Szlachetna Paczka o lękach i niepokojach Polaków [ANALIZA]

Sytuacja społeczno-ekonomiczna spędza nam sen z powiek. Obawiamy się pogorszenia standardu naszego życia – ponad 50% z nas boi się rosnącej inflacji, a 33,9% drży na myśl o wzroście kosztów energii elektrycznej i ogrzewania. Ponad 38% Polaków boi się choroby najbliższych, a 33,7% choroby i utraty własnego zdrowia – wynika z analizy przeprowadzonej przez Szlachetną Paczkę.

To, czego wielu Polaków na razie tylko się obawia, dla tysięcy innych osób jest już bolesną codziennością. Według prognoz liczba Polaków żyjących w skrajnym ubóstwie w 2022 r. mogła zwiększyć się nawet o 54%. To 859 tys. nowych osób, które balansują na granicy przetrwania.

Na podstawie analizy Szlachetnej Paczki można wskazać na cztery główne obszary, które budzą niepokój Polaków: to po pierwsze: inflacja, drożyzna, rosnące ceny, po drugie: choroba lub utrata zdrowia, po trzecie: kryzys i ubóstwo energetyczne i po czwarte: samotność i starość.

Co nie daje nam spokoju? Poniżej szczegóły analizy opracowanej przez Szlachetną Paczkę.

>>> Ekspert: Polacy są coraz mniej lojalnymi klientami sieci handlowych

1. Inflacja, drożyzna, rosnące ceny, które pogłębiają problem biedy i ubóstwa w Polsce.

Według badań GUS o 81,5% – zdrożał cukier, mleko o 37,5% a jaja o 37,2% (GUS – marzec 2023 vs marzec 2022 r.). W 2022 r. – według prognoz EAPN (The European Anti-Poverty Network) – ubóstwo skrajne drastycznie wzrosło: z 4,2% do 6,5%. To oznacza, że liczba Polaków żyjących w skrajnym ubóstwie zwiększyła się nawet o 54 proc. (o 859 tys.) – to daje niemal 2,5 mln osób.

Inflacja spycha nas w ubóstwo. W 2021 r. w skrajnym ubóstwie, tj. za mniej niż 672 zł miesięcznie, żyło aż 1,6 mln Polaków, w tym 333 tys. dzieci i 246 tys. seniorów. 22 zł 50 gr. na dzień – to budżet, który musi im wystarczyć na wszystkie potrzeby.

Jeżeli ubóstwo skrajne dzieci wzrosło w 2022 r. tak samo jak ubóstwo ogółem (czyli o dwa punkty proc.), oznaczać to będzie, że w skrajnym ubóstwie żyje już niemal pół miliona dzieci (474 tys.). To najwyższy wyniki od 2016 r. i wzrost aż o 42% (za EAPN).

Inflacja najmocniej uderza w najbiedniejszych. W rodzinach objętych pomocą Szlachetnej Paczki średni dochód na osobę wynosi 15 zł i 18 gr na dzień.

2. Choroba lub utrata zdrowia

Niemal 70% martwi się brakiem dostępu do opieki medycznej. 80 % boi się, że zabraknie im pieniędzy na leczenie poważnego schorzenia. W  2020 roku co  trzeci mieszkaniec Polski zmagał się z długotrwałymi problemami zdrowotnymi lub chorobami przewlekłymi (trwającymi pół roku lub dłużej). Niemal 3 mln Polaków w wieku produkcyjnym nie podejmuje pracy z powodu choroby lub niepełnosprawności. Zasięg skrajnego ubóstwa wśród rodzin z osobą z niepełnosprawnością jest dużo wyższy niż w innych rodzinach, wynosi ok. 6,5% (GUS).

52% rodzin, do których w ubiegłym roku dotarła Szlachetna Paczka, to rodziny w których co najmniej jedna osoba mierzy się z niepełnosprawnością. W 74% rodzin co najmniej jedna osoba cierpi na chorobę przewlekłą. Nie daje nam spokoju fakt, że co piąta rodzina włączona do Szlachetnej Paczki, w której występuje choroba lub niepełnosprawność, nie jest w stanie pokryć wszystkich niezbędnych wydatków na leki. Do takich osób docieramy z pomocą. 

>>> Badanie: Polacy najczęściej robią zakupy internetowe przez telefon komórkowy

3. Kryzys i ubóstwo energetyczne

W porównaniu z marcem ubiegłego roku o 40,7% zdrożała energia cieplna, gaz o 15,9% a opał o 32,4%. Wiele z domów i mieszkań w Polsce wymaga natychmiastowego remontu, na który niestety brakuje pieniędzy. Ludzie żyją w zimnie. Problem ubóstwa energetycznego dotyczy aż 25% gospodarstw w których żyją emeryci i renciści. To oni najczęściej są zmuszeni do zakręcania kurków (wg Raportu Warsaw Institute). Nie daje nam spokoju fakt, że w poprzedniej edycji Szlachetnej Paczki 59% rodzin zgłosiło jako potrzebę ciepłą odzież na zimę, 49% potrzebowało ciepłych butów, by nie marznąć.

4. Samotność i starość

Według badań GUS 34% Polek i Polaków powyżej 75. roku życia żyje już samotnie. W 2005 r. jednoosobowe gospodarstwa domowe bez dzieci stanowiły 18,3%, podczas gdy w 2021 r. już 26,1 % ogółu gospodarstw domowych w Polsce.

Starość bardzo często równa się samotność. Polska się starzeje, i to szybko. W roku 1950 mediana  wieku wynosiła prawie 26 lat, tzn., że połowa Polaków była przed 26 r.ż., a połowa po 26 r.ż. Dziś wartość ta wynosi 38,2. W roku 2050 wyniesie aż 51! W miarę starzenia się społeczeństwa spada też jego liczebność: z 38.6 mln w 1995 r., do 38 mln w 2010 r., aż do spodziewanych 32 mln w 2050 r. (wg. Banku Światowego). Jak podaje GUS w  2050 roku w Polsce, osoby w wieku 60 lat i więcej będą stanowiły ok. 40% społeczeństwa.

Co trzecia rodzina włączona do Szlachetnej Paczki składa się z tylko jednej osoby, a 27% stanowią samotni seniorzy, którzy – na widok wolontariuszy Szlachetnej Paczki – cieszą się, że mają wreszcie okazję z kimś porozmawiać.

Szlachetna Paczka jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych programów społecznych w Polsce. Działa od 2001 r. Paczka jest oparta na pracy z darczyńcami i wolontariuszami. To oni pomagają rodzinom w potrzebie, tym którzy mają trudniej. Wolontariusze szukają rodzin i pracują z nimi. Darczyńcy przygotowują dedykowaną pomoc.

Szlachetna Paczka w 2022 roku wsparła 15 482 rodzin w potrzebie, które otrzymały Szlachetne Paczki. Suma 59 899 138 zł to łączna wartość pomocy przekazanej w paczkach. W organizacji działa 12 098 liczba przeszkolonych wolontariuszy.