Trydent: tajemnice soboru w średniowiecznej katedrze [+GALERIA]

Powszechnie wiadomo, że sobór trydencki (1545–1563) zakończył się w katedrze pw. św. Wigiliusza w Trydencie. Mało kto jednak wie, gdzie rozpoczęło się to ważne dla historii Kościoła wydarzenie. Kilka ciekawych wątków na temat soboru, ale i samego Trydentu miałem okazję poznać, zwiedzając to włoskie miasto.

Jest rok 1517. Do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze Marcin Luter przybija 95 tez, które stanowią krytykę Kościoła wymierzoną przede wszystkim w istotę odpustów i handlowanie nimi. W odpowiedzi na narastającą potrzebę reform w strukturze i funkcjonowaniu Kościoła papież Paweł III zwołał sobór, którego celem było m.in. odnowienie dyscypliny kościelnej oraz poprawa obyczajów.

W XVI-wiecznym Trydencie

Na miejsce spotkania wybrano Trydent. Północna Italia w połowie XVI w. nie była jednak spokojną okolicą, a raczej areną politycznych sporów i walk toczonych m.in. przez siły francuskie i habsbursko-hiszpańskie. Miasto soboru w XVI w. przeżywało okres intensywnego rozwoju, a jego znaczenie na arenie międzynarodowej wzrastało. Kiedy rozpoczął się sobór trydencki w 1545 r. miasto podzielone było na strefy wpływów, a świeżo ukończona katedra wybudowana w miejscu starożytnej bazyliki nie stanowiła wcale bezpiecznej przestrzeni. Z tego powodu inauguracja soboru trydenckiego miała miejsce kilkaset metrów na wschód od katedry, w kościele pw. Świętej Trójcy przy Via Santa Trinita. Dopiero uroczyste zakończenie soboru trydenckiego w 1563 r. odbyło się w katedrze w centrum miasta.

Katedra bez wieży

Przenieśmy się do XXI-wiecznego Trydentu. Naszym oczom ukazuje się plac katedralny i sama późnoromańska katedra pw. św. Wigiliusza wybudowana z szarego wapienia. Patrząc na fasadę budowli od strony zachodniej, w oczy rzuca się asymetria. Podczas gdy północna wieża dumnie góruje nad miastem, po stronie południowej nie znajdziemy odpowiadającej jej wieży. Jej budowy nigdy nie zaczęto najprawdopodobniej z powodu braku wystarczających środków i trwających wojen włoskich. Intrygującym elementem budowli jest także portal świątyni znajdujący się po stronie południowo-wschodniej (prowadzący do ramienia transeptu). Opatrzony został niewielkim portykiem utrzymującym się na dwóch nieregularnych kolumnach. Jedna z nich składa się de facto z dwóch kolumn, które splatają się ze sobą w połowie, tworząc charakterystyczny węzeł. Motyw ten został ukryty w kilku miejscach. Przykładowo niektóre arkady od strony południowej również splatają się w taki sam węzeł. Jest to symbol przymierza Boga i człowieka.

Katedra pełna tajemnic

Prawdziwy skarbiec katedry znajduje się w krypcie odsłoniętej podczas prac archeologicznych w latach 1964–1977. Znajdują się w niej pozostałości wczesnochrześcijańskiej bazyliki. W krypcie można podziwiać m.in. fragmenty cmentarza z połowy V w. N.e., w tym bardzo dobrze zachowany grób Censoriusza. Uwagę przykuwa także płyta nagrobna księcia-biskupa Ulricha von Frundsberga wykonana z czerwonego wapienia. W krypcie katedry znajdują dobrze zachowane fragmenty murów z IV, VI i XI wieku.

***

Sobór trydencki – dziewiętnasty sobór powszechny, zwołany w wyniku zagrożenia doktryny katolickiej przez reformację oraz postulowanych przez środowiska kościelne reform wewnętrznych; obradujący z przerwami w latach 1545–63.

Odrzucił on główne idee reformacji, tym samym wytyczył program kontrreformacji; zainicjował wewnętrzną reformę Kościoła rzymskokatolickiego przez wydanie szeregu dekretów w sprawach wiary i moralności (m.in. o usprawiedliwieniu, grzechu pierworodnym, sakramentach, czyśćcu, odpustach i czci świętych) oraz dyscypliny kościelnej (utrzymanie celibatu duchownych, polecenie utworzenia w każdej diecezji seminariów duchownych, konieczność wprowadzenia indeksu ksiąg zakazanych).

Zobacz także