Pawłem VI w 1964 i 1967, wspólne prace Światowej Rady Kościołów (ŚRK) i Sekretariatu (od 1988 Papieskiej Rady Popierania) Jedności Chrześcijan Kościoła katolickiego, wspólną modlitwę Jana Pawła II z patriarchą rumuńskim Teoktystem w Bukareszcie w maju 1999 oraz podpisanie Wspólnej deklaracji katolicko-luterańskiej na temat usprawiedliwienia – także w 1999 r.

Ówczesny zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i prezes PRE bp Jan Szarek stwierdził: „podpisanie deklaracji i nabożeństwo, w którym uczestniczymy, jest znakiem czasu oraz świadectwem, że gotowi jesteśmy w imieniu Jezusa Chrystusa dążyć konsekwentnie i skutecznie do jedności Kościoła”. Zwrócił uwagę, że jedność Kościoła nie musi oznaczać jedności organizacyjnej: „możemy żyć obok siebie w jedności w Chrystusie i pojednanej różnorodności” – wyjaśnił. Biskup luterański zauważył, że dzisiaj znakiem ekumenizmu jest wspólne działanie i świadectwo.

Przypomniał też w zarysie historię podpisania tej deklaracji o uznaniu chrztu oraz podziękował tym, którzy przyczynili się do jej powstania, a zwłaszcza biskupowi Władysławowi Miziołkowi i o. Celestynowi Napiórkowskiemu OFM Conv. Na zakończenie zachęcił zebranych: „Jednajmy się i żyjmy w miłości”.

Komentując znaczenie deklaracji, ówczesny przewodniczący Rady ds. Ekumenizmu Episkopatu Polski abp Alfons Nossol podkreślał: „W punkcie najistotniejszym czyniącym nas chrześcijanami jesteśmy zgodni”. Wskazywał też, że deklaracja jest dewizą ekumeniczną, która głosi, że choć wierzymy inaczej, nie wierzymy w innego Boga. „W Chrystusie naprawdę wszyscy jesteśmy jedno” – podkreślił abp Nossol.

Przedstawiciel Episkopatu Polski powiedział też, że deklaracja daje większą możliwość podejmowania wspólnych ekumenicznych inicjatyw „by świadectwo Kościoła jednoczącego się było bardziej efektywne, lepiej przyjmowane i skuteczniejsze, aby Kościół jednoczący się był dla całego świata naprawdę widocznym znakiem”.

Z kolei ówczesny prezes Polskiej Rady Ekumenicznej bp Jan Szarek, zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, oceniał że, wraz z podpisaniem dokumentu zostanie przezwyciężona pierwsza przeszkoda w dalszym dialogu ekumenicznym w Polsce. Wyjaśniał, że z Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej dokumentu nie podpisze Kościół Chrześcijan Baptystów ze względów teologicznych i odmiennej koncepcji przyjmowania tego sakramentu.

25. rocznica podpisania Deklaracji będzie uroczyście obchodzona podczas jutrzejszego nabożeństwa ekumenicznego w ewangelicko-augsburskim kościele Świętej Trójcy w Warszawie. To właśnie w tej świątyni dokument został podpisany. Homilię w trakcie centralnego nabożeństwa Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, które rozpocznie się o godz. 18.00, wygłosi abp Adrian Galbas, metropolita warszawski.

Oto treść podpisanej deklaracji:

Sakrament chrztu znakiem jedności. Deklaracja Kościołów w Polsce na progu Trzeciego Tysiąclecia

Dziękując Trójjedynemu Bogu, Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, za dwa tysiące lat Nowego Przymierza i za ponad tysiąc lat chrześcijaństwa na ziemiach polskich, podpisane niżej Kościoły, w nawiązaniu do wieloletnich prac teologiczno-ekumenicznych w świecie i w Polsce oraz przyjętych wspólnie dokumentów (zwłaszcza Dokumentu z Limy, 1982), z radością uznają i potwierdzają swoją posługę poprzez chrzest, i oświadczają:

1. Jezus Chrystus, nasz Zbawiciel, sam ustanowił sakrament chrztu i polecił go udzielać (Mt 28, 19; Mk 16, 16). Chrzest jest wyjściem z niewoli (1 Kor 10, 1-2), wciela w Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, wprowadza w Nowe Przymierze, jest znakiem nowego życia w Chrystusie, obmyciem z grzechu (1 Kor 6, 11), oświeceniem przez Chrystusa (Ef 5, 14), nowymi narodzinami (J 3, 5), przyobleczeniem się w Chrystusa (Ga 3, 21), odnowieniem przez Ducha (Tt 3, 5), zwróconą do Boga prośbą o dobre sumienie (1 P 3, 21) i wyzwoleniem, które prowadzi do jedności w Jezusie Chrystusie, gdzie zostają przezwyciężone podziały ze względu na stan społeczny, rasę czy płeć (Ga 3, 27-28; 1 Kor 12, 13).

2. Chrzest jest z wody i Ducha Świętego; udziela się go w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Chrzest jednoczy ochrzczonego z Chrystusem, chrześcijan między sobą. Wprowadza do Kościoła i stanowi początek życia w Chrystusie, którego celem jest „uwielbienie chwały” Bożej (Ef 1, 14).

3. Ochrzczeni, żyjący w jednym miejscu i czasie, wspólnie ponoszą odpowiedzialność za świadectwo składane Chrystusowi i Ewangelii: „Ochrzczeni żyją dla Chrystusa, dla Jego Kościoła i dla świata, który On miłuje, oczekując w nadziei na objawienie się nowego stworzenia Bożego oraz na czas, gdy Bóg będzie wszystkim we wszystkich (Rz 8, 18-24; 1 Kor 15, 22-28.49-57) (Dokument z Limy, nr 9). Chrzest w Chrystusie jest wezwaniem dla Kościołów, aby przezwyciężyły swoje podziały i w widzialny sposób zamanifestowały swoją wspólnotę.

Niżej podpisane Kościoły uroczyście uznają ważność chrztu świętego udzielonego przez duchownego tych Kościołów:
Kościół Ewangelicko-Augsburski,
Kościół Ewangelicko-Metodystyczny,
Kościół Ewangelicko-Reformowany,
Kościół Katolicki,
Kościół Polskokatolicki,
Kościół Starokatolicki Mariawitów,
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.