Parafialne rady ekonomiczne – jakie mają zadania i kompetencje? 

Rada ekonomiczna na podstawie prawa kanonicznego (kan. 537 KPK) powinna istnieć w każdej parafii. Jej głównym zadaniem jest pomoc proboszczowi w administrowaniu dobrami materialnymi.  

Przywołany kanon 537 Kodeksu Prawa Kanonicznego podaje: 

W każdej parafii powinna być rada do spraw ekonomicznych, która rządzi się nie tylko przepisami prawa powszechnego, lecz także normami wydanymi przez biskupa diecezjalnego. Wierni dobrami zgodnie z tymi normami świadczą proboszczowi pomoc w administrowaniu dobrami parafialnymi z zachowaniem przepisu kan. 532. 

Warto dodać, że rada ekonomiczna parafii nie jest osobą prawną i nie ma prawa reprezentowania parafii wobec czynności prawnych, chyba że inne są postanowienia biskupa. Zarządcą i reprezentantem prawnym majątku parafii jest proboszcz (por. kan. 540 i 532 KPK).  

Kto może być członkiem rady ekonomicznej? 

W statusach ekonomicznych rad parafialnych czytamy, że rada ekonomiczna powinna składać się przynajmniej z trzech doradców, a maksymalnie z siedmiu. Liczba członków rady ekonomicznej zależna jest od wielkości parafii, w której funkcjonuje rada. Powinny być to osoby świeckie, które są praktykującymi katolikami, mają w środowisku lokalnym dobą opinię, mieszkają na terenie parafii i są zorientowane w zagadnieniach ekonomiczno-finansowych. Zaleca się także, by przynajmniej jeden członek rady był równocześnie członkiem parafialnej rady duszpasterskiej. Działalność członków rady jest bezinteresowna. Zwrot kosztów następuje, jeśli były one poniesione w celach parafialnych. Rada ma charakter doradczy, dlatego członkostwo w niej nie pociąga za sobą żadnej odpowiedzialności cywilnej ani finansowej. 

Członkowie rady ekonomicznej nie powinni być zależni finansowo od proboszcza (np. wikariusze, katecheci, kościelni). Nie powinni być też spokrewnieni lub spowinowaceni z proboszczem (do czwartego pokolenia).   

Kadencja rady trwa 4 lata. W przypadku zmiany proboszcza nowy proboszcz współpracuje z dotychczasową radą albo, po dokładnym rozeznaniu, powołuje nowy skład rady. Po upływie kadencji zalecana jest przynajmniej częściowa zmiana składu rady. Natomiast w przypadku śmierci proboszcza rada współpracuje z dziekanem, który jest odpowiedzialny za parafię do czasu objęcia jej przez nowego proboszcza. 

Przed objęciem funkcji członkowie Rady składają podczas niedzielnej mszy św. przyrzeczenie: 

Ja N.N. przyrzekam Bogu Wszechmogącemu w Trójcy Świętej Jedynemu, że powierzoną mi funkcję członka parafialnej rady ekonomicznej będę wypełniał sumiennie i rzetelnie oraz  zgodnie z przepisami prawa. Tak mi dopomóż Bóg oraz ta Święta Ewangelia, której ręką dotykam. 

Członek rady może zostać z niej usunięty, jeśli wywołałby publiczne zgorszenie lub byłby nieobecny na trzech spotkaniach rady – i byłaby to nieobecność nieusprawiedliwiona. Wówczas proboszcz w konsultacji z radą może podjąć decyzje o usunięciu. Członkostwo wygasa także w przypadku przekroczenia 70. roku życia.  

>>> Papież Franciszek na spotkaniu „Ekonomia Franciszka” w Asyżu [+GALERIA]

Jakie są zadania i kompetencje parafialnej rady ekonomicznej? 

Raz w roku rada ekonomiczna powinna zaopiniować budżet na następny rok, a także złożyć sprawozdanie finansowe z przychodów parafii i poniesionych kosztów. Sposób składania sprawozdania określa biskup, najczęściej jednak podpisana księga sprawozdaniowa składana jest w kurii. Rada powinna także zgłaszać działalność gospodarczą parafii. 

Proboszcz zobowiązany jest do wysłuchania opinii rady w  sprawach dotyczących remontów obiektów parafialnych, a także budowy nowych obiektów i rozbiórki już istniejących oraz zmiany przeznaczenia budynków. Doradztwo dotyczy także sposobu zarządzania mieniem, a więc kupna i sprzedaży gruntów i nieruchomości, dzierżawy gruntów oraz najmu budynków parafialnych. Podobnie jest z decyzjami w sprawie angażowania stałych i czasowych pracowników parafialnych. Poza tym proboszcz wysłuchuje opinii rady także w przypadku konieczności zaciągania kredytów, jednak wysokość kredytu nie może przekroczyć możliwości spłaty zadłużenia przez parafię w ciągu jednego roku. 

Zebrania rady ekonomicznej maja miejsce co najmniej raz na kwartał, jeśli jednak jest to konieczne – to mogą odbywać się częściej. Wszyscy członkowie rady o spotkaniu powinni być powiadomieni przez proboszcza co najmniej 7 dni przed spotkaniem rady. Przewodniczącym obrad jest proboszcz i to on ustala porządek spotkania. Ponadto w czasie każdego spotkania powinien być przewidziany czas na wolne głosy. 

Wszyscy uczestnicy spotkań zobowiązani są do zachowania tajemnicy odnośnie do omawianych spraw, chyba że z natury rzeczy wynika ich publiczny charakter. Każde spotkanie jest protokołowane, a księga protokołów jest przechowywana w archiwum parafialnym, by można było ją przedstawić do wglądu podczas wizytacji kanonicznej. 

W jaki sposób podejmowane są decyzje i do jakich dokumentów powinna mieć wgląd rada? 

Ustalenia parafialnej rady ekonomicznej są pomocą dla proboszcza, który podejmuje decyzje. Jeśli jednak większość członków rady, czyli 2/3 głosów, jest przeciwna decyzji proboszcza, sprawę należy przedstawić w kurii, by tam została rozstrzygnięta. 

Ze względu na charakter działalności ekonomiczna rada parafialna powinna mieć wgląd do inwentarza dóbr parafialnych, wypisów z ksiąg wieczystych potwierdzających własność nieruchomości należących do parafii, umów pracowniczych, umów najmu i dzierżawy, a także polis ubezpieczeniowych oraz dokumentów dotyczących opłat za wodę, gaz, elektryczność, ogrzewanie itp. Ponadto członkowie rady ekonomicznej powinni mieć możliwość wglądu do korespondencji z kurią dotyczącą spraw ekonomicznych parafii oraz księgi protokołów posiedzeń parafialnej rady ekonomicznej. 

Prawo dysponowania parafialnym kontem bankowym ma proboszcz, a pełnomocnikami są: wyznaczony przez proboszcza członek parafialnej rady ekonomicznej i każdorazowy dziekan, a w przypadku parafii dziekańskiej wicedziekan. 

  

Zobacz także