Niemcy: początek procesu beatyfikacyjnego Romano Guardiniego

Archidiecezja Monachium i Fryzyngi otwiera proces beatyfikacyjny pochodzącego z Włoch niemieckiego teologa katolickiego i filozofa religii Romano Guardiniego (1885-1968). Dla całych pokoleń był on największym autorytetem niemieckiego katolicyzmu.

Jego liczne dzieła teologiczne i literackie nie mają w sobie nic z „patetycznych teorii”, lecz zawsze są oparte na religijnym doświadczeniu człowieka, żyjącego w konkretnej rzeczywistości chrześcijańskiej.

Uroczyste otwarcie procesu nastąpi podczas Mszy św. sprawowanej 16 grudnia w monachijskiej katedrze NMP przez kard. Reinharda Marxa. W ramach tej samej liturgii otwarty zostanie na szczeblu diecezjalnym proces beatyfikacyjny publicysty Fritza Gerlicha (1883-1934). 

Ks. Romano Guardini był jednym z najbardziej wpływowych filozofów katolickich XX wieku. Ten wybitny teolog i filozof religii, ceniony profesor i charyzmatyczny kaznodzieja, urodził się 17 lutego 1885 r. w Weronie. Jego ojciec był zamożnym hurtownikiem, matka pochodziła z austriackiego wówczas Tyrolu. Wkrótce rodzina przeniosła się do Moguncji, gdzie ojciec został konsulem generalnym Włoch. Po maturze w 1903 roku Guardini rozpoczął studia chemiczne w Tybindze, potem przeniósł się na wydział ekonomii do Monachium i Berlina. Ale już w 1906 r. zdecydował się ostatecznie na teologię, którą studiował we Fryburgu i Tybindze. Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1910 r. pracował w duszpasterstwie w diecezji mogunckiej, a po uzyskaniu doktoratu w czasie I wojny światowej pracował jako pielęgniarz. Swoją pierwszą książkę „Duch liturgii”, która do dziś należy do klasyki literatury teologicznej, wydał w 1918 roku. Miała ona duży wpływ na późniejszą reformę liturgiczną Soboru Watykańskiego II.

W latach dwudziestych ks. Guardiniego zaliczano do najważniejszych intelektualistów katolickich. Po habilitacji w 1922 r. w Bonn przeniósł się do Berlina, gdzie – w środowisku protestanckim – aż do przejścia na przymusową emeryturę w 1939 – wykładał historię religii i światopoglądu katolickiego.

Ks. Romano Guardini odegrał też ważną rolę w ruchu młodzieży katolickiej „Quickborn”, związanym z zamkiem Rothenfels. Jego członków od 1934 r. śledzili narodowi socjaliści. W 1939 r. ks. Guardini otrzymał oficjalnie zakaz pracy na zamku Rothenfels, a w dwa lata później – zakaz przemawiania, którego jednak nie przestrzegał. Od 1943 do zakończenia wojny filozof spędził „na wygnaniu” u swego przyjaciela Josefa Weigera, proboszcza jednej z małych parafii. Napisał tam ogłoszone już po wojnie rozważania teologiczno-polityczne „Zbawiciele”, w których – podobnie jak w początkach hitlerowskiej Trzeciej Rzeszy – piętnował przejawy totalitaryzmu.

Po 1945 roku ks. Guardini przez trzy lata wykładał filozofię religii i światopoglądu katolickiego w Tybindze, następnie w Monachium, gdzie pracował do 1962 r., gdy złożony chorobą musiał przejść na emeryturę. Ostatnie lata życia spędził w Monachium, gdzie zmarł 1 października 1968 roku.

Wkrótce po jego śmierci cała jego, licząca pięć tysięcy tomów, biblioteka przeszła do Bawarskiej Akademii Katolickiej w Monachium, która od 1970 roku przyznaje nagrody imienia tego teologa. Od 1982 roku trwają prace nad naukowym opracowaniem spuścizny wielkiego teologa. Dotychczas wydano 43 tomy jego dzieł. Imię Guardiniego noszą w Niemczech katedra wydziału filozoficznego Uniwersytetu Ludwika-Maksymiliana w Monachium i utworzona w Berlinie w 2004 roku Fundacja w dziedzinie filozofii religii i światopoglądu katolickiego.

Historyk Fritz Gerlich był w latach 1920-tych redaktorem naczelnym „Münchner Neuesten Nachrichten”, poprzedniczki jednej z największych niemieckich gazet „Süddeutsche Zeitung”. W późniejszych latach był wydawcą pisma, któremu nadał tytuł „Der gerade Weg” (Prosta droga). Stanowiło ono dla niego platformę dla ostrych ataków publicystycznych, mających zapobiec przejęciu władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów. W marcu 1933 Gerlich został aresztowany i osadzony w więzieniu bez procesu. Nocą 1 lipca 1934 został przewieziony do obozu Dachau i tam rozstrzelany.

Zobacz także