Kraków: kard. Ryś odebrał Nagrodę im. Księdza Stanisława Musiała

W Karkowskim Ratuszu odbyła się uroczystość wręczenia Nagroda im. Księdza Stanisława Musiała, przyznawana osobom zasłużonym dla dialogu chrześcijańsko- i polsko-żydowskiego. W tym roku za twórczość nagrodzony został kard. Grzegorz Ryś, a za działalność społeczną – s. dr Katarzyna Kowalska NDS. Nagrodę ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Wyboru laureatów dokonuje Kapituła, której przewodniczy Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Laudację dla kardynała Grzegorza Rysia wygłosił Rektor UJ, prof. dr hab. Piotr Jedynak. Odnosząc się do zaangażowania metropolity łódzkiego w dialog chrześcijańsko-żydowski nawiązał do jego rozprawy zatytułowanej „Chrześcijanie wobec Żydów. Od Jezusa do inkwizycji. XV wieków trudnych relacji”.

Prof. Jedynak wskazał, że dzieło kard. Rysia uprzytamnia, że jakkolwiek w dziejach Kościoła katolickiego nie brakuje „momentów pięknych i Bożych”, to „sąsiadują z nimi jednak inne tragiczne i budujące wstyd”. Momenty te, naznaczone przez uprzedzenia i bezrozumny, antyjudaistyczny resentyment, były niestety w dodatku częstokroć inspirowane przez postaci uchodzące za pomnikowe, za wolne od jakichkolwiek skaz i wad.

Autor laudacji wskazał, że kard. Ryś wzywa sobie współczesnych – swoim życiem, wieloletnią działalnością społeczną i pastoralną, a także aktywnością akademicką i naukową – do próby rewizji i redefinicji chrześcijańskiej tożsamości. „Postuluje wszakże, aby pracę tę wykonać zarówno w wymiarze globalnym, systemowym, jak i na poziomie najzupełniej prywatnym, indywidualnym” – dodał prof. Jedynak.

Dziękując laureatowi za twórczą działalność promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej, podziękował mu także za „bezcenny wkład wniesiony w upowszechnienie rzetelnej wiedzy historycznej, promującej ideę humanizmu i humanitaryzmu, znoszenie szkodliwych podziałów i uprzedzeń, a także za krzewienie postaw obywatelskich”.

Odbierając nagrodę kard. Ryś odwołał się między innymi do dwóch pytań jakie przed laty postawił ówczesny prefekt Kongregacji Doktryny Wiary kard. Joseph Ratzinger. Pierwsze dotyczyło tego, czy po Szoah, wiedząc co się stało, chrześcijanie mogą z czystym sumieniem być uprawnionymi dziedzicami Biblii Izraela, i czy jeszcze mają prawo proponować chrześcijańską interpretację tej Biblii, czy to nie wygląda na uzurpację? Drugie pytanie brzmi: Czy Nowy Testament – przez co jak przedstawia Żydów i Naród żydowski – sam nie przyczynił się do stworzenia wrogości względem nich dostarczając wsparcia ideologii, tych którzy chcieli zniszczyć Izraela?

„Mam w sobie głębokie przekonanie, że na te obydwa pytania można odpowiedzieć twierdząco: tak! Ale pod jednym warunkiem, że chrześcijanie nie będą udawać, że nie znają całej tej historii – stwierdził kard. Ryś. – Jeśli nie będą udawać, że w niej nie ma żadnego fragmentu, który jest związany z ich odpowiedzialnością i osobistą, i wspólną, jeśli nie będą próbować tworzyć równoległej historii pokazując, że ona jest inna. Jeśli staniemy wobec Izraela wyznając swoje winy, staniemy w prawdzie z pokorą we wzajemnym szacunku, to myślę że wzajemna lektura Biblii jest możliwa. A ja powiem szczerze: nie wyobrażam sobie inaczej jej czytać!” – powiedział laureat.

Za działalność społeczną Nagrodą im. ks. Stanisława Musiała uhonorowana została siostra dr Katarzyna Kowalska NDS – teolożka i judaistka ze zgromadzenia zakonnego Sióstr Matki Bożej z Syjonu. Od ponad 20 lat aktywnie angażuje się w budowanie dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz międzyreligijnego w Polsce i za granicą. Praktyczne i teologiczne doświadczenia zdobywała m.in. w Izraelu oraz w czasie studiów doktoranckich w Leo Baeck College w Londynie – uczelni kształcącej postępowych rabinów.

S. Katarzyna Kowalska NDS kształci i edukuje w zakresie dialogu, występując na licznych konferencjach, sesjach i seminariach. Są to wydarzenia organizowanie nie tylko w dużych miastach, ale także w mniejszych parafiach czy wspólnotach. Prowadzi zajęcia dla studentów na uczelniach w różnych częściach świata, od Polski, przez Jerozolimę i Londyn, po Zimbabwe i Kongo.

Jako organizatorka, współorganizatorka i aktywna uczestniczka bierze udział w licznych inicjatywach związanych z dialogiem chrześcijańsko-żydowskim – w tym wspólnych obchodach świąt czy uroczystościach upamiętniających ofiary Holocaustu.

>>> Rektor KUL: szacunek i dialog to podstawa kontaktów dla katolików i wyznawców judaizmu

Nagrodę im. Księdza Stanisława Musiała ustanowił Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze”. Wyboru laureatów dokonuje Kapituła, której przewodniczy Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania. Organizatorem tegorocznej uroczystości wręczenia Nagrody jest Urząd Miasta Krakowa.

Patron Nagrody, ks. Stanisław Musiał SJ (1938-2004), był wytrwałym rzecznikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie krytykował wszelkie przejawy antysemityzmu i ksenofobii, za co uhonorowano go m.in. Nagrodą im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej. Od 1981 roku był redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, a w latach 1990-1991 zastępcą redaktora naczelnego.

W ubiegłych latach laureatami Nagrody byli m.in.: prof. Jan Błoński, prof. Joanna Tokarska-Bakir, Bogdan Białek, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz, Bella Szwarcman-Czarnota, prof. Wacław Wierzbieniec, abp Henryk Muszyński, prof. Jan Grosfeld i Marian Turski.