Polacy, którzy odeszli w minionym roku

Przypominamy ludzi kultury i nauki, polityków, ważnych przedstawicieli życia społecznego, którzy zmarli w minionych 12 miesiącach.

Listopad 2017

1.11. – Ks. Ignacy Piwowarski – nieformalny kapelan „Solidarności” wspierający stanie wojennym internowanych, nazywany „beskidzkim Popiełuszką” – miał 76 lat.

5.11. – Prof. Walery Pisarek – językoznawca i prasoznawca, specjalista w dziedzinie komunikowania masowego i socjolingwistyki, więzień stalinowski – miał 86 lat.

5.11. – Roman Bratny (właśc. Roman Mularczyk) – polski prozaik, poeta, publicysta i scenarzysta filmowy, autor m.in. powieści „Kolumbowie rocznik 20”, którą zekranizował Janusz Morgenstern – miał 96 lat.

6.11. – Marek Frąckowiak – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, znany m.in. z serialu „Alternatywy 4”, filmów „Ogniem i mieczem” i „Popiełuszko” – miał 67 lat.

8.11. – Janusz Kłosiński – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy; od 5 listopada 1961 r. kreował postać Józefa Jabłońskiego w powieści radiowej „W Jezioranach” emitowanej w Programie 1 Polskiego Radia – miał 96 lat.

16.11. – O. Eugeniusz Juretzko – oblat, pierwszy biskup diecezji Yokadouma w Kamerunie; wybudował ok. 60 szkół podstawowych i jedną średnią, 16 przychodni i szpital – miał 78 lat.

17.11.- Zbigniew Tryczyński – więzień KL Auschwitz, przywieziony do obozu pierwszym transportem 14 czerwca 1940 r. – otrzymał numer obozowy 276; po wojnie ukończył Akademię Górniczo-Hutniczą i pracował w krakowskim Biurze Studiów i Projektów Górniczych – miał 96 lat.

17.11. – Płk Franciszek Kornicki – oficer Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, ostatni dowódca polskiego dywizjonu z okresu II wojny światowej; we wrześniu 2017 r. Kornicki zwyciężył w plebiscycie Muzeum Królewskich Sił Powietrznych i dziennika „The Telegraph” na bohatera wystawy z okazji stulecia RAF – miał 100 lat.

28.11. – Edward Kalisz – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, od 2011 r. występujący we wrocławskim Teatrze Współczesnym – miał 66 lat.

30.11. – Maciej Kijowski – operator filmowy, autor zdjęć do ponad 50 filmów i seriali m.in. „Komedii małżeńskiej”, „Diabła”, „Dwóch ludzi z szafą” i „Plebanii” – miał 82 lata.

Grudzień 2017

2.12. – Prof. Jerzy Kłoczowski – historyk, mediewista; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego; działacz „Solidarności”, w latach 1989-90 przewodniczący Komitetu Obywatelskiego Lubelszczyzny; sędzia Trybunału Stanu; senator; inicjator i wieloletni dyrektor Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej – miał 93 lata.

5.12. – Włodzimierz Strzemiński – prawnik, działacz NSZZ „Solidarność” i Solidarności Walczącej; opozycjonista z czasów PRL – miał 66 lat.

6.12. – Witold Stanisław Michałowski – inżynier, ekspert w dziedzinie geopolityki paliwowo-energetycznej, pisarz, dziennikarz, podróżnik, i publicysta; od 1995 r. redaktor naczelny kwartalnika „Rurociągi” i działacz na rzecz suwerenności paliwowo-energetycznej Polski – miał 78 lat

13.12. – Jan „Yach” Paszkiewicz – twórca wideoklipów polskich wykonawców i zespołów muzycznych; współorganizator Yach Festiwal będącego przeglądem teledysków – miał 59 lat.

15.12. – Kazimierz Piechowski – uciekinier z niemieckiego obozu Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej, więzień okresu stalinowskiego. Świadek historii i autor wstrząsających wspomnień obozowych zatytułowanych „Byłem numerem…” – miał 98 lat.

