zdj poglądowe/Fot. Annie Spratt/unsplash

Rzym: znaleziono dokument o ludziach chroniących się w kościołach – mała sensacja dla historyków

W archiwach Papieskiego Instytutu Biblijnego – „Biblicum” w Rzymie odkryto wcześniej niepublikowany dokument. Zawiera on listę osób, które szukały schronienia przed narodowosocjalistycznymi prześladowaniami w instytucjach kościelnych w Wiecznym Mieście. To mała sensacja dla historyków.

Prawdą jest, że lista zakonów udzielających schronienia – 100 zakonów żeńskich i 55 męskich – wraz z liczbą osób, którym udzielono schronienia w każdym przypadku, została opublikowana już w 1961 r. przez włoskiego historyka Renzo de Felice. Do tej pory brakowało jednak pełnej dokumentacji. Nie zmieniło tego otwarcie przez papieża Franciszka archiwów watykańskich dotyczących pontyfikatu Piusa XII.

>>> Włochy: znany amerykański raper wywołał wstrząs sejsmiczny na antycznym stadionie w Rzymie

Teraz badacze znaleźli to, czego szukali w archiwach „Biblicum”, które było wtedy, jak i teraz, prowadzone przez jezuitów. Ponownie odkryte listy odnoszą się do ponad 4300 osób, z których 3600 jest wymienionych z imienia i nazwiska. Porównanie z dokumentami przechowywanymi w archiwach gminy żydowskiej w Rzymie pokazuje, że około 3200 z tych osób z pewnością było Żydami. Spośród tych ostatnich wiadomo, gdzie byli ukrywani, a w niektórych przypadkach, gdzie mieszkali przed prześladowaniami.

Papieski Instytut Biblijny, fot. Grentidez/wikimedia cc

W ten sposób dokumentacja znacznie zwiększa gęstość informacji o ratowaniu Żydów przez instytucje katolickie w Rzymie. Jednak nie każdy może teraz przeglądać listę, aby chronić prywatność potomków wymienionych osób, dostęp do dokumentacji jest obecnie ograniczony.

Dokument został zaprezentowany w czwartek w Muzeum Shoah Żydowskiej Wspólnoty Rzymu. Odkryta na nowo dokumentacja została stworzona przez włoskiego jezuitę o. Gozzolino Birolo między czerwcem 1944 r. a wiosną 1945 r., zaraz po wyzwoleniu Rzymu przez aliantów. O. Birolo był ekonomistą Instytutu Biblijnego od 1930 do 1945 roku. Z kolei rektorem „Biblicum” podczas niemieckiej okupacji był niemiecki jezuita o. Augustin Bea, późniejszy kardynał i pionier dialogu żydowsko-katolickiego.

>>> Rzym: prace budowlane przed Rokiem Świętym 2025 się przedłużają

Szwajcarski jezuita o. Paul Oberholzer z Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego jest jednym z historyków, którym powierzono zbadanie odnalezionych dokumentów. Badania koordynował między innymi austriacki jezuita o. Dominik Markl, który wykłada w „Biblicum” i na Uniwersytecie w Innsbrucku.

Rzym był okupowany przez nazistowskie Niemcy przez dziewięć miesięcy, od 10 września 1943 r. do wyzwolenia miasta przez aliantów 4 czerwca 1944 r. W tym czasie prześladowania Żydów doprowadziły m.in. do deportacji i zamordowania około 2000 osób, w tym setek dzieci i młodych ludzi, z łącznej liczby ok. 15 000 Żydów mieszkających wówczas w Rzymie.

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze