Norwegia: obchody 85. rocznicy zdobycia portu w Narwiku [+GALERIA]

W Norwegii trwają obchody 85. rocznicy bitwy o Narwik, miasto portowe w północnej Norwegii. Jutro na Cmentarzu Wojennym w Hakvik odprawiona zostanie Msza św. polowa w intencji poległych w bitwie Polaków. W Norwegii obecna jest polska delegacja z Lechem Parellem, szefem Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i wiceministrem ON Stanisławem Wziątkiem, a także weterani walk o niepodległość RP.

Wczoraj delegacja uczestniczyła w ceremonii złożenia wieńca w miejscu zatopienia niszczyciela ORP „Grom” w fiordzie Ofot. – Składając wieniec „Gromowi”, symbolicznie czcimy wszystkich polskich marynarzy walczących o wolność Norwegii – podkreślił minister Parell, przypominając, że zbudowany w Wielkiej Brytanii „Grom” był jednym z najnowocześniejszych okrętów polskiej floty, a w kampanii norweskiej walczyły też inne okręty: „Orzeł”, „Sobieski”, „Batory” i „Chrobry”.

Podczas ceremonii odczytano listę 59 poległych, minutę ciszy przerwał dźwięk syreny okrętowej. Modlitwę w intencji marynarzy odmówił ks. ppłk Marcin Janocha, szef sekretariatu biskupa polowego.

– Boże, Panie dziejów polecamy Ci dusze marynarzy okrętu ORP „Grom”, którzy na wodach tego fiordu, w służbie Ojczyźnie złożyli najwyższą ofiarę. Niech ich odwaga, wierność i poświęcenie staną się dla nas wzorem, a pamięć o nich niech będzie wiecznie żywa w sercach Polaków – modlił się kapelan Ordynariatu Polowego.

Drugiego dnia obchodów w Centrum Kultury w Narwiku odbyło się seminarium naukowe, a także międzynarodowa uroczystość na miejscowym cmentarzu. Delegacje państw stanowiących w czasie II wojny światowej antyniemiecką koalicję złożyły wieńce przed pomnikiem polskich ofiar. Oprawę zapewniła kompania honorowa 21. Brygady Strzelców Podhalańskich i orkiestra wojskowa z Rzeszowa, które poprowadziły paradę ulicami miasta.

Wieczorem na placu przy muszli koncertowej wystąpił młodzieżowy chór „Scherzo” z Nowego Sącza i orkiestra wojskowa. Podczas koncertu minister Parell wręczył Medale Pro Patria dwudziestu osobom za krzewienie pamięci o polskich bohaterach. Jutro ciąg dalszy uroczystości

***

Bitwa o Narwik (9 kwietnia – 8 czerwca 1940 r.) była starciem morsko-lądowo-powietrznym o port kluczowy dla eksportu szwedzkiej rudy żelaza. Niemcy zajęli miasto pierwszego dnia inwazji, by zabezpieczyć surowce, niezwykle ważne dla przemysłu zbrojeniowego. W odpowiedzi alianci wysłali okręty Royal Navy, francuską piechotę górską, norweskich obrońców oraz Samodzielną Brygadę Strzelców Podhalańskich sformowaną w lutym 1940 r. z polskich żołnierzy ewakuowanych po kampanii wrześniowej 1939 r. do Francji.

W fazie morskiej (10 i 13 kwietnia) brytyjskie niszczyciele, wsparte polskimi „Gromem”, „Błyskawicą” i „Burzą”, zniszczyły dwie grupy niemieckich kontrtorpedowców. 4 maja bombowce He 111 trafiły „Groma”; okręt zatonął w kilka minut, grzebiąc 59 marynarzy.

Walki lądowe toczyły się w arktycznych warunkach: przy śniegu, wichrze i całodobowym świetle dnia polarnego. 28 maja 1940 r. Polacy i Francuzi odbili Narwik, odnosząc pierwsze zwycięstwo aliantów nad Wehrmachtem. Gwałtowne postępy Niemiec we Francji zmusiły jednak aliantów do ewakuacji (operacja „Alphabet”, 3–8 czerwca) i 9 VI miasto ponownie zajęły wojska niemieckie.

Kampania zakończyła się odwrotem aliantów, lecz przyniosła cenne doświadczenia prowadzenia walki w warunkach arktycznych, Niemcom zaś poważne straty – m.in. dziesięć niszczycieli i kilkadziesiąt samolotów. Dla Polski udział w Narwiku miał wymiar symboliczny i psychologiczny: dowodził, że mimo utraty państwa Polacy walczą dalej u boku sojuszników. Pamięć o marynarzach „Groma” i Podhalańczykach na stałe weszła do tradycji Wojska Polskiego, a 4 maja w Norwegii obchodzony jest Dzień Polskich Marynarzy.

Zobacz także