17.12. – Leszek Aleksander Moczulski – poeta, autor tekstów piosenek wykonywanych m.in. przez „Skaldów” („Cała jesteś w skowronkach”, „Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał”, „Szanujmy wspomnienia”) i Marka Grechutę („Korowód”, „Magia obłoków”) – miał 79 lat.

20.12. – Maciej Miatkowski – uczestnik Grudnia’70, działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i „Solidarności” Stoczni Gdańskiej; więzień w stanie wojennym – miał 76 lat.

20.12. – Prof. Henryk Cioch – prawnik, sędzia Trybunału Konstytucyjnego – miał 66 lat.

25.12. – Bp Stanisław Kędziora – biskup senior diecezji warszawsko-praskiej, wcześniej był biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej, wikariuszem generalnym i przewodniczącym Wydziału Nauki Katolickiej Kurii Metropolitalnej Warszawskiej, członkiem Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów oraz Rady ds. Ekonomicznych – miał 83 lata.

26.12. – Paweł Leoniec – śpiewak operowy, tenor, solista Opery Nova w Bydgoszczy – miał 96 lat.

28.12. – Piotr Maria Boroń – działacz niepodległościowy, związkowy i społeczny. Propagator historii I i II wojny światowej. Wicedyrektor Muzeum Armii Krajowej w Krakowie w latach 2001-08 – miał 62 lata.

Styczeń 2018

1.01. – Prof. Zbigniew Osiński – teatrolog i historyk teatru, badacz twórczości Jerzego Grotowskiego – miał 79 lat.

2.01. – Tomasz Sarnecki – grafik, który w 1989 r. zmienił plakat Mariana Stachurskiego z roku 1959 do filmu „W samo południe” z Gary Cooperem, w plakat wyborczy „Solidarności”; prezes Stowarzyszenia Historycznego „Cytadela”, autor opracowań, artykułów, prezentacji i wystaw historycznych – miał 51 lat.

3.01. – Bolesław Mieczysław Hozakowski – „Pomorski”, „Mietek”, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski członek Rady Naczelnej oraz wiceprezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – miał 94 lata.

9.01. – Bogusław Banaszak – konstytucjonalista, sędzia Trybunału Stanu, członek Komisji Weneckiej, twórca i dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Zielonogórskiego – miał 63 lata.

11.01. – Jerzy Ciemniewski – prawnik i polityk, doktor habilitowany nauk prawnych, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm I, II i III kadencji, sędzia Trybunału Konstytucyjnego – miał 79 lat.

21.01. – Lidia Ostałowska – reportażystka, dziennikarka, pisarka, związana z tygodnikiem „itd” (do stanu wojennego) i „Gazetą Wyborczą” – miała 64 lata.

22.01. – Donat Doliwa – ostatni więzień hitlerowskiego obozu na łódzkim Radogoszczu; współpracownik łódzkiego Muzeum Tradycji Niepodległościowych – miał 96 lat

31.01. – Prof. Jerzy Jedlicki – socjolog, historyk, badacz dziejów polskiej inteligencji i działacz opozycji w okresie PRL-u – miał 87 lat.

31.01 – Płk Andrzej Jeziorski – polski lotnik, uczestnik II wojny światowej, działacz polonijnych środowisk kombatanckich – miał 95 lat.

Luty 2018

1.02. – Wojciech Wójcik – reżyser filmowy i scenarzysta, twórca m.in. „Karate po polsku”, „Trójkąta bermudzkiego” i serialu „Ekstradycja” – miał 75 lat.

4.02. – Wojciech Pokora – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, reżyser teatralny, jeden z ulubionych aktorów Stanisława Barei – miał 83 lata.

7.02. – Mieczysław Święcicki – pieśniarz i aktor, artysta Kabaretu „Piwnica Pod Baranami”, nazywany Księciem Nastroju – miał 81 lat.

