Fot. wikimedia.org
Kościoły wschodnie: dziś Wielki Piątek
Wierni obrządków wschodnich, wśród nich prawosławni i grekokatolicy, obchodzą 26 kwietnia uroczystość Wielkiego Piątku. W tym roku Wielkanoc przypada u nich bowiem tydzień później, niż u katolików.
Różnica w terminie Wielkiej Nocy wynika z nieco innego sposobu wyliczania daty tego święta, co sprawia, że tylko raz na jakiś czas jest ono obchodzone w tym samym terminie, zarówno przez katolików, jak i kościoły obrządku wschodniego. Często Wielkanoc prawosławnych i innych obrządków wschodnich wypada po tej w Kościele zachodnim, a różnica może być nawet pięciotygodniowa.
W Wielki Piątek w cerkwiach nie jest sprawowana liturgia eucharystyczna. Wczesnym popołudniem odbywają się procesje, potem nabożeństwa i adoracja Grobu Pańskiego. Symbolizuje go we wschodniej tradycji płaszczanica (lub w innej pisowni: płaszczenica), czyli wystawiany uroczyście na środku świątyni całun z ikoną przedstawiającą Chrystusa w grobie.
Płaszczanica leży na tzw. świętym prestole (stoliku), a wierni oddają jej cześć, kłaniając się i całując ikonę. W Kościele wschodnim nie praktykuje się umieszczania przy Grobie Pańskim elementów świeckich. Pojawiają się jedynie świece i kwiaty.
Największe w kraju skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim. W białostockiej katedrze św. Mikołaja głównym uroczystościom Wielkiego Piątku będzie przewodniczyć ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub. Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa przewodniczyć będzie nabożeństwu w katedrze metropolitalnej w Warszawie.
Tego dnia wyleci do Jerozolimy po Święty Ogień delegacja Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, pod przewodnictwem biskupa hajnowskiego Pawła. Przybycie Świętego Ognia z Bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie, po raz dziesiąty, do Polski, planowane jest na późne godziny wieczorne w sobotę.
Na Podkarpaciu, gdzie są skupiska grekokatolików, główna uroczystość Wielkiego Piątku greckokatolickiej archidiecezji przemysko-warszawskiej odbędzie się w archikatedrze pw. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu. Dziekan sanocki i proboszcz parafii greckokatolickiej w Komańczy ks. Andrzej Żuraw przypomniał, że najważniejszym wydarzeniem liturgicznym tego dnia jest założenie Grobu Pańskiego. Założenie grobu poprzedza trzykrotna uroczysta procesja z płaszczanicą wokół cerkwi. – Wystawienie całunu w świątyniach potrwa do nabożeństwa rezurekcyjnego – powiedział ks. Żuraw.
Adoracja potrwa całą noc z piątku na sobotę. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa wszyscy wierni zostawali na nocnych modlitwach przy płaszczanicy, a wczesnym rankiem, by nie odchodzili do domów, duchowni rozdawali im chleb i wino, aby mogli zaspokoić głód.
W Wielki Piątek wiernych obowiązuje ścisły post. Zaleca się nawet zupełne powstrzymywanie od posiłków aż do wieczora, albo przynajmniej do zakończenia uroczystości z adoracją płaszczanicy. W niektórych prawosławnych rodzinach, gdzie post jest ściśle przestrzegany, kolacja w Wielki Czwartek była ostatnim większym posiłkiem aż do wielkanocnego śniadania.
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w kraju nie ma. Przedstawiciele polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest ok. 450-500 tys., z czego ok. połowy mieszka w północno-wschodniej Polsce. Według danych GUS, w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. Hierarchowie uznają jednak te dane za niemiarodajne.
Liczba grekokatolików w Polsce szacowana jest na 50 tys. wiernych. Mieszkają m.in. w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim.
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
| Zobacz także |
| Wasze komentarze |
Wiadomości
Wideo
Modlitwy
Sklep
Kalendarz liturgiczny