Fot. EPA/JIM HOLLANDER
W tym momencie wszelkie przepisy szabatowe zostają unieważnione
Święty powiedział do Moszego: „Posiadam cenny dar w moim skarbcu, dar ten nazywa się Szabat i chciałbym go podarować Israelowi” (Szabat 10b).
Bóg pobłogosławił Szabat i ogłosił go dniem świętym. Wnioskuje się o tym na podstawie wersetu: „Pobłogosławił Bóg siódmy dzień i uświęcił go. Bo w nim zaprzestał wszelkich Swoich czynności, które stworzył do wykonania” (Bereszit 2:3). Przestrzegając Szabatu, okazujemy naszą wiarę w Boga, który stworzył niebo i ziemię. Tak jak Bóg stworzył świat w sześć dni i odpoczywał dnia siódmego, tak i my odpoczywamy siódmego dnia od pracy. Prawo to wywodzi się z wersetu: „Synowie Israela będą przestrzegać Szabatu, aby czynić Szabat przez ich pokolenia wiecznym przymierzem. Pomiędzy Mną a synami Israela jest to znak na zawsze, bo w sześć dni uczynił Bóg niebo i ziemię, w siódmym dniu zaprzestał tworzyć i skierował się ku duchowości” (Szemot 31:16-17).
Oprócz całego piękna i słodyczy, które niesie ze sobą Szabat (a zna ten smak tylko ten, kto go przestrzega), istnieje bardzo wiele przepisów, które regulują nam każdy aspekt związany z tym świętem. Istnieje 39 melachot, czyli 39 czynności zakazanych podczas Szabatu. Dotyczą one ściśle czynności, które były konieczne do budowy Miszkanu na pustyni. Jeden przepis prowadzi nas do wielu wniosków, bo może dotyczyć różnych sytuacji. Dobrym przykładem może być melacha orania. Ktoś może powiedzieć, że mieszka w mieście i nie ma za kamienicą pola. I wtedy do akcji wkraczają nasi mędrcy, którzy mówią nam, że także przeciągnięcie ławki w parku może powodować bruzdy w ziemi, a to już zaliczamy do orania. To samo może nas spotkać przy prowadzeniu wózka z dzieckiem.
Zanim jednak przyjrzymy się melachom, warto zerknąć na inne przepisy dotyczące Szabatu. Wiemy, że kobiety powinny zapalać świece na Szabat. Wiemy, że podczas każdej uczty szabatowej błogosławimy dwie chały, że należy błogosławić wino, czyli zrobić kidusz. Poniżej przyjrzymy się każdemu z tych trzech nakazów. Warto, ponieważ dopiero zaglądając do wnętrza danego nakazu, okazuje się, że nie jest on dosłownie tak prosty jak nam się wydaje. Otóż, gdy mówimy o zapaleniu świec, należy dokładnie wiedzieć, o jakiej godzinie należy to zrobić. Istotne jest też, w jakim pomieszczeniu zapalamy świece (czy może to być np. toaleta?). Co zrobić, jeśli akurat w domu nie ma kobiety? Trzeba też wiedzieć, jakie błogosławieństwo towarzyszy zapaleniu świec. Zanim dwie piękne, pulchne i rumiane chały trafią na nasz stół, trzeba wiedzieć, jak je zrobić. I nawet nie chodzi sposób plecenia chał, ale o przesianie mąki, sprawdzenie jaj, czy nie mają zarodków, czy oddzielenie chala –kawałka surowego ciasta. A i samo błogosławienie chał ma też swoje tradycje.
