Nauka dla misji. Misjologia i dialog [MISYJNE DROGI]

Trudno wyobrazić sobie współczesne misje czy dialog międzyreligijny i ekumeniczny bez oblatów i ich myśli akademickiej. Od lat oddziałują na te aspekty życia kościelnego.

Misjologia jako dyscyplina akademicka rozwija się w Polsce już od ponad pół wieku. Niebagatelną rolę w rozwoju myśli misjologicznej w ostatnich pięciu dekadach odegrali polscy oblaci, często rozszerzając swoją specjalizację o dialog międzyreligijny i ekumeniczny. Gdy poszukuje się terminów, które oddawałyby bogactwo ich zaangażowania oraz opisywały ich wkład w rozwój misjologii, przychodzą na myśl dwa słowa: kompetencja oraz wszechstronność. Rzadko bowiem się zdarza, że raptem kilkuosobowa grupa osób z powodzeniem podejmuje się efektywnej
realizacji bardzo wielkiej i zróżnicowanej palety zadań. Bez wątpienia ważnym elementem są osobiste predyspozycje intelektualne oraz duchowe poszczególnych osób, ale równie istotnym aspektem jest solidne przygotowanie merytoryczne, a zarazem dojrzała gotowość do pełnego zaangażowania się w realizację podjętego dzieła.

Nie tylko kraj

Polscy misjologowie oblaccy od kilku dekad czynnie wpływają na rozwój myśli misjologicznej w Polsce i poza jej granicami. Ich aktywność oraz innowacyjność jest zauważalna i odczuwalna we wszystkich liczących się strukturach misjologicznych. Są członkami krajowych i międzynarodowych stowarzyszeń misjologicznych (International Association for Mission Studies – IAMS, International Association of Catholic Missiologists, Polskie Stowarzyszenie Misjologów), aktywnymi członkami rozmaitych komitetów, komisji, zarządów (np. Komisji Episkopatu Polski ds. Misji, Komitetu Episkopatu Polski ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi, Polskiego Towarzystwa Afrykanistycznego, Komitetu Naukowego Ogólnopolskiej Misyjnej Olimpiady Znajomości Afryki, Confèrence Européenne de la Mission O.M.I.; Association of Oblate Institutes of Higher Studies, Association for Oblate Studies and Research).

Ważne publikacje

Ich dotychczasowy wkład w rozwój misjologii w Polsce jest imponujący. Jako wykładowcy (Warszawa – UKSW, Poznań – UAM, Szczecin – US, Wrocław – PAT, Kamerun – Maroua) prowadzą wykłady i seminaria, są promotorami prac naukowych, organizują liczne sympozja misjologiczne, głoszą referaty, zajmują się publikowaniem artykułów naukowych i książek. Na płaszczyźnie organizacyjnej pełnią wiele odpowiedzialnych funkcji administracyjnych, pracując jako np. kierownicy katedr i dyrektorzy instytutów (Instytutu Dialogu Kultury i Religii WT UKSW, Biblioteki Papieskiego Uniwersytetu Urbanianum oraz Papieskiej Biblioteki Misyjnej), redaktorzy i członkowie rad naukowych czasopism misjologicznych („Annales Missiologici Posnanienses”, „Lumen Gentium. Zeszyty Misjologiczne”, „Bibliotheca Missionum”, „Studia Theologica Varsaviensia” i in.). To misjolog jest redaktorem naczelnym czasopisma misyjnego „Misyjne Drogi” oraz portalu misyjne.pl. Większość z nich zajmuje się również pracą popularyzatorską, pisząc artykuły do czasopism misyjnych, udzielając wywiadów radiowych i telewizyjnych, organizując wystawy misyjne, uczestnicząc w dyskusjach panelowych, a nawet w produkcjach filmowych. Ich merytoryczne i pełne poświęcenia zaangażowanie dobrze służy rozwojowi ośrodków akademickich oraz permanentnemu kształtowaniu świadomości misyjnej Kościoła w Polsce.

Werbiści i oblaci

Początki misjologii w Polsce były skromne, ale zarazem bardzo dynamiczne. Otóż w listopadzie 1968 r., ks. Feliks Zapłata SVD spotkał się z ówczesnym rektorem Akademii Teologii Katolickiej, sugerując konieczność wprowadzenia wykładów z misjologii na tej warszawskiej uczelni. Owa potrzeba miała podwójny wymiar. Pierwszym była konieczność rozwoju naukowej refleksji na temat działalności misyjnej Kościoła według nauczania Soboru Watykańskiego II, zakończonego raptem trzy lata wcześniej. Drugim bodźcem była potrzeba merytorycznego przygotowania polskich misjonarzy do pracy misyjnej. Po otrzymaniu zgody na wykłady z zakresu misjologii, przystąpiono do działania. Obok misjologów ze Zgromadzenia Słowa Bożego (werbistów) szybko
pojawili się zatem również misjologowie oblaccy. Pierwszym był o. Antoni Kurek OMI, który po studiach misjologicznych na ATK stał się cenionym naukowcem, badaczem i wykładowcą. Jego następcą został o. prof. Jarosław Różański OMI, związany z tą warszawską uczelnią od 1994 r., piastujący obecnie między innymi funkcję kierownika Katedry Misjologii oraz prodziekana Wydziału Teologicznego. Po obronie doktoratu z zakresu misjologii, pracę na UKSW podjął o. Wojciech Kluj OMI, obecnie profesor i dyrektor Instytutu Dialogu Kultury i Religii UKSW. Rozwojem myśli misjologicznej w Polsce zajmują się również ojcowie prof. Leon Nieścior OMI, dr hab. Paweł Zając OMI, dr hab. Piotr Piasecki OMI, dr Marcin Wrzos OMI i dr Grzegorz Krzyżostaniak OMI. Poza Polską pracują kolejni oblaccy misjologowie: dr Marek Rostkowski OMI, dr Krzysztof Zielenda OMI i Bogdan Osiecki OMI, misjonarz wśród Inuitów. Warto też wspomnieć postaci oblackich ekumenistów: prof. Wacława Hryniewicza OMI i dr Mariana Puchałę OMI. Nie zawsze ta działalność jest prosta i bezproblemowa. Na uwagę zasługuje bogaty dorobek naukowy polskich misjologów ze Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Jednym z wymiernych kryteriów oceny pracy badawczej i akademickiej są bowiem publikacje o charakterze naukowym, których liczba sięga co najmniej kilkuset pozycji. Imponująca jest również różnorodność tematów podejmowanych przez poszczególnych misjologów. Dotyczą one teologii misji, historii misji, teologii kontekstualnych, zagadnień z pogranicza antropologii kulturowej i etnologii, religioznawstwa, lingwistyki, ekologii, patrologii, środków społecznego przekazu, duchowości misyjnej, ekumenizmu czy pielgrzymek apostolskich św. Jana Pawła II. Trudno wyobrazić sobie konsekwentny rozwój misjologii, religioznawstwa, ekumenizmu w Polsce bez dalszego merytorycznego udziału oblatów.

Tomasz Szyszka SVD

>>>Tekst pochodzi z „Misyjnych Dróg”. Wykup prenumeratę<<<

Zobacz także