Syria: zwolennicy zmian kościelnych domagają się ustąpienia patriarchy Jana X

Antiocheński Ruch Zmian, powstały po obaleniu 8 grudnia ub.r. reżymu Baszara Asada w Syrii, zażądał ustąpienia prawosławnego patriarchy Antiochii Jana X (Jazidżiego), uzasadniając to utratą przezeń prawomocności duchowej i ludowej. Oświadczenie organizacji z 11 stycznia zarzuca ponadto 70-letniemu hierarsze bliską współpracę z usuniętym przywódcą kraju i niekanoniczny wybór na głowę Kościoła.

Według Ruchu patriarcha Jan X utrzymywał ścisłe kontakty z reżymem Asada, którego służby wywiadowcze wielokrotnie mieszały się w wewnętrzne sprawy Patriarchatu i jawnie manipulowały jego działaniami. Zresztą sam wybór patriarchy był, zdaniem zwolenników zmian, niezgodny z ustawodawstwem kościelnym i w efekcie Jan i jego otoczenie służyły przede wszystkim interesom władz państwowych. To ingerowanie [reżymu] w sprawy Kościoła „zniszczyło świętość procesu wyborczego, pozbawiło Kościół niezależności i przyczyniło się do utraty zaufania do jego przywódców duchowych” – stwierdza dokument Ruchu.

Zwrócono także uwagę na podejście patriarchy do przekształcenia Kościoła z drogowskazu duchowego w narzędzie obrony represyjnego reżymu syryjskiego, doprowadzając do tego, że uczynił on z Patriarchatu „przykrywkę polityczną dla siebie, zamiast schronienia dla ofiar”.

Oświadczenie poruszyło ponadto problem porwanych 22 kwietnia 2013 koło Aleppo prawosławnego metropolity tego miasta (od 2 października 2000), 54-letniego wówczas Pawła (Bulosa) – brata patriarchy i niespełna 65-letniergo Grzegorza Jana Abrahama (Gregoriosa Juhanny Ibrahima) – arcybiskupa-metropolity Aleppo (od 4 marca 1979) w ramach Syryjskiego Patriarchatu Antiochii i całego Wschodu. Podkreślono, że w ciągu kilkunastu lat, jakie upłynęły od tamtego smutnego wydarzenia, Patriarchatu Antiocheńskiego nie podjęły żadnych poważnych wysiłków na rzecz wyjaśnienia go.

Oprócz wezwania do ustąpienia Jana X Ruch zażądał również rozpoczęcia międzynarodowego śledztwa w sprawie ujawnienia losów uprowadzonego metropolity i wszystkich porwanych oraz pociągnięcia do odpowiedzialności sprawców tych przestępstw. Organizacja domaga się także przeproszenia przez patriarchę narodu syryjskiego i jego przyznania się do odpowiedzialności za popieranie reżymu a zarazem do jego zobowiązania się do oddzielenia Kościoła od polityki.

Patriarcha Wielkiego Bożego Grodu Antiochii, Syrii, Arabii, Cylicji, Iberii i Całej Mezopotamii oraz Całego Wschodu – Jan X (w świecie Juhanna Jazidżi urodził się 1 stycznia 1955 w Latakii (starożytnej Laodycei) w Syrii w pobożnej rodzinie prawosławnej. Jego brat Paweł (Bulos) również był biskupem (porwanym w 2013). Ukończył studia w zakresie inżynierii lądowej na uniwersytecie Tiszrin w swym mieście rodzinnym. W 1978 uzyskał licencjat z teologii prawosławnej w Instytucie św. Jana Damasceńskiego na Uniwersytecie w Balamandzie. W 1979 został wyświęcony na diakona i w 1983 na kapłana. Pięć lat później obronił doktorat na uniwersytecie w Salonikach na temat sakramentowi chrztu. W 1981 ukończył tamże studia w zakresie muzyki liturgicznej. Był potem wykładowcą liturgiki i muzyki kościelnej. W 2001 został igumenem (przełożonym) monasteru Matki Bożej w Balamandzie.

W 1993 założył nową wspólnotę mniszą św. Jerzego w Humeira i do 2005 był jej przełożonym. W 1995 przyjął sakrę jako biskup Pyrgou a po dalszych trzech latach został biskupem zachodnio- i środkowoeuropejskiej. Jest autorem szeregu publikacji z dziedziny liturgiki, muzyki cerkiewnej i sakramentologii. 17 grudnia 2012, po śmierci patriarchy Ignacego IV, został wybrany na jego następcę i 158. prawosławnym patriarchą Antiochii. Uroczysta intronizacja odbyła się 10 lutego 2013 r. 16 sierpnia 2016 został doktorem honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.

Obecnie terytorium kanoniczne Patriarchatu (z siedzibą w Damaszku), który zajmuje trzecie miejsce na honorowej liście światowego prawosławia, obejmuje Syrię, Liban i historyczną Mezopotamię (dzisiejszy Irak i Iran), ale ma on też swoje eparchie i parafie na innych terenach, m.in. w obu Amerykach, w Australii i w Europie.

Zobacz także