Ukraina: wiele zabytków architektury sakralnej jest w opłakanym stanie

Głównym zadaniem mojej książki było pokazanie tego, jak obecnie wyglądają zabytki architektury sakralnej na Ukrainie, niestety wiele z nich jest w opłakanym stanie – mówi ukraiński dziennikarz i podróżnik Dmytro Antoniuk, autor książki „Klasztory rzymskokatolickie na Ukrainie”, która została wydana przy wsparciu Instytutu Polskiego w Kijowie.

„Pierwszą samodzielną podróż odbyłem do Sanktuarium Matki Boskiej Berdyczowskiej w 1992 r. – wtedy też zacząłem interesować się Polską” – opowiadał Antoniuk na kijowskim festiwalu „Książkowy Arsenał”.

>>> Ukraina: odsłonięto pomnik w hołdzie medykom walczącym z COVID-19

Podczas dyskusji zaprezentowano jego książkę “Klasztory rzymskokatolickie na Ukrainie”. „To nie jest typowy przewodnik, a raczej moje podróżnicze wspomnienia (…) Przede wszystkim koncentrowałem się na tym, by pokazać nie jakieś architektoniczne szczegóły zabytków – choć tego też nie brakuje – a ludzi z nimi związanych: kto był założycielem, kto zniszczył” – poinformował Antoniuk.

Autor opisał klasztory, które były zbudowane przed dojściem do władzy bolszewików. Niektóre z nich są dziś zakładami penitencjarnymi, inne szpitalami psychiatrycznymi, a żeby wejść na ich teren, potrzebne jest specjalne pozwolenie – opowiadał. W więzienie przekształcono na przykład klasztor sióstr Brygidek we Lwowie.

Książka zawiera setki zdjęć autorstwa Antoniuka. Podróżnikowi udało się np. uwiecznić na fotografii unikalną rzecz w klasztorze bernardynów we Lwowie, gdzie obecnie mieści się archiwum obwodowe. Na ścianie jednej z byłych cel po remoncie i zbiciu radzieckiego tynku odkryto „graffiti” z XVII albo XVIII wieku. „Cała cela jest pokryta graffiti, są tam różne napisy po łacinie” – opisywał. „Pewnie można by obronić jakąś pracę naukową tylko na podstawie tej celi” – zaznaczył.

>>> EURO 2020: wielki popis angielskiej siły. Ukraina żegna się z turniejem

„Moim głównym zadaniem było pokazanie aktualnego stanu zabytków architektury sakralnej, bo wiele z nich jest w stanie opłakanym i za kilkadziesiąt lat ich już nie będzie, jeśli natychmiast nie zostanie coś zrobione” – powiedział. Dodał, że chciał też zachęcić ludzi, by jechali tam, „dopóki nie jest za późno i dopóki jeszcze można je zobaczyć, chociaż w takim stanie”.

Antoniuk zauważył, że istnieją różne programy mające na celu ratunek tych zabytków, np. program polskiego Instytutu Polonika. Dla przykładu od lat polsko-ukraińskimi siłami trwa restauracja klasztoru ojców jezuitów we Lwowie (obecnie kościół garnizonowy św. Piotra i Pawła).

>>> Ukraina: do Lwowa przywieziono ikonę i relikwie św. Jana Pawła II

„Do niedawna, zwłaszcza w małych miastach, był taki stereotyp: tu stoi polski kościół, to przyjadą Polacy i go odrestaurują. Bardzo często to słyszałem. To nie tak. To nasz wspólny zabytek i my jesteśmy zobowiązani coś dla niego robić, bo znajduje się na Ukrainie” – wskazał autor. Zauważył przy tym, że ta świadomość się zmienia i przywołał przykład właściciela firmy budowlanej w obwodzie tarnopolskim, który za swoje koszty odrestaurowuje porzucone kościoły. „To nasze wspólne pamiątki i my mamy dbać o nich w pierwszej kolejności” – zaapelował.

Autor poinformował, że przedstawiająca 220 klasztorów książka ma też ukazać się w języku polskim.

Zobacz także