Rosja: zawieszony w obowiązkach kościelnych metropolita Hilarion będzie pracował w Czechach

Metropolita Hilarion został w wieku 58 lat przeniesiony na emeryturę i skierowany do posługi w parafii RKP św. Piotra i Pawła w Karlowych Warach w Czechach.

Pod koniec lipca br. Święty Synod Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP) usunął go ze wszystkich stanowisk kościelnych, jakie do tego czasu zajmował, Decyzję taką podjął Święty Synod RKP na swym posiedzeniu 27 grudnia w Moskwie. Jednocześnie postanowiono, iż eparchią (diecezją) budapeszteńsko-węgierską Patriarchatu Moskiewskiego, którą Hilarion kierował w latach 2022-24, będzie tymczasowo zarządzał metropolita riazański i michajłowski Marek, który stał już na jej czele w latach 2009-15 i 2019-22.

Skandal z udziałem metropolity Hilariona

Obecna decyzja biskupów rosyjskich w sprawie Hilariona – jednego z najlepiej wykształconych i najzdolniejszych hierarchów RKP, będącego w swoim czasie numerem 2 w rosyjskim prawosławiu – zamyka, przynajmniej na razie, głośny kilka miesięcy temu skandal z jego udziałem. Pod koniec czerwca br. rosyjski opozycyjny portal „Nowaja Gazieta. Jewropa” ustalił, iż Hilarion wykorzystywał lub co najmniej usiłował wykorzystywać seksualnie swego najbliższego współpracownika, dużo młodszego od siebie Jerzego (Gieorgija) Suzukiego pochodzącego z mieszanej rodziny japońsko-rosyjskiej. Początkowo pomagał on swemu przełożonemu w prowadzeniu przezeń gospodarstwa domowego i pełnił rolę „ałtarnika” (odpowiednika ministranta w Kościele katolickim) w czasie nabożeństw. Obecnie oskarżył on swego „pryncypała” o molestowanie seksualne, dodając, że gdy chciał się z nim rozstać, ten miał wywierać nań różne naciski.

Zarzuty pod adresem Hilariona dotyczyły zresztą nie tylko jego życia seksualnego, ale także spraw finansowych. Nie wiadomo np. dokładnie, w jakich okolicznościach zdążył on uzyskać paszport i obywatelstwo Węgier w ciągu niespełna dwóch lat pobytu w tym kraju i kupić dużą działkę pod Budapesztem wartości 4,9 mln euro. Poza tym miał on kilka posiadłości we Francji i być może w innych krajach.

Po ujawnieniu skandalu Hilarion, który stanowczo zaprzeczał stawianym mu zarzutom, wyjechał do Moskwy, oddając się do dyspozycji kierownictwa Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. 26 lipca Święty Synod RKP, po zapoznaniu się z wysuniętymi pod adresem 58-letniego hierarchy zarzutami o molestowanie seksualne i o nadmierne wzbogacenie się na piastowanym przez siebie urzędzie, usunął go ze wszystkich stanowisk kościelnych, które dotąd piastował. Dotyczyło to nie tylko funkcji głowy eparchii na Węgrzech, ale także stanowiska przewodniczącego Synodalnej Komisji Biblijno-Teologicznej Patriarchatu Moskiewskiego i kilku innych pomniejszych urzędów.

Metropolita Hilarion

Metropolita Hilarion (w świecie Grigorij Ałfiejew) urodził się 24 lipca 1966 w Moskwie. W 1984 ukończył renomowaną moskiewską średnią specjalną szkołę muzyczną im. Gniesinów, po czym rozpoczął studia w stołecznym konserwatorium, przerwane 2-letnią służbą wojskową, w czasie której głównie grał w orkiestrze. Po demobilizacji już nie wrócił na studia, ale wstąpił do klasztoru w Wilnie i tam 19 sierpnia 1987 przyjął święcenia kapłańskie. Odtąd jest już związany z Kościołem, najpierw na Litwie, od 1991 – w Rosji. Odbył studia teologiczne w Moskwie (1989-91), do 1993 wykładał tam różne przedmioty teologiczne, a w latach 1993-95 odbył staż na Uniwersytecie Oksfordzkim. Ma za sobą posługę duszpasterską i wykłady w Rosji i za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.

Po wyborze 27 stycznia 2009 metropolity smoleńskiego Cyryla na patriarchę moskiewskiego i całej Rusi bp Hilarion został 31 marca tegoż roku nowym przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego (OWCS), którym wcześniej kierował Cyryl, otrzymując tytuł biskupa wołokołamskiego. 20 kwietnia tegoż roku został wyniesiony do godności arcybiskupa a 1 lutego 2010 – metropolity. Na tym stanowisku Hilarion przetrwał do 7 czerwca 2022, gdy niespodziewanie mianowano go metropolitą budapeszteńskim i węgierskim, przy czym w dziennikach Świętego Synodu, podających tę wiadomość, nie wyrażono mu nawet tradycyjnego w takich wypadkach podziękowania „za poniesione trudy” na tym urzędzie.

Patriarcha Cyryl, fot. PAP/EPA/MAXIM SHIPENKOV

Mimo tej „niełaski”, co do której istniały zresztą różne próby wyjaśnienia, Hilarion był nadal jedną z ważnych postaci RKP, czołowym teologiem, mającym rozległe kontakty za granicą, także z innymi wyznaniami, zwłaszcza z Kościołem katolickim. Wielokrotnie odwiedzał Watykan, gdzie przyjmowali go zarówno Benedykt XVI, jak i Franciszek.

Nawiązując do zarzutów o wykorzystywanie seksualne młodego mężczyzny, warto zaznaczyć, iż Hilarion wcześniej wielokrotnie ostro potępiał homoseksualizm, ideologię LGBT i związki partnerskie podkreślając, iż są one sprzeczne z chrześcijaństwem.

Oprócz załatwienia sprawy byłego metropolity budapeszteńsko-węgierskiego Święty Synod RKP podjął też szereg innych decyzji, m.in. przeniósł na emeryturę dwóch metropolitów i mianował ich następców oraz wprowadził do kalendarza liturgicznego Kościoła rosyjskiego dwa święta, upamiętniające ustanowienie jego autokefalii w 1448 i nadanie mu rangi patriarchatu w 1589. Pierwsze z tych wydarzeń będzie obchodzone 15 (według starego stylu) lub 28 grudnia (według nowego) jako wspomnienie intronizacji pierwszego autokefalicznego metropolity całej Rusi św. Jonasza, drugie natomiast – 26 stycznia (8 lutego) jako święto intronizacji pierwszego patriarchy rosyjskiego św. Hioba (Jowa).