Rodzicielska sobota – tradycyjny w prawosławiu czas wspominania zmarłych

Wierni Kościoła prawosławnego w Polsce odwiedzają w sobotę cmentarze, w cerkwiach odprawiane są liturgie i modlitwy za zmarłych. W ten dzień przypada bowiem tzw. rodzicielska sobota – tradycyjny w prawosławiu czas wspominania tych, którzy odeszli.

Duchowni podkreślają, że cerkiewnosłowiańskie określenie sobota „rodzicielska” mówi nie tyle o modlitwie za rodziców, lecz za wszystkich zmarłych przodków. To dzień zwany też przez wiernych sobotą „dymitriewską” – ta nazwa bierze się stąd, że rokrocznie jest to ostatnia sobota przed dniem św. Dymitra, obchodzonym w Cerkwi zawsze 8 listopada.

W tym roku wypada ona 4 listopada, ale np. cztery lata temu był to 2 listopada, czyli katolickie Zaduszki, a dziewięć lat temu sobota dymitriewska wypadła 1 listopada, czyli w katolicki dzień Wszystkich Świętych.

>>> Ukraina: Kościoły greckokatolicki i prawosławny (autokefaliczny) przeszły na kalendarz gregoriański

Początkowo sobota ta była dniem modlitw za poległych żołnierzy, z czasem przyjęła się tradycja – utrzymująca się do dziś – odprawiania modlitw za wszystkich zmarłych. W cerkwiach odbywają się wówczas modlitwy za tych, co odeszli (panichidy), a w trakcie liturgii czytane są fragmenty Pisma Świętego nawiązujące do śmierci i życia przyszłego. Duchowni podkreślają, że w tradycji prawosławnej podstawą jest właśnie modlitwa za zmarłych w cerkwi; rano w sobotę dymitriewską sprawowane są liturgie i panichidy, tego dnia duchowni święcą groby na cmentarzach.

Kiedy prawosławni obchodzą Wszystkich Świętych?

Wielu prawosławnych groby bliskich odwiedzało też 1 listopada, korzystając z dnia wolnego od pracy. Wtedy też duchowni święcili groby na cmentarzach. Uroczystość Wszystkich Świętych, przypadająca w Kościele katolickim 1 listopada, obchodzona jest jednak w prawosławiu w innym terminie – w pierwszą niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego (zwanym Pięćdziesiątnicą). To święto ruchome, zależne od daty Wielkanocy. W tym roku wypadło 11 czerwca.

Również inne terminy

W tradycji prawosławnej jest przynajmniej kilka dni w roku, w których wierni Cerkwi odwiedzają groby bliskich i szczególnie modlą się za zmarłych. Najważniejszym czasem na ich wspominanie jest okres paschalny, po Wielkiej Nocy. Duchowni podkreślają, że wierni spieszą wówczas na groby bliskich, by podzielić się z nimi radosną nowiną o zmartwychwstaniu i nadzieją na życie wieczne.

W okresie paschalnym jest to przede wszystkim tzw. Radonica – wypadająca w drugi wtorek po Zmartwychwstaniu Pańskim. W tradycję listopadowego odwiedzania cmentarzy wpisuje się w kalendarzu liturgicznym Cerkwi właśnie tzw. sobota rodzicielska.

Hierarchowie Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego liczbę wiernych w kraju szacują na 450-500 tys. W Narodowym Spisie Powszechnym przeprowadzonym w 2021 roku przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało (pytanie o wyznanie było dobrowolne, można było odmówić na nie odpowiedzi) niecałe 151,7 tys. osób.

Największe skupiska prawosławnych w Polsce są w województwie podlaskim.

Wybrane dla Ciebie

Dialog katolicko-prawosławny nie został zerwany – komunikat Zespołu Katolicko-Prawosławnego

Bukareszt: wierni prawosławni wspominają patrona miasta [GALERIA]

Bp Jamrozek: modlitwa za zmarłych jest gestem miłości

Kościół

W niedzielę transmisja mszy świętej z paryskiego kościoła ważnego dla Polaków

Polska

Strażacy odebrali prawie 400 zgłoszeń i próśb o pomoc w usuwaniu skutków silnego wiatru

Kościół

Ponad milion dzieci z 124 krajów świata modliło się na różańcu w intencji pokoju

Kościół

„Radując się w nadziei” – 25 listopada Diecezjalne Spotkanie Młodych w Warszawie

Świat

Włosi zmagają się z bardzo trudną pogodą [+GALERIA]

Kościół

Św. Karol Boromeusz: reformator, założyciel pierwszego seminarium duchownego