Chiny: arcybiskup Pekinu na czele Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików Chińskich

Arcybiskup Pekinu 57-letni Giuseppe Li Shan został nowym przewodniczącym Patriotycznego Stowarzyszenia Katolików Chińskich. Z kolei na czele Rady Chińskich Biskupów Katolickich stanął ordynariusz diecezji Hainmen 52-letni bp Giuseppe Shen Bin.

Wyboru dokonano podczas obradującego w Wuhan X Krajowego Zgromadzenia Przedstawicieli Katolików Chińskich. Zgromadziło ono w dniach 18-20 sierpnia reprezentantów „oficjalnych” instytucji kościelnych, kontrolowanych przez Komunistyczną Partię Chin. Udział w nim wzięło 345 delegatów z całego kraju.

>>> Chiny: rozpoczęło się zgromadzenie przedstawicieli katolików chińskich

Dyktowanie partyjnej linii

Powołano także nowy Komitet Nadzorczy obu instytucji (Stowarzyszenia i Rady), którym pokieruje ordynariusz diecezji Xiapu, 61-letni bp Vincenzo Zhan Silu. W jego skład wchodzą osoby bezpośrednio związane z władzami chińskimi.

Abp Józef Li Shan Fot. Bundesministerium für Europa, Integration und Äusserescropping: Gugganij, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=36696689

W zamyśle chińskich władz Krajowe Zgromadzenia Przedstawicieli Katolików Chińskich mają na celu dyktowanie partyjnej linii katolikom. Podczas pierwszego, które obradowało w 1957 roku w Pekinie, utworzono Patriotyczne Stowarzyszenie Katolików Chińskich, aby podkreślić autonomię w stosunku do Stolicy Apostolskiej. Drugie zgromadzenie zorganizowano w 1962 roku, a trzecie dopiero w 1980 roku po rewolucji kulturalnej, gdy ciężkim prześladowaniom poddano zarówno katolików „podziemnych”, wiernych Stolicy Apostolskiej, jak i oficjalnych. To właśnie w 1980 roku utworzono Radę Chińskich Biskupów Katolickich – nieuznawaną w Watykanie konferencję episkopatu, kontrolowaną przez partię.

Obecne zgromadzenie odbyło się sześć lat po poprzednim, które zorganizowano w 2016 roku w Pekinie, oraz w przeddzień XX Zjazdu Komunistycznej Partii Chin, na którym najprawdopodobniej Xi Jinping zostanie jej szefem na trzecią kadencję.

Wuhan – miasto o historycznym znaczeniu dla Kościoła

Wuhan wybrano na miejsce zgromadzenia ze względu na jego znaczenie w historii katolicyzmu w Chinach. To tu w XIX wieku krzyżowały się drogi misjonarzy, próbujących ewangelizować ten olbrzymi kraj. To tutaj również, po zwycięstwie komunistów i wydaleniu zagranicznych misjonarzy, odbyły się pierwsze święcenia biskupie bez zgody Stolicy Apostolskiej. 13 kwietnia 1958 roku sakrę biskupią otrzymali księża: Bernardino Dong Guangqing dla diecezji Hankou (obecnie część miasta Wuhan) i Marco Yuan Wenhua dla diecezji Wuchang. Po śmierci bp. Donga w 2007 roku (który w międzyczasie podporządkował się Stolicy Apostolskiej), diecezja była nieobsadzona przez 14 lat. Dopiero 8 września 2021 roku w katedrze w Wuhan święcenia biskupie otrzymał ks. Giuseppe Cui Qingqi. Była to, jak na razie, ostatnia sakra biskupia na mocy porozumienia chińsko-watykańskiego z 2018 roku w sprawie nominacji biskupich, które po przedłużeniu dwa lata później, obowiązuje do października 2022 roku.

wuhan koronawirus rok po lockdownie — Wuhan fot. EPA/ROMAN PILIPEY

Trzydniowe zgromadzenie otworzyła sesja inauguracyjna pod przewodnictwem bp. Giuseppe Guo Jincai z Chengde, wyświęconego nielegalnie, ale uznanego przez papieża w 2018 roku. Dyrektor państwowego urzędu ds. wyznań Cui Mahou w swoim przemówieniu tradycyjnie położył nacisk na autonomię Kościoła katolickiego w Chinach, chwaląc go za to, że „umocnił swe kierownictwo ideologiczne i polityczne, trzymał się zasad autonomii i niezależności (…) pod sztandarem miłości do ojczyzny i religii, promował tworzenie chińskiej ideologii i teologii”. Zachęcił do „studiowania i poważnego wprowadzania w życie dyrektyw prezydenta Xi Jinpinga na temat pracy religijnej”, jak również „decyzji władz centralnych w celu zapewnienia zasad autonomii i samorządności, wspierania sinizacji Kościoła i patriotyzmu wiernych, umocnienia przywództwa w Kościele i roli organów patriotycznych”.

Ani słowa o watykańsko-chińskim porozumieniu

Biskup Giuseppe Shen Bin z diecezji Haimen przedstawił raport syntetyzujący rezultaty osiągnięte od poprzedniego zgromadzenia w 2016 roku i perspektywy na najbliższe pięć lat. Wskazał, że „Kościół chiński zachował właściwy kierunek polityczny, zjednoczył i poprowadził wiernych, aby trzymać wysoko sztandar miłości do ojczyzny i religii, aby zachowywać zasady autonomii i samorządności Kościoła. Kontynuował też demokratyczne zarządzanie, promował ewangelizację i posługę charytatywną, pisząc tym samym nowy rozdział [swej] historii”. Ani bp Shen Bin, ani dyrektor Cui Mahou nie wspomnieli w ogóle o watykańsko-chińskim porozumieniu sprzed czterech lat.

W komunikacie końcowym poinformowano, że delegaci omówili „wielki projekt przekazywania ducha duszpasterskiego, oddawania czci Panu i przynoszenia pożytku ludowi”, sprawę patriotyzmu oraz „jasne perspektywy pogłębiania sinizacji Kościoła” z zamiarem „patrzenia w przyszłość”, szukając „prawdy i pragmatyzmu”. Wskazano na potrzebę „zjednoczenia i poprowadzenia ogromnej liczby katolików do obrania za przewodnika myśli Xi Jinpinga na temat socjalizmu o chińskim charakterze dla [zbudowania] Nowej Ery, dalszego podnoszenia sztandaru patriotyzmu i miłości do religii, stosowania się do zasad niezależnego samozarządzania Kościoła i demokratycznej edukacji, trzymania się kierunku sinizacji katolicyzmu w kraju, energicznie wzmacniając budowanie sił patriotycznych”.