Droga do Boga. Pielgrzymowanie w różnych religiach [MISYJNE DROGI]

W wielu kulturach przez wznoszenie sanktuariów próbowano przedstawić mieszkanie Istoty Najwyższej w niebie. Wznosząc pełne przepychu i bogactwa świątynie, ludzie wyrażali swoje uwielbienie wobec Boga oraz podkreślali i Jego znaczenie w swoim codziennym życiu.

Człowiek od najdawniejszych czasów chciał fizycznie przybliżyć się do Boga, otaczając kultem miejsca utożsamiane ze szczególną obecnością Istoty Najwyższej. W zależności od religii i wynikających z nich zasad postrzegania Boga, były to źródła rzek, święte lasy, góry, kamienie. Podróżowanie z powodów religijnych zyskało miano pielgrzymki i jest znane w wielu systemach wierzeń. Pielgrzymowanie jest wyrazem religijności człowieka, sprzyja jego rozmodleniu i poznawaniu Boga. Zjawisko to znane było ludzkości od najdawniejszych czasów. Niemal w każdej religii pątnik podejmuje wyrzeczenia, znosi trudy i niewygody, aby zbliżyć się w ten sposób do Najwyższego oraz obcować z sacrum.

>>> Jasna Góra: 43. Ogólnopolska Pielgrzymka Apostolstwa Trzeźwości

Hinduizm

Tradycja pielgrzymowania do ważnych miejsc związanych z religią w hinduizmie ma długą tradycję. Epos Mahabharata, kształtujący się od w IV w. przed Chr., wylicza 300 miejsc świętych usytuowanych na 12 szlakach pielgrzymkowych. Szlaki te wiodły po subkontynencie indyjskim zgodnie z ruchem wskazówek zegara, od Puszkaru na północy kraju do Allahabadu. Bramini, kapłani hinduscy, wznosili ołtarze, które z czasem zmieniały się w wielkie ośrodki kultu, a czasami przyjmowały funkcję świętego miasta. Pielgrzymowanie w hinduizmie ma dwojakie znaczenie. Nadrzędnym jest podążanie drogą kolejnych wcieleń, zaś rzeczywiste pielgrzymowanie do miejsc świętych jest sposobem wyzwolenia się z koła kolejnych narodzin. Znaczenie pielgrzymki w hinduizmie ewoluowało. Dziś jest jednym z najaktywniejszych przejawów życia religijnego. Pragnieniem każdego Hindusa jest odbycie pielgrzymki do świętego miasta lub świętej rzeki.

Judaizm

W wielowiekowej historii Narodu Wybranego pielgrzymowanie było jednym z najważniejszych obowiązków i nakazów religijnych. Powstało wiele ośrodków kultu i miejsc pielgrzymkowych uświęconych obecnością Boga i wydarzeniami historii Narodu Izraela. Historia pielgrzymowania w tradycji Izraela sięga czasów Abrahama, któremu Bóg polecił opuszczenie Ur Chaldejskiego i udanie się do Kanaanu. Tradycja żydowska nawiązuje do wydarzeń związanych z wyjściem Narodu Wybranego z niewoli egipskiej pod przewodnictwem Mojżesza. Wówczas Naród Wybrany pielgrzymował przez pustynię 40 lat, a miejsca szczególnej obecności Boga Jahwe stały się miejscami świętymi judaizmu i chrześcijaństwa.

Islam

Pielgrzymka do Mekki, najświętszego miasta islamu, to obowiązek rytualny każdego muzułmanina. Obrzędy związane z pielgrzymką w islamie są najbardziej rozbudowane w porównaniu z innymi religiami i mają nieco inne znaczenie. Do pielgrzymki muzułmańskiej nie zalicza się czasu podróżny i drogi, którą musi pokonać pątnik. Pielgrzymką w islamie jest przede wszystkim obecność wiernego w mieście i na terenie świętego meczetu, nazywanego al-Haram oraz obrzędy, które można odprawić tylko na miejscu w Mekce. Pielgrzymka rytualna trwa siedem dni i musi odbyć się w określonym czasie. Każdego dnia odprawiane są przepisane prawem obrzędy: dokonanie oczyszczenia całego ciała, obcięcie włosów i paznokci oraz przywdzianiu białego stroju pielgrzymiego. Czas pielgrzymki jest wyjątkowym okresem bliskości z Bogiem. Muzułmanie przebywają na terenie, na którym Bóg przemówił do Mahometa, niemalże dotykając tajemnic swojej religii. Każdy muzułmanin może podejmować prywatne pielgrzymki do miejsc związanych historycznie z islamem.

