Wnętrze Bazyliki, fot. PAP/EPA/ATEF SAFADI

Sensacyjne odkrycie w Bazylice Grobu Pańskiego

Za ścianą pokrytą graffiti w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie zespół badaczy przypadkowo odkrył największy znany średniowieczny ołtarz, mierzący 3,5 metra szerokości. Ołtarz krzyżowców, który został konsekrowany w 1149 roku, był uważany za zaginiony przez dziesięciolecia.

Podczas prac renowacyjnych archeolog Amit Re’em z Israel Antiquities Authority i historyk Ilya Berkovich z Austriackiej Akademii Nauk (ÖAW) odkryli marmurowy ołtarz za ważącą kilka ton kamienną płytą, na której froncie „uwieczniali” się turyści. Odkrycie jest dla historyków sensacją – stwierdziła ÖAW.

Fakt, że coś „tak ważnego mogło leżeć nierozpoznane przez tak długi czas w tak intensywnie badanym obiekcie” był całkowitym zaskoczeniem dla wszystkich zaangażowanych – powiedział Berkovich, historyk z Instytutu Badań Monarchii Habsburskiej i Regionu Bałkańskiego ÖAW. Tył panelu z graffiti, ozdobiony ornamentami wstęgowymi, został szybko zidentyfikowany jako niegdyś wspaniały przód średniowiecznego ołtarza krzyżowców.

Krzyżowcy w Jerozolimie

Po zdobyciu Świętego Miasta przez krzyżowców, kościół Grobu Świętego został ponownie konsekrowany w 1149 roku jako „jedno z najwspanialszych sanktuariów w chrześcijaństwie” po wiekach panowania muzułmanów.

fot. PAP/EPA/ATEF SAFADI

W jego centrum stanął nowy ołtarz główny w stylu romańskim. „Znamy raporty pielgrzymkowe z XVI, XVII i XVIII wieku o wspaniałym marmurowym ołtarzu w Jerozolimie” – powiedział Berkovich. Po poważnym pożarze romańskiej części Bazyliki Grobu Świętego w 1808 roku, „ołtarz zniknął ze świadomości publicznej”.

Między Rzymem a Jerozolimą

Nowe odkrycia pokazują, że ołtarz główny ma nieznany wcześniej związek między Rzymem a chrześcijańskim królestwem Jerozolimy – wyjaśnia Berkovich. W średniowieczu specjalna technika produkcji marmurowej dekoracji ołtarza została opanowana wyłącznie przez mistrzów cechowych w papieskim Rzymie. Zdrapywali oni niewielkie ilości cennego marmuru ze starożytnych budowli. Małe kawałki marmuru były następnie wykorzystywane do tworzenia geometrycznych wzorów i olśniewających ornamentów na kamiennych podstawach.

Widok na Jerozolimę z Dominus Flevit – kościoła upamiętniającego płacz Jezusa, fot. Anna Gorzelana/Misyjne Drogi

Unikatowe odkrycie

Poza Włochami, tylko jedno dzieło sztuki tego rodzaju zostało kiedykolwiek odkryte w Opactwie Westminsterskim w Londynie. „Ołtarz Cosmati [inaczej arte cosmatesca, rzeźbiarzy specjalizujących się m. in. w dekoracyjnej mozaice geometrycznej, przyp. KAI] który został ponownie odkryty w Jerozolimie, również musiał zostać stworzony dzięki pomocy papieża” – podsumowuje Berkovich. Wysyłając jednego z mistrzów do Królestwa Jerozolimskiego, aby zlecił wykonanie ołtarza, głowa Kościoła wzmocniła roszczenia chrześcijaństwa do miasta. „Papież uhonorował w ten sposób najświętszą świątynię w chrześcijaństwie” – zauważył Berkovich. Historyk ma nadzieję, że dalsze badania w papieskich archiwach ujawnią szczegóły dotyczące historii powstania ołtarza, a także tożsamość mistrza Cosmati.

Wybrane dla Ciebie

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze