Ubodzy pożegnają Franciszka. Jak będzie przebiegał pogrzeb?

Wierni na Placu Świętego Piotra pożegnają Biskupa Rzymu Franciszka w sobotę 26 kwietnia podczas uroczystej Mszy św., która rozpocznie się o godzinie 10.

Papież zostanie pochowany zgodnie z nowymi przepisami, które sam zatwierdził w kwietniu ubiegłego roku. Nowe obrzędy mają uwydatnić, że pogrzeb Biskupa Rzymu jest pogrzebem pasterza i ucznia Chrystusa, a nie możnego tego świata.

Msza św. przed Bazyliką

Abp Diego Ravelli, mistrz papieskich ceremonii liturgicznych, ogłosił we wtorek, że uroczysta Msza św. pogrzebowa Franciszka rozpocznie się przed Bazyliką Św. Piotra w sobotę, 26 kwietnia 2025 r. o godzinie 10:00. Będzie to zarazem pierwszy dzień nowenny żałobnej (Novendiali) – czyli dziewięciu Mszy św. w kolejnych dziewięciu dniach za duszę Franciszka.

Liturgii pogrzebowej przewodniczyć będzie kard. Giovanni Battista Re, dziekan Kolegium Kardynalskiego, który również wygłosi homilię. Mszę św. pogrzebową będą koncelebrować patriarchowie i kardynałowie, arcybiskupi i biskupi, prezbiterzy.

Na zakończenie Mszy św. zostanie odśpiewana Litania do Wszystkich Świętych, a po niej nastąpi modlitwa Kościołów wschodnich oraz Responsorium.

Wtedy – może to być około godz. 12.00 – zakończy się uroczystość Mszy świętej i trumna z ciałem Franciszka zostanie przeniesiona do Bazyliki Świętego Piotra, a stamtąd na otwarty samochód, który zawiezie ją głównymi ulicami miasta do Bazyliki Matki Bożej Większej – miejsca pochówku.

Trasa przejazdu trumny z ciałem Franciszka

Będzie to pierwszy od ponad stu lat pogrzeb papieża poza Bazyliką Watykańską, od czasu pochowania Leona XIII w Bazylice Laterańskiej w 1903 roku.

Władze Rzymu podały przebieg ostatniej ziemskiej trasy Papieża Franciszka. Trumna z jego ciałem będzie przewożona głównymi ulicami miasta. Z Watykanu ciało przejedzie od Bazyliki Św. Piotra do mostu Ponte Galeria, następnie Corso Vittorio Emmanuele do Placu Weneckiego, potem przez Fora Cesarskie (Fori Imperiali) obok Koloseum przez Via Labicana dotrze do Bazyliki Papieskiej Św. Jana na Lateranie – katedry biskupa Rzymu – a stamtąd Via Merulana do Bazyliki Matki Bożej Większej. Częściowo trasa będzie pokrywać się z Via Papalis, którą w czasach średniowiecznych papieże podążali obejmując urzędowanie.

Nie przewiduje się możliwości pochodu wiernych za trumną. Jedynie członkowie Domu Papieskiego – duchowni i świeccy współpracownicy Papieża – będą mogli podążać za trumną. Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej przewiduje, że przejazd trumny z ciałem Papieża może potrwać około pół godziny.

Wierni będą mogli pożegnać trumnę z ciałem Franciszka z trasy przejazdu, zza ustawionych barierek.

Wzdłuż całej trasy przejazdu będą kamery Mediów Watykańskich i będzie ją można śledzić w telewizji oraz internecie.

Pochówek w Bazylice Matki Bożej Większej

Przewiduje się, że przed godziną 14 trumna dotrze do Bazyliki Matki Bożej Większej, gdzie powitają ją ubodzy i bezdomni, a następnie zostanie wniesiona do Kaplicy Paulińskiej. Tam znajduje się ikona Matki Bożej Salus Populi Romani – Ocalenie Ludu Rzymskiego – przed którą Franciszek wielokrotnie się modlił, m.in. przed i po każdej swojej podróży apostolskiej.

Trumna z ciałem Franciszka oraz umieszczonym na niej zdjęciem Papieża zostanie ustawiona na chwilę przed ikoną, aby pożegnać się z Maryją w tym wizerunku. Następnie zostanie złożona w grobie obok tej kaplicy, znajdującym się – zgodnie z wolą Franciszka – w ziemi. Na nagrobku jest płyta z liguryjskiego kamienia z napisem „Franciscus”. To również wykonanie woli Papieża.

Ostatnie pożegnanie trumny papieża z wizerunkiem Maryi będzie transmitowane. Sama ceremonia złożenia trumny w grobie będzie mieć natomiast charakter prywatny i nie będzie transmitowana. Po południu tę bazylikę oraz grób Papieża odwiedzą kardynałowie. Będą się modlić za duszę Franciszka m.in. przed obrazem Salus Populi Romani.