8.02. – Jakub Erol – grafik, autor plakatów filmowych, teatralnych, społecznych, ilustrator, projektant scenografii i twórca okładek książkowych – miał 77 lat.

14.02. – Antoni Krauze – reżyser filmowy, twórca m.in. „Monidła”, „Palca Bożego”, „Prognozy pogody”, „Akwarium”, „Czarnego czwartku” i „Smoleńska” – miał 78 lat.

16.02. – Paweł Krzystolik – nestor polskiej nauki górniczej, znawca problematyki bezpieczeństwa w kopalniach, światowej klasy specjalista w zakresie zwalczania zagrożeń wybuchami metanu i pyłu węglowego, autor ok. 100 patentów – miał 84 lata.

20.02. – Agnieszka Kotulanka – polska aktorka filmowa i teatralna – znana m.in. z telenoweli „Klan” – wykonawczyni piosenki aktorskiej – miała 61 lat.

27.02. – Daniel Kozdęba – prezydent Mielca od 2014 r., a wcześniej m.in. doradca minister edukacji narodowej i sportu Krystyny Łybackiej – miał 42 lata.

Marzec 2018

4.03. – Ppor. Wiktor Sumiński, ps. Kropidło – Żołnierz Wyklęty działający w Ruchu Oporu Armii Krajowej w latach 1945-47, więzień stalinowski skazany na karę śmierci – miał 96 lat.

6.03. – Julian Jacek Leszczyński – malarz, rysownik i felietonista związany z Bielskiem-Białą – miał 82 lata.

8.03. -Jan Krupski – poeta, taternik, alpinista, instruktor narciarski, ratownik górski i przewodnik tatrzański, uczestnik kampanii wrześniowej – miał 93 lata.

9.03. – Ewa Jeglińska – łączniczka Armii Krajowej, współzałożycielka Muzeum Teatralnego w Warszawie, uczestniczka opozycji demokratycznej w PRL – miała 98 lat.

30.03. – Mjr Józef Węgiel – ostatni uczestnik walk pod Mławą we wrześniu 1939 r., żołnierz 80. Pułku Piechoty Strzelców Nowogródzkich – miał 103 lata

Kwiecień 2018

2.04. – Zbigniew Łapiński – pianista, kompozytor, członek tria, do którego należeli również Jacek Kaczmarski i Przemysław Gintrowski, autor muzyki piosenek Jacka Kaczmarskiego np. „Somosierra”, „Wigilia na Syberii” i „Czerwony autobus”, „Nie widzą, nie wiedzą” – miał 70 lat.

3.04. – Leszek Allerhand – były główny lekarz polskiej kadry olimpijskiej w sportach zimowych, uciekinier z getta lwowskiego – miał 87 lat.

3.04. – Mieczysław Hańderek – rzeźbiarz związany m.in. z Bielskiem-Białą – miał 88 lat.

6.04. – Antoni Pszoniak – aktor m.in. krakowskiego Teatru Starego, warszawskich „Studio” i „Ateneum” – miał 87 lat.

8.04. – Kazimierz Zając – były więzień niemieckich obozów Auschwitz – do którego został deportowany w pierwszym transporcie Polaków 14 czerwca 1940 r. – oraz Buchenwald – miał 94 lata.

9.04. – Stefan Mustafa Abramowicz – ostatni ułan Rzeczypospolitej z 1. Szwadronu Tatarskiego 13. Pułku Ułanów Wileńskich- miał 103 lata.

13.04 – Zbigniew Bujarski – kompozytor i malarz, współtwórca Krakowskiej Szkoły Kompozytorskiej – miał 84 lata.

17.04. – Stanisław Likiernik ps. Stach – żołnierz Kedywu Armii Krajowej, powstaniec warszawski, kawaler orderu Virtuti Militari, pierwowzór postaci „Kolumba” w powieści R. Bratnego „Kolumbowie rocznik 20” – miał 95 lat.