Oto 39 melachot: melacha orania pól, która obejmuje między innymi kopanie lub robienie bruzd w ziemi. Melacha obsiewania pól zbożem, która obejmuje rzucanie nasion na ziemię uprawną, wykonywanie sadzonek czy usuwanie chwastów. Melacha zbierania plonów, a zaliczamy też do niej zrywanie owoców czy kwiatów oraz koszenie trawnika. Melacha wiązania snopów zboża, która obejmuje np. formowanie wieńca z kwiatów. Melacha młócenia ziarna. Melacha wiania ziarna obejmuje między innymi dzielenie jednego przedmiotu na różne części. Melacha wybierania obejmuje oddzielanie części, których nie potrzebujemy, od tych, które są nam przydatne. Melacha przesiewania przez sito. Melacha mielenia ziarna, która obejmuje m.in. mielenie kawy, pieprzu czy wygładzanie papierem ściernym drewna. Melacha wyrabiania ciasta. Melacha pieczenia, w skład której wchodzi też gotowanie, smażenie grillowanie, prażenie, topienie substancji stałych. Melacha strzyżenia, która obejmuje np. obcinanie paznokci. Melacha wybielania. Melacha czesania surowych materiałów. Melacha farbowania obejmuje np. wywoływanie filmu fotograficznego, malowanie oczu bądź ust oraz używanie lakieru do paznokci. Melacha przędzenia nici. Melacha mesech oznacza czynność przygotowywania krosna do tkania materiału. Melacha osei batei nirim obejmuje szykowanie osnowy krosna tkackiego. Melacha tkania. Melacha rozdzielania na pojedyncze nici. Melacha zawiązywania i rozwiązywania węzłów. Melacha szycia, która obejmuje też sklejanie oraz łączenie zszywaczami papieru. Melacha rozdzierania materiału obejmuje rozdzieranie papieru, tkaniny oraz innych materiałów. Melacha chwytania zwierzęcia w pułapkę. Melacha zarzynania obejmuje także wyciąganie ryb z wody, zabijanie owadów czy zadawanie ran. Melacha obdzierania ze skóry. Melacha garbowania skóry. Melacha obcinania niepotrzebnych kawałków. Melacha zaznaczania linii. Melacha przycinania do właściwych kształtów. Melacha pisania obejmuje zakaz pisania na papierze, drewnie, lodzie, piasku czy zamglonej szybie. Melacha wymazywania napisów. Melacha budowania. Melacha burzenia. Melacha rozpalania ognia. Melacha gaszenia ognia. Melacha ostatniego uderzenia młotem. Melacha przenoszenia przedmiotów, obejmująca zakaz przenoszenia przedmiotów z przestrzeni publicznej w prywatną i odwrotnie.
Wiele jest tych przepisów i są one skomplikowane. Jednak służą nam one do tego, byśmy w odpowiedni sposób mogli czcić dzień święty. Teoretycznie widać tylko masę ograniczeń. Wygląda na to, że w zasadzie lepiej z łóżka nie wstawać, bo można złamać Szabat. Na szczęście nic bardziej mylnego. Bo tak samo jak zakaz używania telefonu, pieniędzy czy jazdy samochodem teoretycznie nas ogranicza, to w praktyce daje nam twolność. Tak, wolność, jakiej nie możemy zaznać w tygodniu, udręczeni mailami, telefonami, ciągłą gonitwą i walką z czasem. Tymczasem te restrykcyjne przepisy okazują się dawać nam spokój i swobodę. W Szabat nie gonimy za nikim i niczym. W Szabat nic nie zaprząta naszej głowy i możemy w stu procentach poświęcić się rodzinie, modlitwie, wypoczynkowi i jedzeniu.
I na koniec sedno judaizmu. Jeśli jesteśmy świadkami, że czyjeś życie bądź zdrowie jest zagrożone – wszelkie przepisy szabatowe zostają w tym momencie unieważnione. Bo nie ma na ziemi cenniejszej rzeczy niż ludzkie życie.
_____________________
Pan Szymon Zadumiński jest podrabinem Gminy Żydowskiej w Poznaniu.
fot. EPA/JIM HOLLANDER
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
| Zobacz także |
| Wasze komentarze |
Wiadomości
Wideo
Modlitwy
Sklep
Kalendarz liturgiczny