Kielce: wernisaż „Żeromski w Żeromskim” z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru

Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach zorganizował w czwartek wernisaż wystawy „Żeromski w Żeromskim”. Ekspozycja przypomina m.in. sceniczne adaptacje utworów patrona teatru prezentowane na kieleckiej scenie w ciągu ostatniego stulecia.

Wystawa została otwarta w setną rocznicę śmierci Stefana Żeromskiego i premiery jego komedii „Uciekła mi przepióreczka” w reżyserii Juliusza Osterwy w Teatrze Narodowym w Warszawie.

„W tym roku przypada wiele różnych ważnych rocznic związanych z naszym teatrem i z samym Żeromskim” – powiedział podczas otwarcia kurator wystawy Grzegorz Cuper, bibliograf Teatru im. Stefana Żeromskiego. Przypomniał m.in., że 27 lutego minęło 100 lat od prapremiery komedii „Uciekła mi przepióreczka”, a w kwietniu przypadnie 70-lecie jej pierwszej powojennej inscenizacji w Kielcach – w reżyserii Ireny Byrskiej.

Jak zaznaczył Cuper, wystawa składa się z trzech części. Pierwsza z nich zawiera fragmenty dzienników Stefana Żeromskiego, w których autor dzieli się swoimi wrażeniami i emocjami towarzyszącymi mu podczas oglądania spektakli. Druga część skupia się na scenicznych adaptacjach jego tekstów z lat 1908–1929. Trzecia, rozlokowana na ścianach, dokumentuje 15 powojennych inscenizacji dzieł Żeromskiego – zrealizowanych po 1945 roku.

Ekspozycja obejmuje m.in. unikatowe zdjęcia, plakaty i recenzje związane z adaptacjami dzieł autora „Wiernej rzeki” w kieleckim teatrze. Najwcześniejszy prezentowany spektakl to „Dzieje grzechu” z 1908 roku w adaptacji Janiny Mori i w wykonaniu zespołu Eugeniusza Majdrowicza. Najnowszy – „Uciekła mi przepióreczka” z 2022 roku w reżyserii Michała Kotańskiego.

Wystawa zawiera również mniej znane fakty z życia patrona teatru. „Żeromski sam kiedyś chciał zostać aktorem. Podobno bardzo lubił deklamować wiersze i tak to przeżywał, że czasem doprowadzało go to do omdlenia” – mówił Cuper. Wspomniał też, że pisarz miał wziąć udział w wieczorze poetycko-muzycznym, który zamierzano zorganizować na kieleckiej scenie. Do wydarzenia jednak nie doszło – dyrektor gimnazjum nie zgodził się na udział uczniów.

>>> Sejm ustanowił patronów 2025 r. w kulturze i historii – pierwszym z nich ks. Józef Tischner

Wernisaż zorganizowano w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru. W jego trakcie odczytano orędzie teatralne i wręczono odznaczenia, w tym medale „Gloria Artis” dla pracowników teatru.

Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach mieści się w zabytkowej kamienicy z końca XIX wieku przy ulicy Sienkiewicza 32. Scena ma 146 lat, a od 1946 roku funkcjonuje pod obecną nazwą. W latach 2021–2024 teatr przeszedł generalny remont, podczas którego spektakle odbywały się w Wojewódzkim Domu Kultury.

Teatr Żeromskiego jest instytucją podległą Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Świętokrzyskiego, od 2020 roku współzarządzaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Międzynarodowy Dzień Teatru obchodzony jest corocznie 27 marca już od 64 lat. Święto to zostało ustanowione w 1961 roku podczas 9. Światowego Kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI), który odbył się w Helsinkach. Data nie jest przypadkowa – upamiętnia otwarcie Teatru Narodów w Paryżu, które miało miejsce dokładnie 27 marca 1957 roku. Dzień ten ma na celu celebrowanie sztuki teatru na całym świecie oraz promowanie jej wartości kulturowej i społecznej.

Sejm ustanowił rok 2025 Rokiem Stefana Żeromskiego z okazji 100. rocznicy jego śmierci.

Zobacz także