25.04. – Henryk Prajs – ostatni żyjący żołnierzem 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich w składzie Suwalskiej Brygady Kawalerii, który brał udział w Wojnie Obronnej 1939 roku – miał 101 lat.

28.04. – Kazimierz Boczek – żołnierz NSZ, kombatant – miał 91 lat.

Maj 2018

1.05. – Wanda Wiłkomirska – skrzypaczka, pedagog, uczestniczka Powstania Warszawskiego – miała 89 lat.

17.05. – Maciej Maciejewski – aktor teatralny i filmowy – miał 103 lata.

23.05. – Płk Mieczysław Herod – jeden z ostatnich żołnierzy Andersa – miał 100 lat.

29.05. – Roman Paszkowski – dziennikarz radiowy, sportowy sprawozdawca, komentator, znawca wielu dyscyplin sportu, szczególnie siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej, futbolu i tenisa – miał 97 lat.

Czerwiec 2018

3.06. – Robert Brylewski – wokalista, gitarzysta, kompozytor, współzałożyciel zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael i Armia – miał 57 lat.

5.06. – Mjr Józefa Życińska ps. Zośka – służyła w Armii Krajowej, po wojnie była więziona i torturowana w ubeckich więzieniach – miała 88 lat.

7.06. – Barbara Wachowicz-Napiórkowska – pisarka, autorka spektakli, wystaw, programów radiowych i telewizyjnych poświęconych pamięci wielkich Polaków – miała 81 lat.

11.06. – Roman Kłosowski – aktor filmowy i teatralny znany głównie z roli Romana Maliniaka z serialu telewizyjnego „Czterdziestolatek” – miał 89 lat.

12.06. – Helena Dunicz-Niwińska – była więźniarka niemieckich obozów: Auschwitz II-Birkenau, w którym była skrzypaczką w obozowej orkiestrze, a także Ravensbrueck oraz Neustadt-Glewe – miała 102 lata.

12.06. – Jarosław Kozidrak – gitarzysta, klawiszowiec, wokalista, kompozytor, jeden z założycieli zespołu Bajm – miał 63 lata.

17.06. – Joanna Kulmowa – poetka, autorka utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży – miała 90 lat.

22.06. – Marek Andrzej Karewicz – artysta fotografik specjalizujący się w zdjęciach muzyków jazzowych i rockowych, dziennikarz muzyczny, animator jazzu – miał 80 lat.

22.06. – Olga Krzyżanowska – lekarka, działaczka „S”, opozycjonistka w czasach PRL; po 1989 r. posłanka, wicemarszałek Sejmu i senator, działała w Kongresie Kobiet; w 2010 r. należała do komitetu poparcia ubiegającego się o prezydenturę Bronisława Komorowskiego – miała 88 lat.

24.06. – Leszek Kałuża – animator, reżyser, współtwórca Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, przez wiele lat związany z amerykańskim studio Hanna-Barbera – miał 88 lat.

Lipiec 2018

10.07. – Janusz Wałek – historyk sztuki, wieloletni opiekun „Damy z gronostajem” – miał 77 lat.

17.07. – Kazimierz Józef Witkiewicz – aktor i reżyser, znany m.in. z roli Francesco Romanelliego w filmie „Nie lubię poniedziałku” w reż. T. Chmielewskiego – miał 93 lata

23.07. – Grzegorz Grzyb – jeden z najbardziej cenionych perkusistów; grał w zespołach Muńka Staszczyka, Szwagierkolaska; współpracował m.in.: Zbigniewem Namysłowskim, Tomaszem Szukalskim, Leszkiem Możdżerem, Wojtkiem Staroniewiczem – miał 47 lat.

26.07. – Ppłk. Stanisław Oleksiak – honorowy prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w czasie wojny partyzant 77. Pułku piechoty AK, później wieloletni więzień polityczny w PRL, kawaler orderu wojennego Virtutti Militari – miał 93 lata.

