„Kościół dziś, Kościół jutra”. Eksperci debatowali o przyszłości Kościoła

Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim odbyła się debata poświęcona pontyfikatowi Papieża Leona XIV i wyzwaniom, przed którymi stoi Kościół Katolicki w najbliższych latach. W czterech panelach dyskusyjnych głos zabrali teologowie, socjologowie oraz przedstawiciele wspólnot i środowisk akademickich.

Konferencję „Kościół dziś, Kościół jutra – Nowy Pontyfikat” współorganizowały cztery uniwersytety: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu. Wydarzenie zgromadziło specjalistów z różnych dziedzin, którzy rozmawiali o znaczeniu doświadczenia misyjnego i zakonnego Papieża Leona XIV, a także o jego dotychczasowej aktywności w Stolicy Apostolskiej.

„Abyśmy wszyscy byli zjednoczeni w jedną rodzinę”

Punktem odniesienia dla debat było dziedzictwo i misja jednoczenia ludzi głoszona przez papieża Franciszka, które obecnie objawia się w słowach nowego Papieża Leona XIV – „Abyśmy wszyscy byli zjednoczeni w jedną rodzinę”.

– Trzeba pamiętać jaki jest życiorys Ojca Świętego Leona XIV i jego zaangażowanie w tym obszarze, który znany jest nam jako obszar misyjny, jego relacja do świata oświaty, kultury i edukacji, co miało swoje potwierdzenie przez te lata, kiedy przebywał w Peru. Myślę, że są nowe wyzwania związane z potrzebą większego dialogu, spotkania ludzi między sobą. Współczesnym wyzwaniem jest to, że rzadko się spotykamy, nie poznajemy, nie rozmawiamy, bo im częściej się spotykamy, tym więcej znajdujemy obszarów wartości, które nas łączą, a nie dzielą. A świat współczesny jest taki, że chętniej podzieli niż połączy – mówił ks. prof. dr hab. Mirosław Kalinowski, rektor KUL.

Pierwszy panel – „Nowy pontyfikat w zglobalizowanym świecie” skupił się na uwarunkowaniach, w jakich nowy Papież rozpoczyna swoją posługę. W dyskusji udział wzięli m.in. dr hab. Michał Wyrostkiewicz (KUL), dr Paulina Guzik (UPJPII), ks. dr Michał Mraczek (PWT), ks. prof. Wojciech Grygiel (UPJPII) oraz dr Igor Kilanowski (UKSW). Rozmowa dotyczyła globalnych wyzwań dla Kościoła, czyli m.in. o zmniejszającej się liczbie wiernych.

– Każdy nowy pontyfikat to nowy impuls. To jest taki moment, kiedy wielu ludzi myśli o Kościele lub próbuje znaleźć się w tym Kościele, nawet jeśli dotychczas tego nie robili. Nowy pontyfikat jest szansą na nowe myślenie każdego z nas. Słuchamy nowego Papieża i to nie są rzeczy, które już wielokrotnie słyszeliśmy. Nowy Papież mówi świeże rzeczy, zwraca uwagę właśnie na to, że jesteśmy wszyscy rodziną, że wiara jest ważna i może nas odnowić – przyznał dr hab. Michał Wyrostkiewicz i dodał: – Będzie to czas i impuls do przemyśleń, do odświeżenia u każdego z nas wizji Kościoła.

Kwestią podjętą podczas panelu było również rozważanie, czy Watykan potrafi komunikować się z wiernymi w cyfrowym i zglobalizowanym świecie.

– Ciągle mówi się o tym, jak komunikować się z młodymi i pytanie czy nie zapominamy o komunikowaniu się z innymi pokoleniami i czy one nie są odstawione na dalszy plan. Myślę, że amerykańskość Papieża jest szansą na to, że będzie jakiś powiew nowości i coś się zmieni w sposobie komunikacji. To widać w pierwszych wypowiedziach Papieża, kiedy on mówi homilię w języku włoskim, ale robi ukłon w stronę osób anglojęzycznych i zabiera głos po angielsku. To sygnały wielkiej otwartości i chęci nowego sposobu komunikowania ze światem – przekonywał ks. dr Michał Mraczek.

Drugi panel zatytułowany był „Kościół to ja – pontyfikat w oczach wiernych”. O życiu wspólnotowym i roli wiernych wypowiadali się m.in. prof. Monika i Maciej Münnichowie (KUL), ks. dr Robert Muszyński, ks. dr hab. Damian Wąsek (UPJPII) oraz dr Piotr Zakrzewski (UKSW).