Rzesze wiernych

W uroczystości może wziąć udział ponad 250 tys. wiernych. Tego dnia w Watykanie trwać będzie też Jubileusz Nastolatków, na który zapisało się już kilka tygodni temu 80 tys. osób z całego świata.

Z tego powodu, a także z uwagi na obrzędy przeniesienia trumny papieża do Bazyliki już w tygodniu wprowadzono szczególne środki bezpieczeństwa. Częściowo zamknięty został ruch na Via della Conciliazione, ulicy prowadzącej do Watykanu. Wszędzie widać większe siły policji i żandarmerii. Trasa przejazdu trumny z ciałem papieża zostanie odgrodzona barierkami.

Samo wydarzenie relacjonować będą setki redakcji z całego świata i tysiące dziennikarzy, którzy już na drugi dzień po śmierci Franciszka tłumnie zaczęli zjeżdżać do Rzymu. Do piątkowego popołudnia około 2700 dziennikarzy akredytowało się na uroczystości pogrzebowe Papieża.

Papieża pożegnają przywódcy państw i bezdomni

Jak poinformował watykański Sekretariat Stanu, swój udział w uroczystościach pogrzebowych Papieża Franciszka zapowiedziało już 130 delegacji państwowych, wśród których jest ok. 50 prezydentów i 10 monarchów. W pierwszym rzędzie siedzieć będzie delegacja Argentyny, ojczyzny zmarłego Papieża, następnie – Włoch. Pozostałe – kolejno alfabetycznie, według alfabetu francuskiego.

W związku z tym w Rzymie i wokół Watykanu zaostrzone będą środki bezpieczeństwa. W trakcie uroczystości poruszanie się w miejscach, gdzie odbywać się będą wydarzenia pogrzebu będzie utrudnione.

W Bazylice Matki Bożej Większej trumnę z ciałem Franciszka powita kilkadziesiąt osób – bezdomnych, ubogich, migrantów, więźniów. Każdy z nich będzie trzymał w rękach symbol pożegnania – białą różę. W ten sposób ci najbardziej zmarginalizowani będą mieli przywilej pożegnania się jako ostatni z Papieżem, który zawsze upominał się o ich prawa, o to by ich dostrzegano.

Ponad 130 tys. pożegnało Papieża w Bazylice

Od momentu przeniesienia trumny z ciałem Franciszka do Bazyliki św. Piotra w środę o godz. 11.00 ponad 130 tysięcy wiernych pożegnało Franciszka w watykańskiej Bazylice. Świątynia była przez te dni otwarta niemal całą dobę, z około półtroagodzinną przerwą, a rzesza wiernych nieustannie płynęła przez główną nawę pod ołtarz konfesji, gdzie ustawiona była trumna z ciałem.

Wierni mogli przychodzić do Bazyliki do godz. 19.00, potem o godz. 20 zaplanowano obrzędy zamknięcia trumny.

Nowe zasady pogrzebu

Celebracja obrzędów związanych z pogrzebem i pochówkiem odbywa się według nowych zasad zatwierdzonych przez Franciszka w kwietniu ubiegłego roku w dokumencie Ordo Exsequiarum Romani Pontificis. Zmienił on niektóre zasady opublikowane w 2000 roku i zatwierdzone przez Jana Pawła II oraz zmiany wprowadzone na pogrzebie Benedykta XVI w 2023 roku.

Część tych zasad już zastosowano. Zgodnie z nowymi przepisami stwierdzenie zgonu Franciszka nastąpiło w prywatnej kaplicy papieża, a nie w jego pokoju, a ciało zmarłego już tam, przed przeniesieniem do Bazyliki Watykańskiej, zostało złożone w pojedynczej drewnianej trumnie i wewnętrznej cynkowej. Z obrzędów wyeliminowano przeniesienie ciała do Pałacu Apostolskiego.

Bez katafalku

Kolejną zmianą jaką zastosowano na polecenie Franciszka było wystawienie jego ciała w Bazylice już w trumnie, a nie na samym katafalku. Trumna zostanie zamknięta w piątek wieczorem na uroczystości zamkniętej. I już, zgodnie z decyzją Franciszka, trumna z cyprysu nie będzie już składana w trumnach ołowianej i dębowej, jak czyniono to w przypadku poprzednich papieży. Na tym etapie ciało papieża znajduje się już bowiem w dwóch zamkniętych trumnach: cynkowej i drewnianej.

Msza św. pogrzebowa Franciszka będzie jednocześnie pierwszą mszą w ramach tzw. Novendiali, czyli dziewięciu Mszy św. odprawianych kolejno przez dziewięć dni za duszę zmarłego papieża.