W archiwum i bibliotece watykańskiej trwa cyfryzacja, by udostępniać zbiory

Watykańskie Archiwum Apostolskie i Biblioteka Apostolska to nie tylko historyczne zbiory, ale żywe centra kultury, służące badaczom z całego świata i budujące mosty między narodami – podkreśla arcybiskup Giovanni Cesare Pagazzi, Bibliotekarz Świętego Kościoła Rzymskiego. Instytucje te przechodzą obecnie intensywną cyfryzację, aby chronić i udostępniać swoje bezcenne zbiory – informuje Vatican News.

Biblioteka Apostolska i Archiwa Apostolskie (do 2019 r. znane jako Tajne Archiwa Watykańskie) stanowią kluczowe instytucje dla zachowania światowego dziedzictwa. W rozmowie z magazynem Omnes abp Pagazzi, stojący na ich czele, określił je mianem „skrzyżowania mostów”, które łączą się różnorodne narody, zjednoczone zainteresowaniem kulturą. Zmiana nazwy archiwum, dokonana przez papieża Franciszka w 2019 roku, miała na celu usunięcie mylących i negatywnych skojarzeń ze słowem „tajne”. Jak wyjaśniono, łacińskie określenie secretum oznaczało w rzeczywistości „prywatne”, wskazując, że było to prywatne archiwum papieża.

Dokumenty na 85 kilometrach regałów

Zasoby obu instytucji są imponujące. Archiwum Apostolskie mieści dokumenty na 85 kilometrach regałów, podczas gdy Biblioteka Apostolska przechowuje około 1,6 miliona drukowanych książek, setki tysięcy manuskryptów, monet i medali. Zbiory te są dostępne dla naukowców z całego świata, bez względu na ich narodowość czy wyznanie i służą jako fundament dla tysięcy publikacji naukowych.

Kluczowym wyzwaniem i priorytetem jest obecnie cyfryzacja zbiorów. Proces ten ma na celu nie tylko ochronę delikatnych manuskryptów przed zniszczeniem, ale także zapewnienie do nich zdalnego dostępu. Dzięki specjalistycznym skanerom i zaawansowanym technologiom Watykan tworzy cyfrowe kopie swoich najcenniejszych dokumentów, udostępniając je w internecie.

Bibliotek i archiwum jak serce

Abp Pagazzi stanowisko objął w marcu 2024 r. Odnosząc się do postrzegania Biblioteki i Archiwów jako „skrzyni z przeszłością”, przekonuje, że jest to błędne rozumienie. Jego zdaniem, przeszłość jest „współczesna” wobec teraźniejszości i jej towarzyszy, a instytucje te są przestrzenią, gdzie „wibruje synchronia wszystkich pokoleń”. Jak podkreślił, biblioteka i archiwum są jak serce. „Działa dzięki dwóm przeciwnym ruchom: rozkurczowi, który rozszerza i otwiera, oraz skurczowi, który gromadzi i zamyka. Nigdy jeden bez drugiego”.

Abp Pagazzi odniósł się też do wyzwań, związanych z nowymi technologiami, w tym sztuczną inteligencją. Wzywa, by się ich nie bać, zauważając, że poprzednie pokolenia z powodzeniem oswoiły inne rewolucyjne wynalazki. Życzy osobom zaangażowanym w pracę naukową i badawczą – także poza Kościołem – przede wszystkim „odwagi”, która jest początkiem wszystkiego, w tym wszelkich badań.

Arcybiskup pełni jednocześnie funkcję sekretarza Dykasterii ds. Kultury i Edukacji. Jego poprzednikiem na stanowisku archiwisty i bibliotekarza był abp Vincenzo Zani.

Zobacz także