
fot. PAP/Marcin Onufryjuk
Manchester Museum najlepszym europejskim muzeum roku 2025
Manchester Museum z Wielkiej Brytanii zostało najlepszym europejskim muzeum roku 2025 – poinformowano w sobotę wieczorem podczas dorocznej ceremonii wręczenia Europejskiej Nagrody Muzealnej Roku (EMYA), które odbyło się w Białymstoku. Nominowane były 42 muzea z 18 krajów.
Europejska Nagroda Muzealna Roku (EMYA) to najważniejsze i najbardziej prestiżowe doroczne wyróżnienie wśród europejskich muzeów. Nagroda powstała w 1977 roku pod auspicjami Rady Europy. Jest przyznawana przez Europejskie Forum Muzealne (European Museum Forum). Celem tego wyróżnienia jest dostrzeżenie najcenniejszych wydarzeń w europejskich muzeach i zachęcanie ich do wprowadzania innowacji.
Ceremonia wręczenia nagrody zakończyła kilkudniową doroczną konferencję EMYA, która w tym roku odbywała się w Białymstoku. Gospodarzem tego wydarzenia było miejscowe Muzeum Pamięci Sybiru, które w ubiegłym roku otrzymało prestiżową Nagrodę Muzealną Rady Europy, która jest częścią EMYA.
Prestiżowa nagroda EMYA trafiła do Manchester Museum, które – jak napisano w uzasadnieniu – „odnowiło się, poprawiło dostępność i stworzyło nowe miejsce, aby wzmocnić więzi społeczne i promować dialog międzykulturowy”. Podkreślono, że uniwersytecka instytucja pełni rolę nie tylko w działalności akademickiej, ale także m.in w sferze odpowiedzialności społecznej. Wymieniono, że brytyjskie muzeum skupiło się na współpracy z lokalnymi społecznościami i diasporami, by móc intepretować i pokazywać swoją kolekcję z różnych perspektyw.

W ramach EMYA przyznano też kilka innych nagród. Nagroda Meyvaert Museum Prize za działania na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiskowego powędrowała do szwajcarskiego Muzoo z La Chaux-de Fonds. Laureatem nagrody Silletto Prize za działania budujące zaangażowanie społeczności zostało Alvor Lifeboat Interpretation Centre Museum Portimao w Portugalii.
Nagrodę Muzeum Portimao Prize za wyjątkową gościnność, inkluzywność i budowanie poczucia przynależności przyznano tureckiemu Istanbul Museum of Modern Art. Nagrodę Kenneth Hudson Award a odwagę instytucjonalną i uczciwość zawodową otrzymała Nini Sanadiradze z Union of Tbilisi Museums (Gruzja).
W ramach EMYA przyznano także siedem wyróżnień. Dostały je: Museum Ovartaci z Aarhus w Danii, Korsak’s Museum of Ukrainian Modern Art z Łucka, Isbank Museum od Painting and Sculpture w Istanbule w Turcji, The House od Music Hungary (Budapeszt, Węgry), Vien Museum ( Wiedeń, Austria), Maria Callas Museum (Ateny, Grecja) i Arnhem Museum (Arnhem, Holandia).

Minister kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska powiedziała na uroczystości, że muzea nie są „magazynami sztuki”. „One nie są i nie mogą być tylko miejscami pokazywania artefaktów i dzieł sztuki. Muszą aktywnie uczestniczyć w życiu społeczności również lokalnych, regionalnych albo globalnych. Dają dostęp do przeszłości, opowiadają historię teraz i projektują przyszłość” – powiedziała minister.
Wróblewska powiedziała, że nagrody EMYA to rozpoznawalna marka „odpowiedzialności i nowoczesnego myślenia o roli muzeów”. Oceniła, że nominowane do nagrody muzea to miejsca, które budują naszą tożsamość, tworzą kulturę, która włącza i jednoczy.

Minister kultury podkreśliła, że spotkanie w Białymstoku było możliwe dzięki Muzeum Pamięci Sybiru, które mówi z wielką uwagą o doświadczeniu deportacji, pamięci i tożsamości. Dodała, że muzeum pokazuje, iż nie tylko jest strażnikiem historii, ale też uczestniczy w dyskusji o przyszłości.
„Współczesne muzeum to nie tylko miejsce, nie tylko wystawa, ale przede wszystkim kontakt z obiorcą. Na tegorocznym EMYA mówiliśmy o tym. My, Muzeum Pamięci Sybiru to realizujemy, ale myślę, że to jest wyznacznikiem wszystkich w tej chwili nowoczesnych muzeów w Polsce” – powiedział PAP dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru prof. Wojciech Śleszyński. Przyznał przy tym, że współcześnie, gdy odbiorca jest przebodźcowany multimediami, trwały kontakt z odwiedzającym można nawiązać przez prawdziwe eksponaty, opowieści, emocje.

Hanna Wróblewska wskazała także na symboliczne znaczenie Białegostoku, gdzie wręczono nagrody. Przypomniała, że to miasto wielu kultur i religii, a także miasto narodzin Ludwika Zamenhofa, twórcy języka esperanto, który powstał aby burzyć bariery w komunikacji.
„Na kilka dni Białystok stał się stolicą polskiego, europejskiego i może światowego muzealnictwa” – powiedział prezydent miasta Tadeusz Truskolaski. Podkreślił, że był to wielki zaszczyt, że miasto, gdzie swoją siedzibę ma Muzeum Pamięci Sybiru, było gospodarzem forum i wręczenia muzealnych nagród.
Przewodniczący Europejskiego Forum Muzealnego Hans Looijen przypomniał, że EMYA kieruje się wartościami takimi jak demokracja, prawa człowieka, dialog i rozwój kultury. Mówił, że mamy do czynienia z zagrożeniem demokracji nie tylko w Europie, ale na całym świecie. „W obecnych czasach zachowanie i obrona naszych europejskich wartości pozostają kluczowe. Europejskie Forum Muzeów i EMYA będą wciąż pracować nad zachowaniem tych wartości razem z wami” – zaznaczył.
Do tegorocznej nagrody nominowane były 42 muzea z 18 krajów w tym pięć z Polski: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, Muzeum Fotografii w Krakowie, Pałac Krzysztofory – oddział Muzeum Krakowa, Apteka pod Łabędziem – oddział Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Bursztynu – oddział Muzeum Gdańska.
Hanna Wróblewska przypomniała, że przez 10 lat 32 polskie muzea uczestniczyły w EMYA, jedno otrzymało EMYA, dwa – Nagrodę Muzealną Rady Europy, a sześć inne nagrody. Powiedziała, że pięć tegorocznych nominacji dla polskich muzeów pokazuje, że Polska jest „liderką współczesnego muzealnictwa”.

W poprzednich latach wśród polskich laureatów EMYA oprócz Muzeum Pamięci Sybiru zalazło się m.in. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku (uhonorowane Nagrodą Muzealną Rady Europy), wyróżniono też m.in. Muzeum Śląskie w Katowicach, Muzeum Krakowa – oddział Thesaurus i Dom Mikołaja Kopernika – oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu.
W 2026 r. EMYA odbędzie się w Bilbao w Hiszpanii, gdzie jest siedziba tegorocznego laureata Muzealnej Nagrody Rady Europy – House of te Basque Language.
Spotkanie EMYA w Białymstoku Polska Agencja Prasowa – Dzieje.pl objęła patronatem.
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
Zobacz także |
Wasze komentarze |