fot. PAP/Tomasz Wiktor

Narodowy Dzień Powstań Śląskich – nowe święto państwowe

20 czerwca będziemy obchodzić Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Podczas podpisywania ustawy Andrzej Duda zaznaczył, że w Polsce będą już dwa święta narodowe związane ze zwycięskimi zrywami.

zaproponował wprowadzenie nowego święta państwowego. Prezydent przychylając się do apelu sejmiku województwa mazowieckiego oraz m.in. Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Polski Śląsk, wystąpił z inicjatywą upamiętnienia powstań śląskich w latach 1919-1921 oraz ich uczestników. Nowe święto będzie obchodzone 20 czerwca. Data ta nie jest przypadkowa – to właśnie tego dnia w 1922 roku do Katowic weszły wojska polskie z generałem broni Stanisławem Szeptyckim na czele.

„Mając na uwadze oddanie czci bohaterom, których odwaga umożliwiła powrót części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczypospolitej, kultywowanie pamięci o naszych przodkach walczących o niepodległość i upowszechnienie wiedzy o tych trzech zrywach w świadomości Polaków, ustanowienie 20 czerwca świętem państwowym – Narodowym Dniem Powstań Śląskich – jest w pełni uzasadnione” – czytamy w prezydenckiej ustawie.

Pomnik Powstańców ŒŚląskich w Parku w Katowicach, fot. PAP/Tomasz Wiktor

Zwycięskie zrywy

7 czerwca w otoczeniu samorządowców w siedzibie Akademii Muzycznej w Katowicach Andrzej Duda podpisał ustawę wprowadzającą nowe święto państwowe. To właśnie w tym miejscu w latach 20. XX wieku mieściła się siedziba Sejmu Śląskiego. Podczas podpisywania dokumentu prezydent zaznaczył, że w Polsce będą już dwa święta narodowe związane ze zwycięskimi zrywami: święto Powstania Wielkopolskiego oraz święto Powstań Śląskich.

– Gdyby nie te wielkie czyny zbrojne, gdyby nie bohaterstwo Wielkopolan i Ślązaków, którzy chcieli być częścią odradzającej się Rzeczpospolitej, być może ta Rzeczpospolita nie przetrwałaby nawet tych swoich nieco ponad dwudziestu lat w przez które wtedy istniała w dwudziestoleciu międzywojennym – mówił Andrzej Duda. – Nie byłoby tej wielkości, nie byłoby tego postępu w II Rzeczpospolitej, gdyby nie było możliwości, które dawał Górny Śląsk i zasoby, które tutaj były – dodał prezydent.

Prezydent Andrzej Duda, fot. PAP/Tomasz Wiktor

Dzień wolny od pracy?

20 czerwca będziemy obchodzić Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Nie oznacza to jednak, że dzień ten będzie wolny od pracy. Kwestia dni wolnych od pracy uregulowana jest kompleksowo w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy. „Ustawa o ustanowieniu Narodowego Dnia Powstań Śląskich nie przewiduje zmian w tej ustawie, jak również w żaden inny sposób nie wskazuje na to, by dzień 20 czerwca miał być dniem wolnym od pracy” – tłumaczyła Kancelaria Prezydenta dodając, że „nie ma przesłanek do wnioskowania, iż ustanawiane święto państwowe miałoby być dniem wolnym od pracy”.

Narodowy Dzień Powstań Śląskich to święto państwowe, które ma upamiętniać trzy zrywy z lat 1919–1921 i uczcić pamięć ich „bohaterskich uczestników, którzy wywalczyli przyłączenie części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczypospolitej”.

Historia Powstań Śląskich

Powstania Śląskie to trzy konflikty na Górnym Śląsku pomiędzy ludnością polską i niemiecką w latach 1919-1921. I powstanie wybuchło w sierpniu 1919 r. i zostało stłumione przez Niemcy. II powstanie, w sierpniu 1920 r., osiągnęło swoje cele – rozwiązano niemiecką policję, udało się uzyskać zapewnienie o ukaraniu przywódców antypolskich ekscesów.

Dwa powstania poprzedzały zapowiedziany na marzec 1921 r. plebiscyt, w którym mieszkańcy Górnego Śląska mieli wypowiedzieć się, czy chcą przyłączenia tego regionu do Polski, czy do Niemiec. W głosowaniu dopuszczono udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W związku z tym z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski – 10 tys. Ostatecznie w plebiscycie wzięło udział ok. 97 proc. uprawnionych osób, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski zagłosowało 40,3 proc. głosujących. Po plebiscycie alianci zaproponowali przyznanie Polsce jedynie powiatów pszczyńskiego i rybnickiego.

fot. PAP/Tomasz Wiktor

III Powstanie Śląskie, trwające od maja do lipca 1921 r., było odpowiedzią na niekorzystne dla Polski propozycje podziału Górnego Śląska. Na czele zrywu, w którym wzięło udział ok. 60 tys. Polaków, stanął Wojciech Korfanty. Powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar, na którym głosy oddano za Polską. Do najpoważniejszych starć doszło w okolicach Góry św. Anny. 7 czerwca 1921 na wniosek Komisji Międzysojuszniczej przerwano walki III Powstania Śląskiego i ustalono linię demarkacyjną.

Za koniec III powstania uznaje się dzień 5 lipca 1921 roku. Kilka miesięcy później Rada Ambasadorów zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego – czyli ponad 11 tys. km kw. – zamieszkanego przez ponad 2 mln ludzi, do Polski przyłączono 29 proc. terenu i 46 proc. ludności. W Polsce znalazły się m.in. Katowice, Świętochłowice, Królewska Huta (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczyna. Podział był też korzystny dla Polski gospodarczo – na przyłączonym terenie znalazły się: 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni. Góra św. Anny pozostała jednak w rękach Niemców.

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze