Fot. EPA/ATEF SAFADI

Obchody Wielkiego Czwartku wiernych obrządków wschodnich

Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich obchodzą 2 maja uroczystość Wielkiego Czwartku. W tym roku Wielkanoc wypada u nich 5 maja, czyli pięć tygodni później, niż u katolików.

Czwartek to pierwszy z trzech najważniejszych dni Wielkiego Tygodnia. Cerkiew wspomina wtedy ustanowienie sakramentu eucharystii. W praktyce parafialnej Kościoła prawosławnego rano tego dnia jest sprawowana liturgia św. Bazylego Wielkiego.

W katedrze pod wezwaniem św. Mikołaja w Białymstoku – stolicy regionu gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych – liturgii przewodniczyć będzie ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub.

>>> Abp Szewczuk w Wielki Czwartek połączy nowo poświęconą mirrę z mirrą z II wojny światowej

Wieczorem sprawowane będą jutrznie, w których trakcie czytane są fragmenty Ewangelii, opisujące mękę, ukrzyżowanie i śmierć Chrystusa. Wierni uczestniczący w tych nabożeństwach trzymają w rękach zapalone świece. Mają one w prawosławiu takie znaczenie, jak świece gromniczne w Kościele katolickim. Światło to wierni zabierają do domów, gdzie dymem symbolicznie znaczą progi i obchodzą wszystkie pomieszczenia, aby uczynić tam znak krzyża. Świece te używane są później podczas wszystkich uroczystych modlitw.

W tradycji prawosławnej Wielki Czwartek bywa nazywany czystym. Domostwo powinno być już tego dnia wysprzątane na święta. To także dzień, który tradycyjnie zaczynał się kąpielą, najlepiej w wodzie przyniesionej wczesnym rankiem ze studni, rzeki lub ze strumienia, co miało oczyszczać i dawać zdrowie na cały rok.

Fot. EPA/ATEF SAFADI

>>> Wielki Czwartek: obrzęd obmycia nóg w rodzinie [PORADNIK]

Przez cały Wielki Tydzień w wielu prawosławnych rodzinach zachowywany jest ścisły post. W niektórych – w czwartek, piątek i w sobotę ogranicza się gotowanie potraw, a podstawą jadłospisu są chleb, woda (kompot), warzywa i owoce.

Wielkanoc obrządków wschodnich tylko raz na jakiś czas wypada w tym samym terminie co u katolików. Różnice wynikają z nieco innego sposobu wyliczania daty święta w obu obrządkach. Często prawosławni świętują później, maksymalnie nawet pięć tygodni po katolikach, tak jak w tym roku. Przed rokiem świętowali Wielkanoc tydzień po katolikach.

Katolicy świętują Wielkanoc zawsze w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Cerkiew dodaje do tego jeszcze jeden warunek: niedziela wielkanocna musi przypadać po zakończeniu Paschy żydowskiej (to także święto ruchome), bo dla prawosławnych oba święta są silnie ze sobą związane.

Fot. EPA/ATEF SAFADI

Data tegorocznej Wielkanocy obrządków wschodnich wpływa na cerkiewne święto ku czci proroka Gabriela, patrona dzieci i młodzieży. Obchodzone jest ono 3 maja w Zwierkach (Podlaskie); zgodnie ze wschodnią tradycją uroczystości rozpoczynają się dzień wcześniej wieczorem (czyli 2 maja), rokrocznie zdążają na nie wierni w pielgrzymkach. W tym roku święto zostało przeniesione na tydzień poświąteczny i dzień 11 maja.

Prawosławie jest drugim co do liczby wiernych wyznaniem w Polsce. Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 r. przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić odpowiedzi) ok. 151,7 tys. osób.

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze