fot. Muzeum Archidiecezji Warszawskiej

Święte Ikony Kijowa i Czernihowa będą w Warszawie

Wystawę „Święte Ikony Kijowa i Czernihowa” przygotowuje Muzeum Archidiecezji Warszawskiej. To właśnie w Kijowie działał przez stulecia jeden z najprężniejszych ośrodków intelektualnych i artystycznych prawosławia, który w imponujący sposób wpłynął na kulturę europejską – zaznaczają organizatorzy. Wernisaż wystawy odbędzie się 28 stycznia.

Ikony z czasów Rusi Kijowskiej oraz ich kolejne powtórzenia – ryciny, ulotki i drukowane źródła piśmiennicze, są świadectwem ciągłości tradycji w kulturze ukraińskiej. Nieliczne dzieła, które dochowały się do naszych czasów pokazują jak niezwykle silne były związki Metropolii Kijowskiej z resztą kraju. Wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej przypomni najstarsze ikony powstające pod wpływem tradycji bizantyńskiej, dzieła które nie zachowały się do dnia dzisiejszego.

>>> List z Kijowa: okrutne oblicze wojny i piękno miłosierdzia

Fot. cathopic

Burzliwe dzieje Ukrainy i krajów ościennych, wojny, pożary, grabieże spowodowały ogromne spustoszenie cerkwi. XX wiek był szczególnie okrutnym okresem dla ludności zamieszkującej te tereny. Wielokrotnie mieszkańcy miast i wsi chronili to co najdroższe – święte ikony, obrazy i inne skarby.

Wystawa zaprezentuje ikony związane z ośrodkami artystycznymi wschodniej Ukrainy. Będzie można zobaczyć także dzieła powstałe na pograniczu polsko-ukraińskim pod wpływem wypracowanych w Kijowie wzorów ikonograficznych.

Plan na niszczenie duchowości

Planowe niszczenie duchowości religijnej mieszkańców Kijowa i Czernihowa rozpoczęło się od burzenia ich świątyń. Apogeum przyniosły lata trzydzieste. Grecka cerkiew św. Katarzyny w dzielnicy Padół została rozebrana w 1929 r. Na jej miejscu postawiono fabrykę maszyn rolniczych. Dawny kościół dominikanów, późniejsza cerkiew św. Piotra i Pawła została zburzona przez sowietów w 1936 r. 14 sierpnia 1937 r. wysadzono w powietrze sobór Michajłowski w Kijowie. Akty barbarzyństwa poprzedzone były grabieżą cerkiewnego wyposażenia.

W latach 1934-1937, w okresie największych represji, zburzono w samym Kijowie ponad 60 świątyń. Dzieła zniszczenia dokończyły hitlerowskie Niemcy. W 1941 roku wysadzono sobór Zaśnięcia Bogurodzicy w Ławrze Peczerskiej. Bezpowrotnie zniknęły malowidła ścienne, ikonostas, wyposażenie świątyni. Ostały się jedynie fragmenty.

fot. PAP/Karol Zienkiewicz

Wyjątkowe eksponaty

Na wystawie w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej przedstawione zostaną dzieła sztuki związane z ośrodkami religijnymi Kijowa i Czernihowa. Zwiedzający zobaczą zarówno ikony jak i przekazy ikonograficzne w postaci rycin i fotografii ukazujących nieistniejące już zabytki. Archiwalne fotografie dokumentują proces zniszczeń w okresie stalinowskim, podczas okupacji niemieckiej i teraz w czasie inwazji rosyjskiej.

Wyjątkowym eksponatem na wystawie są drzwi ikonostasowe i drzwi diakońskie z ikonostasu z Lipowca na Bracławszczyznie datowane na poł. XVIII w. (zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie). Pokazane zostaną także starodruki ze zbiorów Muzeum Warszawskiej Metropolii Prawosławnej.

Prezentowane ryciny i ikony pochodzą ze zbiorów: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie oraz Muzeum Warszawskiej Metropolii Prawosławnej. Wydruki rycin z pochodzą z Biblioteki Gdańskiej, fotografie ikon ze zbiorów muzeum „Duchowe Skarby Ukrainy” w Kijowie.

Wernisaż wystawy „Święte Ikony Kijowa i Czernihowa” odbędzie się w sobotę 28 stycznia o godz. 17.00 w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej (ul. Dziekania 1). Kuratorem wystawy jest prof. dr hab. Waldemar Deluga.

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze