Papież do naukowców o wyzwaniach współczesnej cywilizacji

Na wyzwania związane z wpływem człowieka na jego środowisko naturalne a także ze sztuczną inteligencją zwrócił uwagę Ojciec Święty w niewygłoszonym, ale przekazanym przemówieniu do członków Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Akademii Nauk.

Szanowny Panie Prezesie, Wasza Eminencjo!

Szanowni Panie i Panowie!

Serdecznie witam członków Papieskiej Akademii Nauk, a w sposób szczególny witam nowych członków. Wasze rozeznanie i wiedza są bardzo ważne w złożonym świecie, w którym żyjemy. Dziękuję prezesowi Joachimowi von Braunowi i kanclerzowi kardynałowi Peterowi Turksonowi oraz członkom Akademii za zwrócenie uwagi na kwestię Antropocenu i sztucznej inteligencji jako przedmiotu studium i omówienia podczas tegorocznego Zgromadzenia Plenarnego.

Wszyscy jesteśmy coraz bardziej zaniepokojeni głębokim wpływem ludzkości na przyrodę i systemy ziemskie. Dowiedziałem się, że jeden z was, Paul Crutzen, opisując te wpływy na stworzoną naturę, określił je zbiorczo jako stanowiące Erę Antropocenu. Członkowie waszej Akademii byli więc jednymi z pierwszych, którzy określili skumulowany wpływ działalności człowieka na stworzenie i zbadali związane z nim zagrożenia i problemy. Rzeczywiście, antropocen ujawnia swoje coraz bardziej dramatyczne konsekwencje dla przyrody i ludzi, zwłaszcza poprzez kryzys klimatyczny i utratę różnorodności biologicznej.

Jestem zatem wdzięczny, że Papieska Akademia Nauk nadal koncentruje swą troskę na takich kwestiach, zwłaszcza w odniesieniu do ich implikacji dla ubogich i pokrzywdzonych. Nauki ścisłe, dążąc do poznania i zrozumienia świata fizycznego, nigdy nie mogą zapominać o tym, jak ważne jest wykorzystywanie tej wiedzy do służenia i umacniania godności jednostek i całej ludzkości.

>>> Watykan: dwóch naukowców z Hiszpanii laureatami Nagrody Ratzingera

Ponieważ nasz świat stoi w obliczu poważnych wyzwań społecznych, politycznych i środowiskowych, wyraźnie widzimy potrzebę szerszych ram, w których integracyjny dyskurs publiczny jest nie tylko oparty na różnych dyscyplinach naukowych, ale także na udziale wszystkich warstw społeczeństwa. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuję i pochwalam dążenie Akademii do zwrócenia uwagi na ludzi zmarginalizowanych i ubogich na swoich różnych konferencjach oraz do włączenia rdzennej ludności i jej mądrości do swego dialogu.

Tegoroczne Zgromadzenie Plenarne zajmuje się również pojawiającą się nową nauką i innowacjami oraz związanymi z nimi możliwościami dla nauki i zdrowia planetarnego. Myślę tu szczególnie o wyzwaniach związanych z postępem w dziedzinie sztucznej inteligencji. Taki rozwój może okazać się korzystny dla ludzkości, na przykład poprzez rozwój innowacji w dziedzinie medycyny i opieki zdrowotnej, a także pomagając w ochronie środowiska naturalnego i umożliwienie zrównoważonego wykorzystania zasobów w świetle zmian klimatu. Jednak, jak zdajemy sobie sprawę, może to mieć również poważne negatywne konsekwencje dla ogółu populacji, zwłaszcza dzieci i osób dorosłych znajdujących się w trudnej sytuacji. Ponadto należy zdawać sobie sprawę z zagrożenia związanego z manipulacyjnymi zastosowaniami sztucznej inteligencji do kształtowania opinii publicznej, wpływania na wybory konsumenckie i ingerowania w procesy wyborcze.

Wyzwania te przypominają nam o niezmiennie ludzkim i etycznym wymiarze wszelkiego postępu naukowego i technologicznego. Chciałbym zatem raz jeszcze wyrazić troskę Kościoła o to, że „przyrodzona godność każdej osoby i braterstwo, które łączy nas jako członków jednej rodziny ludzkiej, muszą leżeć u podstaw rozwoju nowych technologii … Rozwój technologiczny, który nie prowadzi do poprawy jakości życia całej ludzkości, a wręcz przeciwnie, pogłębia nierówności i konflikty, nigdy nie może być uznany za prawdziwy postęp” (Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2024, 2). Z tego punktu widzenia wpływ form sztucznej inteligencji na poszczególne narody i wspólnotę  międzynarodową wymaga większej uwagi i badań. Cieszę się, że Papieska Akademia Nauk pracuje ze swojej strony nad zaproponowaniem odpowiednich przepisów w celu zapobiegania zagrożeniom i wspierania korzyści w tej złożonej dziedzinie.

Drodzy przyjaciele, w czasach, gdy zdają się dominować kryzysy, wojny i zagrożenia dla światowego bezpieczeństwa, wasz cichy wkład w postęp wiedzy w służbie naszej rodziny ludzkiej jest tym ważniejszy dla sprawy globalnego pokoju i współpracy międzynarodowej. Dziękuję wam za udział w pracach Akademii i składam wam moje modlitewne życzenia powodzenia w obradach obecnego Zgromadzenia Plenarnego. Dla Was, waszych rodzin i wszystkich związanych z waszą ważną pracą proszę o obfite błogosławieństwo Boże. I proszę, abyście pamiętali o mnie w swoich modlitwach. Dziękuję.

Zobacz także