– Od Kościoła odchodzą młodzi, ale również ich rodzice. I to jest smutne, bo rodzice to pokolenie Jana Pawła II, które się pogubiło. Widziałam na świecie już puste kościoły i msze z małą liczbą osób i wiem, że tak w Polsce może być. „Wiosną Kościoła” jak mówił Jan Paweł II są ruchy świeckie, czyli Ruch Światło-Życie, Wspólnota Chemin Neuf, Neokatechumenat i wierzę, że drogą do odnowy Kościoła jest dialog z nami, który będzie podtrzymywał i inicjował Papież – mówiła dr hab. Monika Münnich.

Dr hab. Piotr Zakrzewski podkreślił, że budowanie wspólnoty i relacji jest bardzo istotne i zgodne nie tylko z ruchem synodalnym, ale również na gruncie społecznym i świeckim.

– Praktycznym wymiarem jest staranie się o to, żebyśmy nie byli wolnymi elektronami przesiąkniętymi konsumpcjonizmem i indywidualizmem tylko starali się budować tę wspólnotę. Człowiek się realizuje we wspólnocie, w relacjach z innymi i to jest bardzo istotny aspekt, który również znalazłem w treściach kilku homilii nowego Papieża.

Trzecia część spotkania – „Przyszłość to my” – należała do młodzieży akademickiej. W dyskusji udział wzięli studenci z kilku uczelni: Franciszek Kubiak, Jakub Sidorowicz (KUL), Maciej Urbański (UKSW), Julia Bujas i Tomasz Kwiek (UPJPII). Tematem rozmowy były oczekiwania młodego pokolenia wobec nowego Papieża i ich wizja Kościoła przyszłości.

– Moja pierwsza myśl to moralność, żeby uporządkować to pod względem prawnym, ale również pokazać skąd ta moralność katolicka się wywodzi. Chcę, żeby Kościół na nowo zajął jasne stanowisko wobec aborcji, eutanazji, małżeństw jednopłciowych. Ale drugą rzeczą jest to w jaki sposób zachować tradycje i to co w niej święte i to, co ubogaca Kościół odświeżając ją. Obserwujemy sytuacje, gdzie jest błądzenie między nowoczesnością, a tradycją. Papież jest z jednej strony tradycjonalistą, jeżeli chodzi o liturgię i moralność, a z drugiej strony ma otwarte patrzenie na Kościół i nowoczesność, więc chciałbym, żeby tę postawę potrafił przekazać innym ludziom – mówił Tomasz Kwiek.

Julia Bujas, studentka UPJPII liczy na to, że Leon XIV ją zaskoczy i w swoich pierwszych dokumentach papieskich poruszy temat wspólnoty, synodalności lub sztucznej inteligencji i jak chrześcijanie powinni się do niej odnosić. Z kolei Jakub Sidorowicz ma nadzieję, że nowy Papież skupi się na jedności i budowaniu wspólnoty.

– Bóg jest jeden i mam nadzieję, że Papież ukaże jedność Kościoła i że to będzie nasz Papież, który pokaże, że w Kościele jest miejsce dla nas wszystkich – dodał student.

Ostatni panel, „Spójna wizja czy rozbieżne oczekiwania?”, stanowił podsumowanie debat. W rozmowie udział wzięli rektorzy: ks. prof. Mirosław Kalinowski (KUL), ks. prof. Robert Tyrała (UPJPII), ks. prof. Sławomir Stasiak (PWT) oraz ks. prof. Ryszard Sadowski (UKSW).

– To wszystko, co dziś słyszałem i nawet oczekiwania młodych ludzi co do pierwszego papieskiego dokumentu są identyczne jak moje. Zaskoczeniem jest to, że mimo dużej różnicy wieku myślimy podobnie – podsumował ks. prof. Sławomir Stasiak, rektor PTW.

Również ks. prof. Robert Tyrała, rektor UPJPII był zaskoczony i zadowolony z trzech ożywionych dyskusji, szczególnie panelu studentów.

– Najbardziej dziękuję za dyskusję studentów, bo uważam, że to jest dla nas pewna rzeczywistość, w której powinniśmy się poruszać – podkreślał rektor.

Rektorzy podsumowali konferencję i odnieśli się do wcześniejszych głosów podzielając zdanie poprzednich panelistów oraz wskazali możliwe kierunki rozwoju Kościoła w nadchodzącej dekadzie.

TUTAJ można obejrzeć zapis transmisji z wydarzenia.