Jerozolima

Jerozolima jest świętym miastem trzech największych religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu, a także świętym miastem babizmu oraz bahaizmu (perskich odmian islamu szyickiego). W tradycji żydowskiej mieściła się w niej świątynia, w której przechowywana była Arka Przymierza. Po zburzeniu świątyni jerozolimskiej przez Rzymian w 70 r. pozostał jedynie fragment Muru Zachodniego, znany jako Ściana Płaczu, obecnie największa świętość wyznawców judaizmu. Opłakują przy nim dawną wspaniałość Jerozolimy oraz pozostawiają w jego pęknięciach karteczki z modlitwami kierowanymi do Boga. Dla chrześcijan „Miasto Pokoju” to miejsce, w którym odbyła się Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Również muzułmanie szczególnym znaczeniem otaczają Jerozolimę. Wierzą, że ze Wzgórza Świątynnego Mahomet wstąpił do nieba, odbywając w ten sposób Nocną Podróż. Ponadto muzułmanie uważają, że w tym miejscu Abraham miał złożyć w ofierze swojego pierworodnego syna Ismaela, od którego pochodzą Arabowie. Dla upamiętnienia tych wydarzeń wzniesiono ośmiokątną Kopułę Skały z charakterystyczną złotą kopułą górującą nad Jerozolimą chroniącą znajdującą się wewnątrz skałę. Nieopodal wzniesiono także największy w Izraelu meczet Al-Aksa.

Mekka i Medyna

Dla wyznawców islamu najważniejszymi miejscami świętymi są miasta związane z życiem i działalnością Mahometa. O istocie oraz funkcji w życiu religijnym muzułmanów tych miast świadczy zakaz wstępu na terytorium Mekki i Medyny osób nie będących wyznawcami Allaha. Przed powstaniem islamu w Mekce mieściła się świątynia bóstw plemiennych, w której znajdowały się posągi różnych bożków. Mieszkańcy ówczesnej Arabii pielgrzymowali do miasta, aby składać ofiary swoim bóstwom. Wraz z przyjęciem religii monoteistycznej Mahomet usunął z niej wszelkie przejawy bałwochwalstwa wykonane przez ludzi, jednocześnie ustanawiając w tym samym miejscu świątynię Boga Jedynego. Tym samym Mekka stała się centrum świata muzułmańskiego. Natomiast w Medynie, Mieście Proroka, Mahomet spędził ostatnie dziesięć lat życia. To tutaj powstał pierwszy meczet wzorowany na domu Proroka, na terenie którego obecnie znajduje się mauzoleum Mahometa.

Waranasi czyli Benares

Do indyjskiego świętego miasta Waranasi zmierzają wierzący hindusi, aby dokonać rytualnej kąpieli w świętej rzece Ganges. Zabytkowe ghaty prowadzące do rzeki są także miejscami religijnych kremacji. Na przedmieściach dzisiejszego Waranasi, zwanego w historii Benares, Budda wygłosił słynne kazanie. Do dziś miasto oraz drzewo, pod którym miał przemawiać Budda, jest celem licznych pielgrzymek buddystów. Tradycje monoteistyczne uczą, że każdego dnia człowiek zbliża się do Boga. Pozostałe systemy religijne upatrują w istnieniu człowieka dążenie do doskonałości, do wyzwolenia. To dążenie również można traktować jako formę pielgrzymowania.

>>> Tekst pochodzi z „Misyjnych Dróg”. Wykup prenumeratę <<<