Uroczystości ku czci św. Jana Teologa

W prawosławnym monasterze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu koło Białegostoku odbyły się we wtorek uroczystości z okazji święta apostoła i ewangelisty Jana Teologa. Jest on patronem XIX-wiecznej cerkwi, jednej z dwóch w tym klasztorze.

Święto obchodzone 21 maja jest jednym z najważniejszych w supraskim męskim monasterze, ważnym miejscu dla prawosławnych w Polsce, zwanym Supraską Ławrą, które od ubiegłego roku ma status Pomnika Historii.

Głównej świątecznej liturgii z procesją przewodniczył we wtorek przed południem ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, w asyście biskupa supraskiego Andrzeja.

Cerkiew Jana Teologa (początkowo drewniana) była pierwszą świątynią w monasterze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu. Powstała w 1501 r. Obecna świątynia pochodzi z XIX w. Wzniesiona została z czerwonych cegieł w latach 1889-1890 w obrębie monasterskich budynków. Przybudowano ją do istniejącej, południowej części obiektu klasztornego.

W latach 1939-1940 zdewastowały ją wojska sowieckie, tworząc w budynkach monasterskich koszary wojskowe. W głównej klasztornej cerkwi Zwiastowania NMP zorganizowano wtedy warsztaty wojskowe, a w świątyni pod wezwaniem św. Jana Teologa – kuchnię i stołówkę. Wycofując się stamtąd po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej, Sowieci zostawili nagie mury. Władze niemieckie udostępniły prawosławnym cerkiew św. Jana Teologa. W 1942 r. ponownie ją wyświęcono.

Wycofując się w lipcu 1944 r., Niemcy wysadzili główną klasztorną świątynię, zamieniając ją w gruzy. Jej odbudowa rozpoczęła się w 1984 roku i dopiero trzy lata temu cerkiew Zwiastowania NMP została ponownie konsekrowana. Po wojnie mniejsza cerkiew św. Jana Teologa stała się świątynią parafialną, a pozostałe budynki monasterskie przejął Skarb Państwa.

Od lat 90. ubiegłego wieku już cały klasztor w Supraślu stanowi własność Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Działa tam m.in. Muzeum Ikon (oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku) i Akademia Supraska.

Cerkiew Jana Teologa przeszła remont, zyskała m.in. nowe polichromie. W 2017 roku została ponownie wyświęcona po remoncie.

Zobacz także