Święta z kotem 

W Biblii kotów nie spotkamy. Historycznie posądzane były za to o sprzyjanie czarownicom… Ostatecznie jednak wyszły z tej sytuacji obronną ręką! Mają swoją świętą, która stała się patronką ich pracy. Święta Gertruda z Nivelles wyzywana jest między innymi wtedy, gdy trzeba się zmierzyć z… mysią inwazją. 

Ksienia i pokutnica 

Święta Gertruda z Nivelles urodziła się w 626 r. w Landen, w Belgii. Była córką księcia Pepina i świętej Idubergi. Gdy była jeszcze dzieckiem zmarł jej ojciec. Jej matka po śmierci męża założyła klasztor żeński, do którego wstąpiła wraz z córką. Z czasem Gertruda została w nim przełożoną, czyli ksienią. Dbała o wyposażenie biblioteki i wykształcenie mniszek, nic więc dziwnego, że klasztor stał się cenionym ośrodkiem wiedzy i kultury. Nawet kilka wieków później klasztor ten był znany w średniowiecznej Polsce, co przyczyniło się też do popularności imienia Gertruda w naszym kraju. 

Po śmierci matki Gertruda nie chciała być już przełożoną, chciała całkowicie zaangażować się w modlitwę, post i umartwienia. Taki tryb życia szybko ją osłabił. Gertruda zmarła młodo, 17 marca 653 lub 659 roku.  

Kot pokonał szatana 

Legenda głosi, że pewnego razu Gertruda była silnie kuszona przez samego szatana, który przybrał postać myszy. Mniszka modliła się do Boga, ale w pokonaniu pokusy pomógł jej kot. Przybiegł i w mgnieniu oka rozprawił się ze złowieszczym gryzoniem. Tym samym uchronił Gertrudę przed grzechem. 

Inne podania głoszą, że Gertruda swymi modlitwami powstrzymała plagę myszy i szczurów ratując zbiory z pól i ogrodów. 

Wieść niosła, że po tym wydarzeniu woda z klasztornej kuchni i chleb z klasztornej piekarni strzegły domu przed myszami. 

>>>Dlaczego w Biblii nie ma kotów? 

Święta kociara 

W ikonografii Gertruda przedstawiana jest w uroczystych szatach z koroną książęcą na głowie albo w stroju benedyktyńskiej ksieni, z pastorałem. Czasami w tle jest szpital lub kościół. Trzyma także księgę, a gdzieś przycupnięta jest mysz. I oczywiście kot – siedzi na ręku mniszki lub siedzi u jej stóp. 

W ten oto sposób koty wcisnęły się do katolickiej ikonografii, trochę rekompensując sobie nieobecność w Biblii. W zasadzie możemy powiedzieć, że wyszły na tym nieco korzystniej, ponieważ mogą urzekać swoim wdziękiem. Literami nie zawsze da się to wyrazić, trzeba większej wyobraźni. A tutaj… każdy widzi.

W średniowieczu była popularna 

Można by pomyśleć, że w średniowieczu koty nie były lubiane – bo ponoć służyły mocom ciemności – a jednak święta, która przedstawiana jest z kotem, była w tym czasie w Polsce bardzo popularna. 

 W Krakowie kiedyś istniał nieduży kościół pw. św. Gertrudy z Nivelles. Ufundował go rajca miejski, Mikołaj Wierzynek. Nie było to może najbardziej pogodne miejsce w Krakowie, ponieważ przy tym kościele znajdował się cmentarz, na którym były groby skazańców, którzy zdążyli się wyspowiadać, zanim katowski miecz spadł na ich kark. Został zamknięty w 1810 r., a zburzony w 12 lat później. Wezwanie kościoła przetrwało w nazwie ulicy św. Gertrudy.

 

Modlitwa do świętej Gertrudy z Nivelles 

Ześlij nam, Boże, ducha mądrości i miłości, którym napełniłeś swoją służebnicę, świętą Gertrudę, opatkę, abyśmy wiernie Ci służąc, za jej wzorem podobali się Tobie przez wiarę i uczynki. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen. 

 

 

Zobacz także