28.07. – Olga Sipowicz – „Kora” wokalistka, autorka tekstów piosenek, liderka zespołu Maanam – miała 67 lat.

29.07. – Tomasz Stańko ­- trębacz, kompozytor i aranżer jazzowy, jeden z najważniejszych muzyków na polskiej i europejskiej scenie jazzowej – miał 76 lat.

30.07 – Maria Dzielska – historyk, filolog klasyczny, tłumaczka tekstów źródłowych – miała 75 lat.

31.07 – Igor Miecik – dziennikarz i autor książek reporterskich m.in. „14: 57 do Czyty. Reportaże z Rosji”, „Katiusza z bagnetem. 14 sekretów ZSRR” czy „Sezon na słoneczniki”. Pracował m.in. w „Gazecie Wyborczej”, „Polityce” i „Newsweeku” – miał 47 lat.

31.07. – O. Hieronim Fokciński – jezuita, przez prawie 50 lat kierujący Papieskim Instytutem Studiów Kościelnych – miał 81 lat.

Sierpień 2018

3.08. – Piotr Szulkin – reżyser filmowy (m.in. „Golem” „Wojna światów – następne stulecie”), scenarzysta, plastyk autor książek – miał 68 lat.

3.08. – Gen. Ścibor-Rylski – żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego i prezes Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich. Przez dziesięć lat był członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari – miał 101 lat.

11.08. – Bernard Krawczyk – aktor związany z Górnym Śląskiem – miał 87 lat.

11.08. – Kazimierz Karabasz – reżyser filmów dokumentalnych, współtwórca „polskiej szkoły dokumentu” profesor PWSTTviF w Łodzi – miał 88 lat.

12.08. – Michał Skrobacz – członek konspiracji antykomunistycznej, który razem z rodzicami podczas II wojny światowej ukrywał w swoim domu w Krzemienicy (Podkarpackie) żydowskiego chłopca Abrahama Segala – miał 88 lat.

13.08. – Leszek Łożyński – fotoreporter, autor zdjęcia płonącego Ryszarda Siwca wykonanego podczas Dożynek na stadionie X-lecia 8 września 1968 r. – miał 85 lat.

14.08. – Brunon Zwarra – więzień obozów koncentracyjnych Stutthof i Sachsenhausen, autor książek historycznych o Gdańsku, m.in. autobiograficznej „Wspomnienia gdańskiego bówki” – miał 98 lat

17.08. – Józef Fryźlewicz – aktor, poeta i dramatopisarz – miał 86 lat.

18.08. – Mariusz Hermansdorfer – Historyk sztuki i krytyk, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu – miał 78 lat.

18.08. – Bronisław Opałko – Bronisław Opałko – kompozytor, artysta kabaretowy znany m.in. z roli Genowefy Pigwy – miał 66 lat.

28.08 – Abp Szczepan Wesoły – wieloletni duszpasterz polskiej emigracji, uczestnik Soboru Watykańskiego II i bliski współpracownik papieża Jana Pawła II – miał 92 lata.

29.08. – Sylwester Kozera – twórca Kapeli Czerniakowskiej – miał 72 lata.

30.08 – O. prof. Józef Glinka – werbista, misjonarz i antropolog. Zmarł 30 sierpnia w Indonezji, gdzie pracował od 1965 r. – miał 86 lat.

Wrzesień 2018

5.09. – Jerzy Drygalski – ekonomista, menedżer i urzędnik państwowy, wiceminister przekształceń własnościowych (1990–1994), działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL – miał 69 lat.

10.09. – Karol Śliwka – plastyk, twórca plakatów, znaczków pocztowych i etykiet, uznawany za jednego najwybitniejszych twórców w swojej dziedzinie, autor ponad 400 znaków graficznych, funkcjonujących w polskiej przestrzeni publicznej – miał 85 lat

13.09. – Tadeusz Drewnowski – filolog polski, dziennikarz, literaturoznawca i krytyk literacki, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego, edytor twórczości Tadeusza Borowskiego i Dzienników Marii Dąbrowskiej – miał 92 lata.

