Poznań: uczczą św. Stanisława, śpiewając XIII-wieczne oficjum rymowane „Historia Sancti Stanislai”

II Nieszpory o św. Stanisławie zostaną odprawione 8 maja o godz. 18 w Sanktuarium Najśw. Krwi Pana Jezusa przy ul. Żydowskiej w Poznaniu. Oficjum zaśpiewają poznańscy kantorzy liturgii tradycyjnej. To z tego oficjum pochodzi hymn „Gaude mater Polonia” – „Raduj się Matko-Polsko”, który przed „Bogurodzicą” pełnił rolę hymnu Polski.

XIII-wieczne oficjum rymowane „Historia Sancti Stanislai” to szczególna, średniowieczna odmiana liturgii godzin, w której poszczególne antyfony i responsoria to kolejne zwrotki układające się w poemat o życiu, śmierci i cudach św. Stanisława. Autorem wg tradycji był dominikanin, bł. Wincenty z Kielczy, który prawdopodobnie uczestniczył w kanonizacji biskupa Krakowa w 1253 roku w Padwie.

Wyraz czci

Oficjum „Dies adest celebris” było przez kilkaset lat bardzo popularne w całej Polsce. Polacy byli z niego dumni, tak samo jak z „własnego” świętego – Stanisława ze Szczepanowa. To z tego oficjum pochodzi hymn „Gaude mater Polonia” – „Raduj się Matko-Polsko”, który przed „Bogurodzicą” pełnił rolę carmen patrium: uważa się go za pierwszy średniowieczny odpowiednik hymnu Polski. Do dzisiaj przetrwał śpiewany tradycyjnie podczas ceremonii akademickich oraz w popularnej melodii „O zbawcza hostio”.

>>> Dwa hymny eucharystyczne, które musisz znać

– Razem z poznańskimi kantorami tradycyjnej liturgii łacińskiej postanowiliśmy podjąć próbę podtrzymania tej tradycji. W tym celu odnaleźliśmy skany z oryginalnych XIV-wiecznych ksiąg muzycznych i odczytaliśmy zapisane w nich melodie. Św. Stanisław to wyjątkowy święty, patron Polski, a to oficjum jest wyrazem entuzjastycznej czci, jaką darzyły go liczne pokolenia Polaków. I to w dobrej i złej doli – mówi Jan Kiernicki, lutnista i muzyk z Poznania.

– Pamiętajmy, że jego wstawiennictwu przypisywano wyjście Królestwa Polskiego z nocy rozbicia dzielnicowego. W dzisiejszych mrocznych czasach epidemii i wojen warto patrzeć na historię i czerpać inspirację od naszych przodków, którym się udało pokonać przeciwności. Zastanawiać się, skąd oni brali siłę do przetrwania trudnych czasów.

>>> Aleksander Barszczewski: ograniczenie starej liturgii, czyli tworzenie problemu, z którym będzie trzeba walczyć

W najbliższą niedzielę

Oficjum „Dies adest celebris” to jednocześnie przykład i świadectwo bogactwa tradycyjnej katolickiej liturgii. Jak wskazują organizatorzy, to nie tylko świadectwo przeszłości, ale skarbiec, z którego można czerpać i duchowo korzystać również dziś, w 2022 roku.

– Chorał gregoriański opiera się na systemie modalnym, starszym niż obecnie panujący w muzyce system dur-moll. Dzisiejsza muzyka jest zazwyczaj durowa lub mollowa – jak to się zwykło upraszczać: wesoła albo smutna. Tymczasem w chorale było aż osiem modusów, czyli osiem głównych charakterów, kolorów muzycznych. Dzięki szczególnemu zwyczajowi charakteryzującemu oficja rymowane, w których układano melodie kolejnych antyfon i responsoriów w kolejnych tonach – podczas niedzielnych nieszporów w Poznaniu będzie można usłyszeć aż siedem z ośmiu modusów gregoriańskich – dodaje Jan Kiernicki.

>>> Tradycyjna liturgia i duszpasterstwo w Polsce przed ogłoszeniem „Traditionis custodes”

II Nieszpory o św. Stanisławie zostaną odprawione 8 maja o godz. 18 w Sanktuarium Najśw. Krwi Pana Jezusa przy ul. Żydowskiej w Poznaniu, pod auspicjami Poznańskiego Duszpasterstwa Tradycji Łacińskiej. Oficjum zaśpiewają poznańscy kantorzy liturgii tradycyjnej.

Zobacz także