40-lecie Centrum Formacji Misyjnej

W dniach 24-25 stycznia 2024 roku obchodzone będzie 40-lecie działalności Centrum Formacji Misyjnej. Publikujemy plan uroczystości oraz relację z wydarzeń.

Pierwszego dnia obchodów 40-lecia Centrum Formacji Misyjnej (CFM) misjonarze z całego świata dzielili się swoimi świadectwami oraz doświadczeniami z etapu przygotowywania do wyjazdu na misje. Przeważały wypowiedzi akcentujące potrzebę istnienia CMF i wyrazy uznania dla pracy, która w tej instytucji jest wykonywana. Pojawiły się także głosy krytyczne. Dotyczyły one główne formy prowadzenia formacji duchowej. Pojawił się także wątek niejasnych i nie do końca uregulowanych zasad ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego dla misjonarzy świeckich. Wypowiedzi misjonarzy odbywały się w ramach trzech paneli dyskusyjnych prowadzonych online. Zapis transmisji można odtworzyć poniżej.

Część 1 – Azja

Część 2 – Afryka

Część 3 – Ameryki

25 stycznia 2024 r. na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie kontynuowano obchody 40-lecia Centrum Formacji Misyjnej. Uczestnicy wysłuchali referatów m.in. o. prof. dr hab. Wojciecha Kluja OMI, o. dr. Ryszarda Szmydkiego OMI i ks. dr. Adama Wińskiego. Zapis wideo z części naukowej znajduje się poniżej.

Zadania Centrum Formacji Misyjnej

Podstawowym zadaniem Centrum Formacji Misyjnej jest troska o formację duchową i intelektualną kandydata do wyjazdu na misje, czyli zapewnienie mu przygotowania misjologicznego, językowego i duchowego. Ośrodek kształci kandydata na misjonarza – poprzez wykłady z misjologii, lektoraty językowe, konwersatoria, spotkania formacyjne oraz ćwiczenia duchowne.

Dekret misyjny Soboru Watykańskiego II wskazuje, że wszyscy misjonarze powinni być dobrze „przygotowani i wykształceni, by okazali się zdatnymi do wykonywania przyszłych zadań. Naukowe ich przygotowanie już od samego początku powinno się tak ustawić, by uwzględniało zarówno powszechność Kościoła, jak i różnorodność narodów. (…) Dla przyszłego misjonarza szczególnie konieczne są studia misjologiczne, tzn. poznanie nauki i zasad Kościoła dotyczących działalności misyjnej, prześledzenie dróg, jakimi w ciągu wieków szli zwiastunowie Ewangelii, a także poznanie obecnego stanu misji i zarazem metod, które teraz uznaje się za bardziej skuteczne” (DM 26).

Historia Centrum Formacji Misyjnej

Idea powstania Centrum Formacji Misyjnej zrodziła się w latach 70. XX wieku. Wtedy to właśnie nastąpiło nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie odrodzenie misyjne. Przypomniano sobie apel Piusa XII, zawarty w encyklice Fidei donum, o konieczności głoszenia Dobrej Nowiny całemu światu. W Polsce w tym okresie powstała Komisja Episkopatu Polski ds. Misji, która koordynowała przygotowanie i posyłanie polskich misjonarzy do pracy w krajach misyjnych. Zaraz po ustaniu działań wojennych, po roku 1945, wielu polskich misjonarzy, zwłaszcza zakonnych, pragnęło podjąć pracę misyjną. Ówczesne władze stwarzały jednak duże problemy, choćby w uzyskaniu paszportu. Przygotowanie do pracy misyjnej i wyjazdy przybrały w tych okolicznościach charakter niemal prywatny. Wielką rolę w tym okresie odgrywały zgromadzenia misyjne, przygotowujące kapłanów i siostry zakonne do pracy na misjach. Ich wyjazdy często odbywały się pod płaszczykiem pracy wśród Polonii, np. w Argentynie czy Brazylii.

W roku 1969 powołano do istnienia Biuro Misyjne, którego podstawowym zadaniem było zorganizowanie odpowiedniego przygotowania kapłanów diecezjalnych do pracy misyjnej. Przygotowanie to miało obejmować opanowanie języka urzędowego danego kraju, dokształcanie teologiczne oraz pogłębienie formacji duchowej. Formacją misjonarzy i przygotowywaniem kontraktów zajmował się Delegat Komisji ds. Misjonarzy. Pierwszym delegatem został ks. Antoni Koszorz SVD. W początkowym okresie działalności Komisji i Biura Misyjnego można było zapewnić kapłanom diecezjalnym, jako formę przygotowania, jedynie kurs zagraniczny. Kandydaci na misjonarzy wyjeżdżali przede wszystkim do Belgii, Wielkiej Brytanii i Francji. Tam uczestniczyli w kursach językowych. Jednak wiele do życzenia pozostawiała formacja duchowa. Z tego względu w 1982 roku delegat ds. misjonarzy ks. Wacław Kuflewski wnioskował, aby kursy przygotowawcze organizować w Polsce. Odtąd w kraju organizowano rekolekcje dla kapłanów wyjeżdżających na kursy językowe. W późniejszym czasie organizowano również kilkudniowe sympozja misjologiczne na ATK.

Kolejną formą przygotowania misjonarzy były kilkudniowe kursy, organizowane przez Komisję Episkopatu Polski ds. Misji. Pierwszy taki kurs odbył się w Laskach w 1978 roku. Kiedy w 1982 roku ks. Wacław Kuflewski przejął kierownictwo nad kursami, przyjęły one formę trzech kilkudniowych spotkań w cyklu jednorocznym. Takie wydłużone czasowo przygotowanie pozwoliło zmienić formę z prostego informowania przyszłych misjonarzy o czekającej ich pracy w formowanie misyjnej postawy i duchowości.

Coraz większa liczba kandydatów na misjonarzy, a także zmiana formy przygotowania do pracy na misjach zmusiła Komisję Episkopatu Polski ds. Misji do podjęcia decyzji o utworzeniu specjalnego ośrodka formacyjnego. Stąd w 1984 roku w zakupionym domku jednorodzinnym przy ul. Byszewskiej w Warszawie rozpoczęło działalność Centrum Formacji Misyjnej. Pierwszym dyrektorem i organizatorem działalności Centrum był ks. Wacław Kuflewski. Początkowo w domu odbywały się jedynie kursy językowe i konferencje duchowe. Przyszli misjonarze zaś mieszkali w warszawskich parafiach. Z czasem dom został rozbudowany. Dzięki temu kandydaci na misjonarzy mogli zamieszkać w jednym miejscu. W 1985 roku ks. kard. Józef Glemp zezwolił na przechowywanie Najświętszego Sakramentu w kaplicy Centrum Formacji Misyjnej. Od tej pory przygotowanie do pracy misyjnej ukończyło ponad tysiąc misjonarzy, wśród których byli kapłani diecezjalni, kapłani zakonni, siostry i bracia zakonni, klerycy oraz osoby świeckie.

Formację w CFM wieńczy obrzęd posłania na misyjną placówkę z wręczeniem krzyża misyjnego. Część osób wyjeżdża bezpośrednio na misje, a część na dodatkową naukę języka. Centrum Formacji Misyjnej jest miejscem kształcenia przyszłych misjonarzy i jednocześnie ich domem, kiedy przyjeżdżają z misji na urlop do Polski. Jest to również siedziba Dzieła Pomocy Ad Gentes, stowarzyszenia MIVA Polska oraz Komisji Episkopatu Polski ds. Misji. Centrum Formacji Misyjnej jest jedną z agend Komisji Episkopatu Polski ds. Misji.

Zobacz także