13.09. – Ppłk Zbigniew Matysiak ps. Kowboj – harcerz, żołnierz zgrupowania mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. Zapora, po wojnie więzień polityczny; był także zasłużonym sportowcem – dziesięciokrotnym mistrzem Polski w rajdach motocyklowych, bokserem, kolarzem i narciarzem oraz trenerem – miał 92 lata.

15.09. – Płk Józef Zawitkowski ps. Wierny – ostatni żyjący żołnierz oddziału „Ojca Jana” – Franciszka Przysiężniaka; w czerwcu 1944 r. walczył w bitwie z Niemcami na tzw. Porytowym Wzgórzu w Lasach Janowskich – miał 96 lat.

24.09. – Henryk Bieniewski – nestor polskich krytyków teatralnych, powstaniec warszawski, jeden z twórców świetności polskiego Teatru Telewizji, redaktor naczelny dwutygodnika „Teatr”, organizator i uczestnik życia teatralnego w Polsce – miał 93 lata.

25.09. – Prof. Jacek Wilczur – żołnierz i egzekutor Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich oraz żołnierz Batalionów Chłopskich. W Zgrupowaniach Partyzanckich Kedywu Armii Krajowej w okręgu radomsko-kieleckim „Jodła” służył pod dowództwem Jana Piwnika ps. Ponury. Po wojnie pracował w Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Przyczynił się do oskarżenia i skazania na śmierć w Jerozolimie w kwietniu 1988 r. ukraińskiego zbrodniarza wojennego, Iwana Demianiuka – miał 93 lata.

Październik 2018

3.10. – Mjr Wacław Józef Sikorski ps. Bocian – konspirator Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, więzień polityczny reżimu komunistycznego – miał 93 lata.

8.10. – Piotr Pawłowski – twórca i prezes Fundacji Integracja i Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji; działacz społeczny pracujący na rzecz osób z niepełnosprawnościami – miał 52 lata.

9.10. – Henryk Dzido – prawnik, senator V kadencji (2001-05), działacz Samoobrony, bliski współpracownik Andrzeja Leppera. W latach 1998-2006 należał do Samoobrony RP. Po śmierci Leppera współtworzył Samoobronę-Ruch Społeczny, a także Samoobronę-Odrodzenie. W latach 2005-07 r. był członkiem Trybunału Stanu – miał 77 lat.

9.10. – Ks. Edward Szymanek – biblista, były przełożony generalny generalny Towarzystwa Chrystusowego – miał 85 lat.

10.10. – Zbigniew Ruciński – aktor scen krakowskich – miał 64 lata.

15.10. – Prof. Andrzej Wyrobisz – badacz późnego średniowiecza i dziejów nowożytnych, autor wielu prac poświęconych dziejom społeczno-gospodarczym i historii kultury materialnej XV-XVII w – miał 87 lat.

16.10. – Bogdan Sawicki – dziennikarz radiowej Jedynki, lektor, prezenter Polskiego Radia i Telewizji Polskiej – miał 51 lat.

17.10. – Ks. Bonifacy Miązek – poeta, krytyk literacki i historyk literatury polskiej, profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego – miał 83 lata

28.10. – Edward Dwurnik – malarz, grafik, rysownik; laureat m.in. Nagrody Kulturalnej „Solidarności” (1983) i Olimpiady Sztuki w Seulu (1988) – miał 75 lat

28.10. – Kazimierz Wojciech Czaplicki – b. szef Krajowego Biura Wyborczego i b. sekretarz Państwowej Komisji Wyborczej; w latach 1991-2014 pełnił funkcje szefa KBW i sekretarza PKW. W 2011 r. decyzją ówczesnego prezydenta Bronisława Komorowskiego został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski – miał 73 lata.

Zobacz także