Litwa: zmarł emerytowany biskup Telszów Jonas Boruta SJ

19 grudnia w wieku 78 lat zmarł emerytowany biskup Telszów na Żmudzi dr Jonas Boruta SJ, redaktor w latach 80. podziemnego pisma „Kronika Kościoła Katolickiego Litwy”, dokumentującego prześladowania katolików w okresie komunizmu.

Jego wielkie zasługi dla odrodzenia Kościoła katolickiego w niepodległej Litwie oraz dla rozwoju chrześcijańskiej kultury i nauki doceniały władze państwowe odznaczając go m.in. medalem Niepodległości Litwy (2020 r.) i Nagrodą Wolności (2021 r.).

>>> Zmarł bp Tadeusz Werno

Potajemne seminarium duchowne

Bp Jonas Boruta urodził się 11 października 1944 roku w Kownie. Po ukończeniu szkoły średniej próbował wstąpić do seminarium duchownego w Kownie, ale nie został przyjęty, bo władzom sowieckim nie spodobało się jego pochodzenie. W tym samym roku wstąpił na Wydział Fizyki i Matematyki Uniwersytetu Wileńskiego. Po studiach pracował w Instytucie Fizyki Litewskiej Akademii Nauk. W 1975 roku rozpoczął studia teologiczne w potajemnie funkcjonującym seminarium duchownym. W 1981 roku wstąpił do nowicjatu litewskiej prowincji jezuickiej, która działała w podziemiach. Rok później biskup Julijonas Steponavičius tajnie udzielił mu święceń kapłańskich.

W konspiracji utrzymywał szerokie kontakty z duchowieństwem, kształcił seminarzystów jezuickich, prowadził rekolekcje w różnych parafiach litewskich, a także dla zakonnic i księży. Po aresztowaniu pierwszego redaktora Kroniki Kościoła Katolickiego Litwy ks. Sigitasa Tamkevičius SJ, w latach 1983–1989 był redaktorem naczelnym tego pisma. W latach 1983-1989 ks. Boruta jest jednym z kierowników tajnych kursów teologicznych i katechetycznych sióstr zakonnych. Od 1989 r. – członek Komisji Katechetycznej Archidiecezji Wileńskiej (później Centrum), wykładowca i patron Zaocznej Szkoły Katechetycznej na Wydziale Teologicznym wileńskiej filii Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego w Kownie, a od 1996 r. – dyrektor tej filii.

Wykładowca

W 1989 roku złożył śluby wieczyste (ostatnie) w Towarzystwie Jezusowym i został mianowany przez jego generała jezuitów Piotra Hansa Kolvenbacha – prowincjałem jezuickiej prowincji litewskiej (później Litwy i Łotwy). To stanowisko pełnił do 1998 r. Podczas kierowania prowincją przez k. Borutę odnowiły swoją działalność jezuickie gimnazja w Kownie i Wilnie, kościoły jezuickie w Szawlach, Kownie i Wilnie.

W latach 1991-2002 ks. Boruta wykładał w Wileńskim Seminarium Duchownym. Od 1989 do 1990 roku był wikariuszem katedry wileńskiej, a w latach 1990-1997 – rektorem kościoła św. Kazimierza, w 1991 roku po ponownej konsekracji kościoła Świętych Janów w Wilnie został jego prefektem. Był także jednym z założycieli Centrum Muzyki Religijnej przy kościele św. Kazimierza. W latach 1992-2003 wykładał na Wydziale Historii Uniwersytetu Wileńskiego. Jonas Boruta był jednym z głównych inicjatorów i organizatorów odbudowy Litewskiej Katolickiej Akademii Nauk Katolickich na Litwie.

Biskup

W czerwcu 1997 roku został wyświęcony na biskupa tytularnego Vulturara i mianowany pomocniczym arcybiskupem wileńskim. W latach 1997-2002 był sekretarzem generalnym Konferencji Biskupów Litwy. W 2002 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem w Telszach. Staraniem bp. Boruty w 2006 r. cudowny obraz NMP w Kalwarii Żmudzkiej został ukoronowany papieskimi koronami, a od 2008 roku 2 lipca obchodzony jest na całej Litwie jako liturgiczne święto NMP, Królowej Rodzin. W 2017 roku bp Boruta zwrócił się do papieża Franciszka z prośbą o rezygnację z funkcji biskupa ordynariusza Telszów. Od 18 września 2017 roku był biskupem emerytem Telszów. Zamieszkał w wileńskim, a następnie w kowieńskim Domu Jezuitów. Jesienią 2022 roku przeniósł się do domu opieki w Mariampolu.

Bp Boruta w 1992 roku odznaczony został medalem 13 stycznia, w 1998 r. – Wielkim Krzyżem Komandorskim Orderu Krzyża Pogoni, a w 2000 r – medalem Niepodległości Litwy. W 2021 r. został laureatem Nagrody Wolności. Od 2010 roku był Honorowym Obywatelem Miasta Telsze. O bp. Borucie powstał film dokumentalny „Širdis pelenuos” (1993, reż. E. Zubavičius). Pogrzeb śp. bp. Boruty odbędzie się 22 grudnia w Kalwarii Żmudzkiej.

Wybrane dla Ciebie

Kobiety kobietom. Z posługą miłosierdzia w więzieniach

Kard. Krajewski pojechał do Lwowa z transportem pomocy dla Ukrainy

Powstaje Szlak Bożego Miłosierdzia Camino Misericordia łączący Kraków i Wilno

Wiadomości

Przesłanie świąteczne prefekta Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego

Wiadomości

Zwierzchnik grekokatolików w Ukrainie dziękuje młodzieży za jej postawę w czasie wojny

Wiadomości

Bydgoszcz: 2,5 tysiąca paczek na święta od Caritas

Wiadomości

Serwis Radia Watykańskiego, 20 grudnia 2022

Polska

Poznań: samotni seniorzy będą mogli porozmawiać przez telefon z wolontariuszami w czasie świąt

Wiadomości

Chorwacja: episkopat pogratulował piłkarzom za zajęcie 3. miejsca w mistrzostwach świata